قاعده لیزینگ بازی با پول مردم نیست

صنعت لیزینگ تز خدمات نوین مالی است که به منظور حفظ کالاهای سرمایه‌ای طراحی شده است. لیزینگ، در اساسنامه تجاری بانک‌مرکزی تعریف مشخصی دارد، طبق تعریف استاندارد لیزینگ، شرکت‌های لیزینگ‌کننده می‌توانند کالایی را بخرند و این کالای خریداری شده را به متقاضیان در بازار اجاره دهند که در مقابل این اجاره پیش‌پرداختی را از متقاضی دریافت کنند که این پیش پرداخت 30 درصد کل هزینه و قیمت آن کالا است. حال در این میان بنای برخی از شرکت‌های لیزینگ‌کننده این است که از طریق پیش‌دریافت و با بازی کردن با پول مردم به سوددهی برسند و پیش‌دریافت‌ها را در حوزه‌های مختلف اقتصادی سرمایه‌گذاری کنند و کالای خریداری شده را با تاخیر به دست متقاضی برسانند که این تخلف آشکار شرکت‌های لیزینگ‌کننده است.  استاندارد سقف تسهیلات شرکت‌های لیزینگ‌کننده 70 درصد کل مبلغ کالا است که اگر بیش از این باشد، در واقع شرکت لیزینگ‌کننده ریسک بالایی را می‌پذیرد و به طور معمول در قواعد و قوانین جهانی هم این درصد افزایش پیدا نمی‌کند. حال با توجه به امکان سوء استفاده شرکت‌های لیزینگ‌کننده از سرمایه‌گذاری براساس پیش‌دریافت‌ها، قانون لیزینگ می‌گوید: خریدار سهم خود از پیش دریافت کالا را به نمایندگی با شرکت موردنظر پرداخت کند نه به شرکت لیزینگ‌کننده. شرکت لیزینگ‌کننده هم سهم خود را به بازار بپردازد، اما در این میان شرکت لیزینگ‌کننده 70 درصد کل مبلغ را می‌پردازد و در واقع 70 درصد مابقی قیمت کالا را به عنوان تسهیلات خرید به متقاضی ارائه می‌دهد و متقاضی با تسهیلات شرکت لیزینگ‌کننده امکان خرید را پیدا می‌کند.  هر چند لیزینگ در کشور، بیشتر در کالاهای خرد مانند خودرو رواج داشته، اما وسعت لیزینگ بیش از این کالا‌ها است و می‌تواند تمام بازار را دربرگیرد، اما در این میان بازپرداخت اقساط در این شرایط رکود اقتصادی از دغدغه‌های خریداران و شرکت‌های لیزینگی است.  پیمانکاران بخش خصوصی که در پروژه‌های دولتی سرمایه‌گذاری کرده‌اند و فعالیت می‌کنند از بزرگ‌ترین مشتریان شرکت‌های لیزینگی هستند که اتفاقا در بازپرداخت‌ها به بیشترین تاخیر برمی‌خورند، زیرا طرف پرداخت‌کننده و تزریق منابع دولت است که در 8 سال گذشته بیشترین بدهی را به پیمانکاران داشت. در این میان البته به شرکت‌های لیزینگی هیچ خسارتی وارد نمی‌شود، زیرا بند دیرکرد اقساط و جریمه دیرکرد شامل تمام مشتریان می‌شود.  باید توجه داشته باشیم که لیزینگ تنها یک شرکت یا بنگاه اقتصادی نیست، بلکه در کشورهای توسعه یافته و اروپایی لیزینگ را یک صنعت می‌دانند که باعث تنظیم بازار می‌شود که در سیاست‌های کلان اقتصاد کشور موثر است و نقش محسوسی دارد.
* کارشناس شرکت لیزینگ ایران