رعایت مسئولیت های اجتماعی در بنگاه های اقتصادی / مسئولیت اجتماعی سودآور

پول همیشه وقتی در برابر مفهوم پایداری در محیط زیست قرار می گرفت، واژه ای کثیف و دوست نداشتنی بود. برای چند دهه، شرکت ها فعالیت های زیست محیطی و اجتماعی را تنها به چشم کارهای خیرخواهانه یا طرح های جانبی نگاه می کردند. این نوع فعالیت ها تا همین چند سال پیش هیچ جایگاهی در هسته اصلی کسب وکار نداشتند، اما آن رویکرد جانبی نگر و خیرخواهانه حالا درحال تغییر است.

بیشتر شرکت ها در مسیر هدایت کسب وکار خود به اثر آن بر محیط زیست، کارکنان و جامعه توجه نشان می دهند. همزمان پژوهش های روبه گسترش نشان می دهد که مشتریان، به خصوص نسل جوان آنها، معتقدند که انجام یک کار خوب برای جهان پیرامون باید بخشی از طرح اصلی کسب وکار یک شرکت باشد. آنها از شرکت ها می خواهند نشان دهند که چگونه سرمایه گذاری پایدار هم می تواند از نظرمالی نتیجه دهد و هم نتایج قابل سنجش دیگری دارد.

جری لینچ، مدیر ارشد پایداری در شرکت General Mills در این باره گفت: [پایداری] نه تنها خواسته و موردحمایت مشتریان است، بلکه برای کسب وکار هم مفید است. سال گذشته این شرکت اعلام کرد که تا سال 2025 یعنی در یک بازه زمانی 10 ساله انتشار گازهای گلخانه ای را تا 28 درصد کاهش می دهد.

شرکت General Mills یک شرکت چندملیتی درآمریکا است که فرآورده های غذایی با برندهای گوناگون تولید و آنها را در فروشگاه های خود عرضه می کند. این شرکت البته مشخص نکرده که ماموریت و مسئولیت تازه برایش چقدر هزینه دارد اما اعلام کرده که برای رسیدن به این هدف دست کم 100 میلیون دلار خرج انرژی های تجدیدپذیر و انجام فرآیندهای بهینه سازی مصرف انرژی خواهد کرد. لینچ همچنین گفت: وقتی می توانیم کاملا شفاف معیارهایی چون مصرف انرژی و آب را در عملیات های مستقیم خود دائما رصد کنیم و نیز ورودی و خروجی مزرعه ها را کنترل کنیم، بنابراین می توانیم اثر مثبت این تلاش ها را چه در بعد داخلی و چه خارجی در کار خود ببینیم.

چه کسانی می گویند توجه به فاکتور پایداری سودآور نیست؟

برخی شرکت ها تمایل دارند سود مالی به دست آمده ناشی از رعایت قانون پایداری را به ویژه اگر موفقیت برای شان داشته باشد، پنهان کنند. وقتی فروشگاه  زنجیره ای Marks & Spencer در بریتانیا طرح پایداری را در سال 2007 کلید زد، پیش بینی این بود که اگر این کار هیچ سود مالی برای این فروشگاه نداشته باشد، هزینه 40 میلیون پوندی معادل 56 میلیون دلاری برای اجرای آن روی دست این کسب وکار بگذارد. پنج سال بعد اما این شرکت گزارشی منتشر کرد که درس های مهمی در خود داشت.

براساس این گزارش، اجرایی شدن طرح پایداری در این فروشگاه زنجیره ای به جای اینکه ضرر برایش داشته باشد، به کسب وکارش سود رساند. کاهش مواد اولیه بسته بندی و کم شدن هدررفت غذا از جمله سودهای طرح پایداری برای Marks & Spencer بود.

در سال 2012 این طرح 105 میلیون پوند معادل 148میلیون دلار سود خالص برای این کسب وکار به همراه داشت؛ سودی که در سال 2015 به 160 میلیون پوند معادل 225 میلیون دلار رسید. Marks & Spencer همچنین اعلام کرد که سرمایه گذاری روی معیارهای بهینه سازی مصرف انرژی در فروشگاه ها، دفاتر و انبارهای بریتانیا و ایرلند، مثل نصب لامپ های LED و نظارت واقعی بر میزان مصرف آب و انرژی باعث بهبود 36 درصدی کسب وکارشان شد.

گزارش شرکت مشاوره Pure Strategies که عملکرد 152 شرکت بزرگ در رعایت استانداردهای پایدار را بررسی کرد، نیز جالب توجه بود. براساس نتایج این گزارش، شرکت هایی که در زمان بررسی، طرح های پایداری خود را اجرا کرده بودند، محصولات پایدارتری تولید کردند. این شرکت ها برای مثال با افزایش 27درصدی محصولات پایدار و تولید آنها از مواد بازیافتی یا غیرسمی به 5 میلیون دلار یا بیشتر افزایش در فروش رسیدند و با 33 درصد افزایش این محصولات توانستند 5 میلیون دلار یا بیشتر سود از توجه به عملکرد کارکنان خود به دست آوردند.

«اگر یک مدیر خواهان همراهی تمامی کارمندان و کارکنان با این فرآیند باشد، باید برای شان توضیح دهد که [پایداری] بخشی از استراتژی کسب وکار است.» این را اندی لست، مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران شرکت ارتباطات Salt گفت و ادامه داد: «اگر می خواهید جامعه سرمایه گذاران راغب به همکاری با شما شود، باید درباره خوبی های این استراتژی برای شان توضیح دهید.

اگر می خواهید شرکای تان پابه پای تان بیایند باید صادقانه به آنها بگویید که به دلایل کسب وکاری این کار را انجام می دهید.» ظهور گواهی B Corp که برای شرکت های موافق سود اجتماعی از کسب وکارها در کنار سود اقتصادی است نیز نشان می دهد تغییر در فلسفه کسب وکار جدی تر از یک تلاش ساده است.

اکنون بسیاری از شرکت ‎های دارای گواهی B Corp کسب وکارهای کوچک یا متوسط هستند. اکنون در دنیا حدود 1500 شرکت در 42 کشور گواهی B Corp دارند. این گواهی البته اکنون درحال جذب شرکت های بزرگ تر از جمله Unilever و Group Danone، یک شرکت مواد غذایی فرانسوی است.

جوانان در صف اول حمایت

اکنون عامه مردم آغوش بازتری برای پذیرش ایده های منطبق با مسئولیت های اجتماعی در شرکت ها دارند. نسل وای یا ایگرک که با نام نسل هزاره نیز شناخته می شوند، می گویند برای شرکت هایی کار می کنند که دغدغه ساختن جهانی بهتر در سر دارند. پژوهش شرکت مشاوره Salt نشان می دهد که نسل بعد از نسل Y یعنی نسل Z یک گام جلوتر از نسل پیش از خود هستند و از کارفرمایان خود انتظار دارند که پول درآوردن را منوط به درنظرگرفتن فاکتورهای اجتماعی و زیست محیطی در تصمیمات کسب وکاری شان کنند.

در بررسی شرکت Salt که 1500 جوان بین 16 تا 20 سال از کشورهای بریتانیا، آمریکا و سنگاپور درآن شرکت کردند، دست کم دوسوم افراد گفتند که کسب وکارها مسئولیت دارند که به ایجاد جهانی بهتر کمک کنند و «انجام کار خوب» باید بخش اصلی کسب وکارشان باشد، نه فقط یک فعالیت خیریه جانبی. برای جوان ترها مسئولیت اجتماعی کسب وکارها فقط سرمایه گذاری در پروژه های جهانی نیست، بلکه مراقبت از کارمندان نیز هست.

بنابراین توجه به مسئولیت های اجتماعی با تغییر نسل سال به سال رنگ و بوی جدی تری به خود می گیرد و انتظار می رود به زودی به یک اصل اساسی در کسب وکارها تبدیل شود، پس حتی پول هم می تواند تمیز باشد.