پس از فروش هوای تهران، نوبت به حق گذر رسید

لایحه بودجه سال 94 شهرداری با سقف بودجه 17‌هزار و 200 میلیارد تومان به تصویب اعضای شورای اسلامی رسید. البته اعضای شورا بودجه پیشنهادی شهرداری را تا ۵۰۰ میلیارد تومان کاهش دادند و شورای اسلامی شهر تهران درحالی بودجه 172 هزار‌میلیارد ریالی شهرداری تهران در سال 94 از محل درآمدهای پایدار را تصویب کرد که میزان بدهی‌های شهرداری حدود 330 هزار میلیارد ریال برآورد ‌می‌شود‌.

از 330 هزار میلیارد ریال بدهی شهرداری حدود 100هزار میلیارد ریال آن مربوط به بانک‌های داخلی و خارجی و مابقی آن نیز بدهی به سازمان‌ها و نهادهای خصوصی است‌. میزان بدهی‌های شهرداری، کاهش بودجه پیشنهادی تا 500 میلیارد تومان و احتمال کاهش درآمدهای شهرداری از محل ساخت‌و‌سازها با اعمال ضوابط و مقررات سختگیرانه وزارت راه و شهرسازی در این باره، باعث شده تا شهرداری دست به خلاقیت‌های جدیدی برای افزایش میزان درآمدها و جبران کسری بودجه بزند‌.

چند روز پیش رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران از بررسی یک فوریت لایحه اخذ عوارض از معابر خاص در بودجه سال 94 خبر داد که شامل تمامی تونل‌ها و بزرگراه‌های پایتخت می‌شود‌. در لایحه مجوز اخذ عوارض تردد از معابر خاص شهری در یکی از ماده واحده‌های خود اعلام کرده است تونل‌های «نیایش»، «توحید»، «رسالت» و «پل طبقاتی صدر» به‌عنوان معابر خاص برای اخذ حق تردد در نظر گرفته شوند و مبلغ ۳۰۰ تومان به‌صورت الکترونیکی از هر خودرو برای هر بار عبور از این مسیرها اخذ شود‌. این ابتکار شهرداری که برای نخستین بار است در کشورمان مطرح می‌شود، واکنش‌های متعددی داشت، هر چند هنوز این بند از لایحه بودجه به تصویب نرسیده است و در حال بررسی و پیگیری از سوی اعضای شورای شهر است اما تصویب آن دور از ذهن نیست‌.

پورشه‌سوارها هم باید هزینه‌های شهری را بپردازند

ادعای شهرداری در مورد این بند از لایحه این است که همه ساکنان شهر باید هزینه‌های شهری را بپردازند. محسن سرخو، رییس کمیته حمل‌و‌نقل شورای شهر تهران در گفت وگو با «فرصت امروز» در توجیه اخذ عوارض از معابر خاص، گفت: همه شهروندان باید هزینه‌های زندگی در تهران و استفاده از امکانات شهری را بپردازند و نه تنها عده‌ای که بابت بلیت مترو و اتوبوس هزینه می‌پردازند‌.

وی با بیان اینکه پورشه‌سوارها هم باید در هزینه‌های شهری سهم داشته باشند، تاکید کرد: در حال حاضر تنها کسانی که از مترو و اتوبوس استفاده می‌کنند، هزینه‌های شهری را می‌پردازند. این در حالی است که ما معتقدیم سهم این افراد در پرداخت هزینه را باید کاهش دهیم و از طرف دیگر باید سهم کسانی را که با ماشین‌های لوکس از اتوبان تهران تردد کرده و از خدمات شهری استفاده می‌کنند افزایش دهیم‌.

مترو و اتوبوس؛ مسیر جایگزین

یکی از نکاتی که با طرح این فوریت لایحه عنوان می‌شود، این است که آیا شهرداری با اخذ عوارض از برخی معابر تهران، امکان و بسترهای داشتن حق انتخاب برای تردد را به مردم شهر می‌دهد و اگر شهروندی نخواهد بابت گذر از اتوبان نیایش عوارضی بپردازد آیا می‌تواند مسیر دیگری را برای تردد انتخاب کند‌؟ سرخو در پاسخ به این سوال گفت: بله قطعا شهرداری به این نکته هم توجه کرده و جنبه‌های مختلف آن را سنجیده است، کسانی که نمی‌خواهند بابت عبور از اتوبان‌های خاص مذکور در لایحه هزینه‌ای بپردازند می‌توانند از مترو و اتوبوس به‌عنوان مسیر جایگزین استفاده کنند‌.

پیشنهاد شهرداری عجیب و غریب و غیر‌ممکن است

«آقایان فکر می‌کنند مردم از میزان ارائه خدمات شهری توسط شهرداری‌ها در سایر کشورهای مختلف پیشرفته و غیر‌پیشرفته خبر ندارند که بابت این خدمات ضعیف شهری هزینه جدیدی تراشیده‌اند؟» حامد قادرمرزی، عضو کمیسیون عمران مجلس در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز» با بیان این جمله با انتقاد بر عملکرد شهرداری و غیرقابل اجرا بودن این طرح گفت: تاکنون نه دیده‌ام و نه شنیده‌ام که شهرداری حق گذر از معابر شهری را هم بفروشد‌.

وی با بیان اینکه پیشنهادات شهرداری برای درآمدزایی از شهر پدیده‌ای جدید و عجیب و غریب است، ادامه داد: شهرداری برای تامین کسری بودجه خود دست به خلاقیت زده اما این موضوع را از یاد برده است که اصولا شهرداری متولی تامین رفاه و آسایش برای شهروندان است‌. این نماینده مجلس تاکید کرد: این طرح نه تنها با اقبال عمومی مواجه نمی‌شود بلکه پیامدهای اجتماعی منفی هم به دنبال خواهد داشت‌.
معابر شهری از ابتدایی‌ترین حقوق شهروندان هستند

قطعا هیچ شهروندی را نمی‌توان به عبور از مسیری مجبور کرد و اگر این پیشنهاد شهرداری قرار است اجرایی شود باید مسئولان فکری برای مسیر جایگزین هم کنند‌. از طرف دیگر قطعا اخذ عوارض از آزادراه‌ها قابل مقایسه با اتوبان‌ها و تونل‌های شهری نیست چراکه در تمام آزادراه‌ها مسیر دیگری تحت عنوان جاده قدیم وجود دارد که به مسافران حق انتخاب می‌دهد. از سویی دیگر استفاده از آزادراه آنقدر مزیت دارد که مسافران و رانندگان حاضر به پرداخت عوارض و گذر از این مسیر هستند اما در خیابان‌ها و اتوبان‌‌های تهران که سایه ترافیک در تمام معابر شهر سنگینی می‌کند، مزیتی برای قیاس و انتخاب وجود ندارد‌.

قادرمرزی با بیان اینکه اجرای این گونه طرح‌ها باعث سنگین‌تر شدن ترافیک در اتوبان‌های سطح شهر می شود، ادامه داد: استفاده از معابر شهری از ابتدایی‌ترین حقوق شهروندان است و حال اگر بخواهد چنین پیشنهادی به اجرا برسد شهرداری نمی‌تواند مردم را مجبور به استفاده از یک مسیر برای تردد کند و باید مسیرهای جایگزینی را در نظر بگیرد در این صورت هم فایده وجود اتوبان در شهر را زیر سوال برده است‌.

جیب مردم، تنها منبع درآمد شهرداری‌هاست

عضو کمیسیون عمران با بیان اینکه مردم در تمام مراحل زندگی خود به شهرداری عوارض می‌دهند، گفت: متاسفانه در حال حاضر جیب مردم به تنها منبع درآمد شهرداری‌ها تبدیل شده است و دیگر قرار نیست بابت حق گذر هم عوارضی بپردازند در حالی که قرار است هزینه‌های سوخت افزایش یابد و حمل‌و‌نقل عمومی یکپارچه و درستی برای مناطق مختلف شهر تعریف نشده است‌. وی تاکید کرد: شهرداری برای اداره شهر آنقدر درآمد دارد که حق گذر را هم پولی نکند اما نمی‌دانم این اصرار برای درآمد بیشتر چیست‌؟ شهرداری اگر در هزینه‌ها صرفه‌جویی کند و مدیریت مالی بهتری داشته باشد قطعا پول بیشتری از درآمد‌های حاصل از اخذ عوارض معابر اصلی شهر به دست می‌آورد‌.