تجار درباره تصمیم ارزی دولت چگونه فکر می کنند / بدرود بازار ارز به جمشید بسم الله

بانک مرکزی دستورالعمل خریدوفروش ارز به نرخ بازار آزاد را به شبکه بانکی کشور ابلاغ کرد و بر این اساس دست بانک ها در این باره باز شد. بسیاری از فعالان اقتصادی و کارشناسان نیز از این تصمیم دولت استقبال کرده و می گویند که این یک گام جدی در یکسان سازی نرخ ارز است.

بساط رانت های ارزی برچیده می شود

عباس آرگون، عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران در گفت وگو با خبرنگار مهر می گوید: سپردن خریدوفروش ارز آزاد به بانک ها، نشانگر این است که دولت دارد به سمت یکسان سازی نرخ ارز حرکت می کند و با توجه به اینکه مشکلاتی در ارزهای چند نرخی، همیشه وجود داشته، اکنون این مشکلات کمتر شده و اکنون این حرکت، گامی رو به جلو برای از بین رفتن این مشکلات و رانت های ناشی از آن به شمار می رود.

وی می افزاید: اکنون بحث رقابت بر سر خریدوفروش ارز میان بانک ها وجود دارد و به نظر می رسد که نرخ ارز در یک فضای رقابتی تعیین شود. اگرچه برخی معتقدند ممکن است فضای رقابت منفی نیز میان بانک ها به وجود آید، اما به هرحال اگر در کنار این تصمیم، انتقال ارز هم به راحتی صورت گیرد و ارز به داخل کشور بیاید، به نظر می رسد اوضاع برای عرضه ارز متعادل تر شده و همین امر، تقاضا را هم کنترل می کند. ضمن اینکه با توجه به افزایش نرخ صادرات و رشد صادراتی که در چهار ماهه گذشته داشته ایم، به نظر می رسد که در آینده نزدیک، ریسک بانکی کم خواهد شد و با گشایش های اعتباری که در راه است، می توان با روش های نوینی کار کنیم.

به گفته آرگون، شاید اگر دولت می خواست ارز را به یکباره تک نرخی کند، فضا سخت تر می شد ولی این کار می تواند شروع خوبی باشد و بانک ها به راحتی کار را شروع کنند.

ابهام در شیوه خریدوفروش ارز آزاد در بانک ها

همچنیــن سیــدرضــی آقامیری، عضو کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران نیز در این رابطه به خبرنگار مهر می گوید: فروش ارز آزاد از سوی بانک ها، مقدمه ای برای یکسان سازی نرخ ارز است و واقعیت این است که اگر دولت بخواهد ارز را یکسان کند، نخستین کاری که باید انجام دهد این است که هر کسی که نیاز به تهیه ارز دارد، دولت بتواند ارز مورد نیاز آن را در اختیارش بگذارد.

وی در این خصوص که احتمال وجود تبانی منفی بین بانک ها بر سر کاهش شدید یا افزایش قیمت ارز وجود دارد نیز می افزاید: وقتی کار خریدوفروش ارز آزاد به بانک ها سپرده شده، یعنی دولت می گوید که افراد به بانک ها مراجعه کنند تا آنها کار شما را در مورد ارز انجام دهند، اما اینکه این کار با چه مکانیزمی و چطور انجام شود یا ارز صادرکننده با چه نرخی خریداری شده یا ارز با چه نرخی فروخته شود، هنوز معلوم نیست و باید صبر کنیم که مردم برای دریافت یا فروش ارز به بانک ها مراجعه کنند تا متوجه شویم مکانیزم چیست؛ به هرحال ممکن است برخی مشکلات نیز در این رابطه بروز کند.

آقامیری معتقد است که دولت باید نرخ ارز را در خریدوفروش بانک ها به نوعی اعلام کند تا مشخص شود هر فردی در بانک ارز را بیاورد، به چه نرخی می خرند؛ درحالی که اکنون بانک مرکزی اعلام نکرده که ارز را با چه نرخی از صادرکنندگان می خرد، این در حالی است که اکنون صادرکنندگان یا واردکنندگان نمی دانند کار خریدوفروش ارز در بانک ها با چه نرخی انجام می شود و آیا ارز خود را به صرافی بفروشند بهتر است یا به بانک ها یا اینکه ارز از صرافی بخرند به صرفه تر است یا برای خرید به بانک ها مراجعه کنند، پس به نظر می رسد دولت باید شفاف سازی لازم را در این رابطه داشته باشد.

بساط جمشید بسم الله ها برچیده می شود

همچنین فرهاد فزونی، عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران نیز در گفت وگو با خبرنگار مهر می گوید: هر چقدر ارز بیشتری در بازار ارائه شود و خریدوفروش ها از غیر سازمان های معتبر کاهش یابد، برای فعال اقتصادی بهتر است که کار خود را با سیستم بانکی انجام دهد.
وی می افزاید: اگر دوباره خریدوفروش ارز از صرافی ها رونق پیدا کند، مجدد افرادی همچون جمشید بسم الله و اعوان و انصارش هم در بازار ارز پیدا می شوند و حکمرانی می کنند؛ بنابراین بهتر است که بانک ها کار خریدوفروش ارز را انجام دهند. ضمن اینکه گام مهمی در جهت تک نرخی شدن نیز برداشته می شود و کم کم نرخ های حبابی بازار ارز می ترکد.

به گفته فزونی، احتمال تبانی به نظر نمی رسد وجود داشته باشد، چراکه بیشتر بانک های ما دولتی هستند و به نظر نمی رسد خارج از تصمیمات دولتی، اقدامی بکنند. اکنون وقت این حرف ها نیست و به نظر می رسد همه باید کمک کنند تا سیاست ارز تک نرخی اجرایی شود، بنابراین بهترین کار این است که فعالان اقتصادی، ارز مورد نیاز خود را از بانک ها بخرند و خواسته های خود را از طریق بازار رسمی تأمین کنند.