پیش بینی قیمت دلار پس از توافق

به گزارش تجارت نیوز، به نظر می رسد که هفتمین دور از مذاکرات وین، مرحله پایانی مذاکرات هسته ای باشد و اخباری که از مذاکرات شنیده می شود حاکی از این است که توافق هسته ای در دسترس و قریب الوقوع است. اما قیمت دلار همچنان در محدوده معینی باقی مانده و وارد کانال قیمتی کمتر از ۲۶ هزار تومان نمی شود. چرا؟

چه عواملی بر قیمت دلار اثر می گذارد؟

بسیاری معتقدند قیمت تعادلی دلار حدود ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان است و حتی در صورت رسیدن به توافق، قیمت دلار در همین محدوده باقی می ماند و کاهش بیشتر قیمت، یا اتفاق نمی افتد و یا مقطعی است.

این عده معتقدند قیمت این ارز پیش از اینکه وابسته به نتیجه مذاکرات باشد، تحت تاثیر روندهای کلی اقتصاد ایران است. مذاکرات و توافق هسته ای می تواند قیمت دلار را در کوتاه مدت کاهش دهد اما روندهای کلی اقتصاد ایران به سمت افزایش قیمت حرکت می کند. به همین علت یک عده معتقدند قیمت در همین محدوده باقی می ماند.

اما در مقابل عده دیگری معتقدند بازار ارز هنوز سیگنال نهایی مذاکرات هسته ای را نگرفته و همین که خبر قطعی توافق مخابره شود قیمت این ارز سقوط می کند و ممکن است به ۲۰ هزار تومان و یا حتی کمتر از آن هم برسد.

چون هم دلارهای خانگی وارد بازار می شود، هم افزایش فروش نفت و آزادسازی منابع بلوکه شده ارزی ایران در کشورهای دیگر، تزریق ارز به اقتصاد را افزایش می دهد و دلار ارزان می شود. این گروه معتقدند که سهم اخبار سیاسی در تعیین قیمت دلار بیشتر از عوامل اقتصادی است.

اما کدام یک از این دو سناریو به واقعیت نزدیک تر است و کدام عامل بر کاهش یا افزایش قیمت دلار بیشتر اثر می گذارد؛ اخبار سیاسی مذاکرات و یا فاکتورهای اقتصادی؟

ریزش ۵۰ درصدی یا افت ۷ درصدی؟

قیمت دلار پس از مذاکرات هسته ای ۱۴۰۰ را می توان با قیمت دلار در دو بزنگاه تاریخی دیگر مقایسه کرد؛ یکی تیرماه سال ۶۷ و پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و دیگری تیرماه سال ۹۴ و انعقاد توافق برجام.

در تیرماه ۶۷ و پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و اتمام جنگ، قیمت دلار یک شبه در بازار ایران ۵۰ درصد افت کرد. بسیاری منتظرند که قیمت دلار پس از توافق وین هم افت مشابهی را تجربه کند و اگرچه انتظار ریزش ۵۰ درصدی قیمت دلار را ندارند اما منتظرند قیمت دلار ۵ تا ۶ هزار تومان بریزد.

اما امضای توافق برجام در تیر ۹۴ نشان داد دیگر از ریزش شدید قیمت دلار خبری نیست. در روز ۲۴ تیر ماه سال ۹۴ یعنی یک روز بعد از برجام، قیمت طلا ۰٫۹ و قیمت دلار ۰٫۷ درصد افت کرد. یعنی بازار ارز دچار ریزش شدید نشد.
نقش کاهش انتظارات تورمی

اما موافقان کاهش قیمت دلار معتقدند که با امضای توافقنامه جدید، انتظارات تورمی کاهش پیدا می کند. مردم دلارهای خانگی خود را به بازار عرضه می کنند و قیمت دلار حداقل به ۲۰ هزار تومان می رسد. چون دولت و بانک مرکزی به منابع ارزی جدید دسترسی پیدا می کنند. همچنین به دلیل تغییر انتظارات تورمی و هیجانی که در بازار به وجود می آید تقاضا برای ارز کم می شود، فشار از روی قیمت دلار برداشته می  شود، بنگاه ها و موسسات مالی ارز  های خود را به بازار عرضه می کنند و دلار ارزان می شود.

قیمت دلار چقدر می ریزد؟

اما کارشناسان اقتصادی چندان با این سناریو موافق نیستند. چون آنها معتقدند که روندهای کلی اقتصاد ایران به سمت افزایش تورم و افزایش قیمت ارز است.

مذاکرات هسته ای می تواند مانع افزایش قیمت بیشتر دلار شود. حتی می تواند در کوتاه مدت قیمت دلار را کاهش دهد. اما اولا قیمت دلار احتمالا به زیر ۲۳ هزار تومان نمی رسد. ثانیا اگر برسد، موقتی است.

دلیل این کارشناسان چیست؟ فردین آقابزرگی، کارشناس بازارهای مالی می گوید: حجم نقدینگی و خلق پول در اقتصاد ما بالاست. بدنه دولت بزرگ است و تمام منابع ارزی دولت صرف هزینه های جاری می شود. در نتیجه ما هرچقدر که منابع ارزی داشته باشیم، صرف هزینه های دولت می شود.

این کارشناس اقتصادی می گوید: احتمالا دولت سعی می کند با ارزپاشی یا شوک های ناشی از تصمیمات سیاسی نرخ ارز را در یک مقطع کوتاه سرکوب کند اما روند اقتصاد ایران به گونه ای است که قیمت ارز یک روند آهسته و پیوسته افزایشی دارد.

دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، قیمت دلار را ۲۳ هزار تومان اعلام کرده است. به همین دلیل کارشناسان اقتصادی می  گویند قیمت دلار نمی تواند به زیر ۲۳ هزار تومان برسد. چون باعث ضرر دولت می شود. به عبارتی دولت به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر ارزی کشور، مانع افت بیشتر قیمت دلار می شود و اجازه نمی دهد قیمت دلار به ۲۳ هزار تومان برسد.

کف قیمت دلار چقدر است؟

پیش بینی کارشناسان از قیمت دلار پس از مذاکرات در همین محدوده کنونی است. یعنی محدوده ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان.

پیمان مولوی، کارشناس اقتصادی می گوید: قیمت دلار تحت تاثیر مذاکرات روند نزولی پیدا می کند اما نمی توان به کاهش چشمگیر قیمت دلار امید داشت. احتمالا متوسط قیمت دلار در سال جاری ۲۶ هزار تومان باشد. چون شرایط اقتصادی کشور و عملکرد شش ماهه دولت هم نشان می دهد که نمی توان امید چندانی به کاهش بیشتر قیمت دلار داشت.

علی رئوفی، کارشناس اقتصادی هم می گوید: آنالیز آماری نشان می دهد ۱۵ درصد ممکن است قیمت دلار به زیر ۲۴ هزار تومان برسد. یعنی اگر توافق شود دلار نهایتا ۲۴ هزار تومان می شود و اگر توافق نشود، قیمت دلار به ۳۲ هزار تومن می رسد. اما به گفته این کارشناس، قیمت دلار تا پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۲۷ هزار تومان پیش بینی می شود.

مریم محبی، کارشناس بازارهای مالی هم می گوید: اگر توافقی حاصل شود، شاهد کاهش ناپایدار و مقطعی قیمت دلار خواهیم بود. اما اگر توافق انجام نشود، دلار روند قبلی خود را ادامه می دهد. محبی تاکید می کند: در صورت توافق قیمت دلار در حوالی ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان باقی می ماند.

این در حالی است که چندی پیش نشریه اکونومیست در تحلیلی نوشته بود که ایران و آمریکا در سال ۲۰۲۲ به توافق جدیدی دست پیدا می کنند و قیمت دلار در ایران تا ۱۸ هزار و ۸۰۰ تومان هم می رسد. تحلیلی که از نگاه خیلی از کارشناسان بعید است به واقعیت نزدیک باشد.

جدول کامل قیمت دلار و ارزهای معتبر