تاثیر بورس از برجام در نیمه نخست سال آینده

سنا - اقتصاد ایران و به‌خصوص بازار سهام به‌عنوان عضوی از پیکره اقتصاد، مدت‌هاست چشم به سرانجام برجام و در پی آن لغو تحریم‌های متاثر از آن دارد، بنابراین انتظار می‌رود در صورت عدم رخداد سیاسی خاصی روند مثبتی که طی چند روز اخیر و در آستانه اجرای برجام آغاز شده در نیمه نخست سال آینده به‌صورت جدی و مستمر در بازار نمود عینی پیدا کند؛ تحریم‌هایی که در این سال‌ها ضربات مهلکی به بدنه اقتصاد وارد کرده، وضعیت بنیادی شرکت‌های حاضر در بازار سهام را با چالش‌هایی جدی مواجه ساخته است.

پس از کش و قوس‌های فراوان اخیرا خبرهایی مبنی بر اجرایی شدن لغو تحریم‌ها و در صدر آن لغو تحریم‌های سوییفت در 15 روز آینده موجب تحرکاتی در بازار سهام شده و حجم معاملات را تا اندازه‌ای بالا برده است که امیدواری را هر چند اندک به فعالان این بازار برگردانده است به طوری که روزنه‌هایی از بازگشت آرام اعتماد به بازار سهام به چشم می‌خورد. با وجود اخبار خوب، چالش‌های سیاسی منطقه‌ای و ژئوپلیتیکی که موجب عدم ثبات سیاسی و منطقه‌ای شده است همواره تهدیدی برای ثبات، آرامش و شروع روندی مستمر برای بازار سهام محسوب می‌شود.

در کنار این عامل تاثیرگذار، افت چشمگیر قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی و نبود چشم‌اندازی مثبت برای آن حداقل در کوتاه‌مدت نیز مزید بر علت شده است تا در راستای کاهش درآمدهای دولت و اصرار به کنترل تورم با اتخاذ سیاست‌های انقباضی، اقتصاد کشور در رکود محاصره شود به طوری که اهالی بازار و شاید مسئولان امر نیز تنها راه چاره برون‌رفت از این تنگنا را در لغو تحریم‌ها و برقراری مراودات تجاری با کشورهای توسعه‌یافته ببینند.

چندین بار در نیمه نخست سال جاری پس از مطرح شدن توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها، بازار واکنش مثبت و تندی از خود نشان داد و ارزش معاملات به حدود 1000 میلیارد تومان در روز هم رسید، اما این تب خیلی زود فروکش کرد و سهامداران، منطقی‌تر و به دور از احساسات منتظر اجرایی شدن قطعی برجام و همچنین گزارش‌های میان‌دوره‌ای شرکت‌ها شده‌اند که متاسفانه گزارش‌های میان دوره‌ای شرکت‌ها هم‌راستا با وضعیت اقتصاد کلان کشور از شرایط خوبی برخوردار نبود و به روند نزولی بازار دامن زد.

در روزهای آتی شاهد گزارش‌های 9 ماهه شرکت‌ها خواهیم بود اما کمی بعید به نظر می‌رسد که گزارش‌ها مطلوب سرمایه‌گذاران باشد، در نتیجه بازار سهام به واسطه این عامل و بدون در نظر گرفتن اثرات رفع تحریم‌ها احتمالا پویایی روزهای اخیر را از دست خواهد داد. برداشته شدن تحریم سوییفت و آثار آن بر صنایع بورسی بر سودآوری بانک‌ها تاثیر بسزایی خواهد داشت. طبیعتا بانک‌هایی که شعب خارجی بیشتری دارند از این شرایط بهره بیشتری خواهند برد.

بانک‌های صادرات، ملت و تجارت که دارای بیشترین شعب خارجی هستند به دلیل افزایش مراودات تجاری خارجی و به تبع آن رشد درآمدهای غیرمشاع در شرایط مطلوب‌تری نسبت به مابقی شرکت‌های گروه قرار می‌گیرند. گروه خودرویی و قطعه‌سازها هم که با وجود تحریم‌ها شرایط سختی را در همکاری با شرکای خارجی خود تجربه می‌کنند از رفع این محدودیت‌ها سود برده و با فراهم آمدن زمینه‌های لازم در نقل و انتقالات پول، توان کاهش هزینه‌ها را دارا می‌شوند.

خودرویی‌های بازار سهام نیز که عمدتا از هزینه‌های مالی سنگین رنج می‌برند با لغو تحریم‌ها و جذب سرمایه‌گذاران خارجی قادر به شکوفایی خواهند بود و از پتانسیل بالقوه‌ای در دوران پسا تحریم برخوردار می‌شوند. از تاثیر لغو تحریم سوییفت بر صنعت دارو نیز نمی‌توان به آسانی گذشت. شرکت‌های دارویی که اکثرا مواد اولیه خود را به‌صورت وارداتی دریافت می‌کنند و با وجود مشکلات در نقل و انتقال پول، هزینه‌های مالی سنگینی را متحمل می‌شوند با لغو تحریم سوییفت و رفع این مشکل، سودآوری‌شان دستخوش تغییرات زیادی خواهد شد.

همچنین شرکت‌های این صنعت تکنولوژی محور، در پی رفع تحریم‌ها و ورود تکنولوژی به کشور، با کاهش هزینه‌ها و افزایش سودآوری نیز مواجه می‌شوند. سایر صنایعی که محصولات خود را به‌صورت صادراتی به فروش می‌رسانند و به دلیل مشکلات تحریم برای انتقال وجه آن با مشکل مواجه بودند در پی این گشایش با شرایط بهتری روبه رو خواهند شد. به‌طورکلی لغو تحریم‌های سوییفت و در سطح کلانتر لغو تمامی تحریم‌ها، علاوه بر اثرگذاری خاص بر تک‌تک صنایع مورد بحث، اثرات کلی بر اقتصاد کشور خواهد گذاشت و آن را در مسیر رونق قرار خواهد داد.

البته با مطرح شدن خبرهایی مبنی بر لغو تحریم‌ها و اجرایی شدن آنها، تحرکاتی در بازار سهام اتفاق افتاده است اما تا زمانی که آثار برداشته شدن تحریم‌ها بر اقتصاد کلان کشور و در حالت جزیی‌تر بر وضعیت بنیادی شرکت‌ها نمایان و در گزارشات مالی نمود پیدا نکند روند رو به رشد مستمر در بازار سهام شکل نمی‌گیرد، البته انتظار می‌رود در صورت عدم رخداد سیاسی خاصی این روند مستمر و منسجم در نیمه نخست سال آینده محقق شود.

تحلیلگر بازار سهام