دادوستدهای بانکی به اوج رسید

شبکه بانکی زیر بار ترافیک سنگین مراجعات پایان سال قرار گرفته و استفاده از شبکه شتاب و پرداخت‌ الکترونیک این روزها به اوج می‌رسد، در عین حال نگرانی از قطع یا اختلال خدمات‌رسانی هم وجود دارد. به گزارش مهر، در حال حاضر ۵۰ میلیون مشتری بانکی در ایران وجود دارد و از پرداخت‌های مستقیم مالی بهره‌مند هستند، ضمن آنکه حدود ۲۴‌هزار شعبه در ۳۴ بانک و موسسه اعتباری با بیش از ۳۰۰ میلیون کارت بانکی به مشتریان خدمات ارائه می‌دهند.

ماهانه بیش از یک میلیارد تراکنش در شبکه شتاب انجام می‌شود و تعداد تراکنش‌ها در کشور ما بسیار بالا است؛ بنابراین تصور اینکه پرداخت‌ها بدون کارت انجام گیرد، غیرممکن است، چراکه در مبادلات روزانه مردم اسکناس جایگاه ناچیزی دارد. این موارد جدیدترین تحولات فناوری در حوزه ارائه خدمات بانک‌ها به مشتریان است که از سوی مدیرکل فناوری بانک مرکزی اعلام شده است. تا همین چند سال پیش تصور اینکه پرداخت‌ها و معاملات با ابزار دیگری غیر‌از اسکناس صورت گیرد، برای بسیاری دشوار و در عین حال غیر‌قابل باور بود.

هرچند هنوز هم اسکناس رایج‌ترین و ساده‌ترین وسیله معامله بین خریداران و فروشندگان است، ولی طی سال‌های گذشته موجی برای استفاده از ابزارهای جدید به‌ویژه در حوزه فناوری بانکی ایجاد شده است. مردم دیگر این روزها ترجیح می‌دهند به جای حمل پول، پرداخت‌ها را از طریق کارت‌های بانکی و شبکه شتاب انجام دهند.

اخیرا امکان پرداخت و خرید از دستگاه‌های POS سیار نیز فراهم شده و بسیاری از مردم نه تنها خریدهای بزرگ روزانه خود، بلکه خریدهای خُرد و کوچک را هم از طریق پرداخت الکترونیکی دنبال می‌کنند. می‌توان این‌گونه گفت که به شرط توسعه ابزارهای جدید و تکمیل شدن چرخه فناوری در بانک‌ها، تا چند سال آینده حجم زیادی از معاملات به وسیله اسکناس از دادوستدها حذف شود.

البته در این باره باید گفت مشکلات اتصال به شبکه شتاب، قطع ارتباط بانک‌ها با یکدیگر در برخی مواقع شلوغ سال مانند اسفندماه و قطع سرویس‌دهی بانک‌ها به روی مشتریان سایر بانک‌ها، افت سرعت شبکه شتاب به دلیل قرار گرفتن بار ترافیکی سنگین و مواردی از این دست می‌تواند به‌تردید برخی از مردم به استفاده کامل از ابزارهای الکترونیک پرداخت به جای اسکناس دامن بزند.

شاید بتوان به همراه داشتن وجه نقد و اسکناس از سوی مردم برای مسافرت‌های داخلی و خرید حتی در صورت موجود بودن امکان پرداخت الکترونیک گواهی بر این باشد که مردم هنوز نسبت به توسعه کامل شبکه پرداخت الکترونیک مطمئن نشده‌اند و دائما نگران قطع یا عدم پاسخگویی ابزارهای الکترونیکی دریافت و پرداخت مانند دستگاه‌های خودپرداز، POS و... هستند.

در یکی دو سال گذشته برخی از بانک‌ها حتی در مواقع پرداخت یارانه نقدی نیز ارتباط شتابی خود با سایر بانک‌ها را قطع کرده‌اند. در پایان ماه که زمان واریز حقوق‌های شاغلان و افزایش مراجعه به خودپردازها است نیز مواردی از این دست وجود داشته و به‌صورت کلی، نامطمئن نشان دادن ابزارهای الکترونیک بانکی در برخی مواقع می‌تواند کامل شدن چرخه استفاده مردم از خدمات الکترونیک بانک‌ها را به تاخیر بیندازد.

حال کمتر از دو هفته دیگر سال به پایان می‌رسد و می‌توان گفت این روزها پُرترافیک‌ترین ایام سال و زمانی است که مراجعات به نظام بانکی کشور به اوج خود خواهد رسید. مردم برای انجام امور بانکی خود چه از طریق مراجعه به شعب و چه از طریق شبکه شتاب و الکترونیک در این ایام برنامه‌ریزی کرده و فعالیت‌ها به بالاترین حد ممکن می‌رسد.

ممکن است این روزها تشکیل صف در جلوی برخی خودپردازها به‌ویژه در مراکز خرید ایجاد شود یا اتصال برخی درگاه‌های پرداخت الکترونیک با کُندی و چالش مواجه شود. با این وجود، به نظر می‌رسد بانک‌ها خود را برای پوشش دادن نیازهای بانکی مردم در کمتر از دو هفته مانده به سال جدید آماده کرده باشند و شاید امسال دیگر کمتر شاهد قطع و وصل شبکه شتاب، خدمات ندادن بانک‌ها به مشتریان سایر بانک‌ها در خودپردازها و مواردی از این دست باشیم.

امیدواریم بانک‌ها تدابیر موثری را برای روزهای پایان سال اندیشیده باشند که دیگر مشتریان با این پیام‌ها که «دستگاه موقتا آماده سرویس دهی نمی‌باشد» یا «دستگاه موقتا خراب است» و همچنین خاموشی خودپردازها مواجه نشوند.