مدیر کل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی اعلام کرد / تغییر سبد هزینه خانوار، علت اصلی تغییر سال پایه است

مدیرکل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی گفت تغییر رفتارهای اقتصادی مردم و ترکیب سبد خانوار علت اصلی اقدام نهادهای آماری از جمله بانک مرکزی در تغییر سال پایه محاسبه شاخص های کلان اقتصادی است.

به گزارش ایرنا، بانک مرکزی تغییر سال پایه محاسبه نرخ تورم از سال 90 به 95 را در دستور کار خود قرار داده و قرار است تا مردادماه امسال سال پایه جدید مبنای محاسبه باشد، همچنین سال پایه محاسبه نرخ رشد اقتصادی نیز از سال 83 به سال 90 تغییر یافته است.

علیرضا مقتدایی درباره علت اقدام بانک مرکزی در تغییر سال پایه محاسبه تورم به سال 95 گفت: سبد خانوار و اینکه مردم چگونه هزینه کنند تا به مطلوبیت مورد پسند خود برسند، همواره در حال تغییر است و از این رو هرچند سال یک بار باید سال پایه را به روز کرد. در محاسبه شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی (نرخ تورم) یک عنصر اصلی قیمت کالا و تغییرات قیمتی آن است اما از سوی دیگر ضریب اهمیت و وزن کالاهایی که در سبد هزینه خانوار وجود دارد نیز اهمیت دارد.

به گفته مدیر کل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی، هر قلم که از سبد خانوار حذف یا اضافه شود به این معنی نیست که نظام آمار و محاسبه آماری آن را انجام داده بلکه در اصل ابتدا مردم تغییر را آغاز می کنند و پس از وقوع این رویداد، براساس انتخاب مردم سبد محاسبه نرخ تورم نیز تغییر می کند. همان طور که وقتی سال نو می شود، مردم براساس اندازه های جدید لباس نو می خرند، برای سبد هزینه های مردم نیز چنین اتفاقی می افتد.

وی درباره اینکه بانک مرکزی چگونه متوجه این تحولات می شود تا سبد خانوار و سال پایه را به روز رسانی کند، گفت: بانک مرکزی بررسی های آماری متفاوتی دارد؛ یکی از بررسی های آماری این بانک بررسی بودجه خانوار است. در این شیوه آمارگیران به خانوارها در پوشش زمانی، جغرافیایی و جمعیتی متناسب مراجعه می کنند. آمارگیران بانک مرکزی از هفته دوم هر سال تا هفته آخر آن سال به خانوارها در شهرهای مختلف مراجعه می کنند و با مطالعه آن به این نتیجه می رسیم که الگوی سبد خانوار چگونه است.

مدیر کل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی با یادآوری اینکه خانوارهای ایرانی به طور متوسط 1200 قلم کالا و خدمت مصرف می کنند، گفت: براساس الگوی مصرفی مردم، سبد خانوار طراحی می شود و وقتی محاسبات ما به این نتیجه می رسد که شکل و شمایل سبد در حال تغییر است، اقدام به تغییر سال پایه می کنیم.

مقتدایی افزود: وقتی رفته رفته اجزای این سبد تغییر کند، این نوید را به بانک مرکزی می دهد که باید در مورد تغییر سال پایه اقدام کرد. وی درباره شیوه دوم پی بردن به آغاز تغییر سبد هزینه های مردم توضیح داد: در این شیوه سبدهایی که در هر سال محاسبه می شود، یکبار دیگر شاخص قیمت را برای خود محاسبه می کنیم. اگر جایی ببینیم که شاخص های مورد نظر از هم دور می شوند، باید سال پایه را تغییر دهیم. البته سال پایه مشخصه های دیگری هم برای تغییر دارد که مطالعات وسیعی برای آن انجام می شود و هرچند سال یکبار تغییر می کند. قرار است تا مرداد ماه امسال همه شاخص ها به قیمت سال پایه 95 تغییر کند و همه آمارها بر مبنای آن به روز رسانی شود.

مقتدایی گفت: از این رو نخستین محصول با سال پایه جدید برای اعلام شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی (نرخ تورم) خواهد بود که مرداد ماه منتشر می شود و رفته رفته بقیه شاخص ها اعم از بهای تولید کننده، شاخص کالاهای صادراتی، شاخص صنعت و شاخص بخش خدمات به روز رسانی خواهد شد.

به گفته وی، آخرین تغییر در محاسبه شاخص ها بر مبنای سال پایه 95 برای محاسبه حساب های اقتصادی، نرخ رشد و حساب های ملی خواهد بود.

رویه های سیاسی هیچ گاه بر بانک مرکزی حاکم نبوده

مدیر کل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی درباره برخی گمانه زنی ها مبنی بر اینکه ممکن است سبد انتخابی برای محاسبه شاخص نرخ تورم در دوره هایی با نیات سیاسی تغییر کند، گفت: هیچ گاه رویه های سیاسی حاکم بر بانک مرکزی نبوده است.

مقتدایی تاکید کرد: بانک مرکزی عضو موسسه «ایروینگ فیشر» است ضمن آنکه کمیته «جی دی دی اس» گروه ماده چهارصندوق بین المللی پول نیز نظارت مستقیمی بر محاسبات بانک مرکزی دارد.

مدیر کل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی با یادآوری اینکه ناظر بیرونی منفعت سیاسی در محاسبات اقتصادی ایران ندارد، تاکید کرد: نگاهی به تارنمای کمیته جی دی دی اس صندوق بین المللی پول نشان می دهد که آنها براساس مطالعاتی که در سال 2012 میلادی در ایران انجام داده اند، محاسبات بانک مرکزی را تایید کرده اند. آمار اقتصادی یک موجود زنده است و نباید به موجود زنده خیانت کرد زیرا در غیر  این صورت جایی انتقام خواهد گرفت و اینطور نیست که یک لحظه آماری را بگویید و بروید بلکه باید پاسخگو باشید.

مدیر کل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه این بانک در دوره های مختلف آمار خود را فارغ از مسائل سیاسی منتشر کرده است، گفت: اگر یک نقص فنی و آماری در یک سری زمانی بروز کند، به طور حتم خود را نشان خواهد داد.