اروپا باید منابع گازی ایران را جدی بگیرد

مقامات ایرانی در ماه‌های اخیر در سخنانی خطاب به مشتریان بالقوه اروپایی، تولید‌کنندگان بالقوه گاز در دریای خزر و همچنین ترکیه که بخش قابل‌توجهی از خط لوله پروژه کریدور گاز جنوبی از آن می‌گذرد، هشدار داده‌اند که بدون مشارکت ایران بهره‌برداری از این پروژه سال‌ها به طول خواهد انجامید و حتی ممکن است این خط لوله هیچ‌گاه به بهره‌برداری نرسد‌. پروژه کریدور گاز جنوبی به جهت تلاش اتحادیه اروپا به منظور تنوع بخشیدن به منابع تامین گاز خود و کاهش وابستگی این اتحادیه به روسیه در زمینه تامین انرژی مورد نیاز اروپا در پی تیره شدن روابط مسکو با بسیاری از کشورهای غربی به دلیل آنچه غرب دخالت روسیه در اوکراین می‌خواند از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

با نگاهی سریع به نقشه می‌توان به آسانی متوجه شد که چرا ایران به‌عنوان دارنده بیشترین ذخایر گاز در جهان در بهترین موقعیت و شرایط برای صدور گاز و متصل کردن کشورهای فروشنده گاز به اروپا است. اشتیاق ایران برای صدور گاز خود به اروپا، تحریم‌های بین‌المللی که به بهانه برنامه هسته‌ای تهران علیه این کشور وضع شده، مانعی بسیار جدی بر سر راه صدور گاز ایران یا مشارکت تهران در پروژه‌های چند ملیتی احداث خط لوله جهت صادرات گاز به بازارهای جهانی و اروپایی بوده است‌.

هم‌اکنون ماه‌ها است که ایران مشغول ارسال سیگنال‌هایی مبنی بر آمادگی این کشور جهت مشارکت در خط لوله در حال احداث کریدور گاز‌جنوبی و ورود به بازارهای گاز اروپا است. مهم‌ترین پیامی که تاکنون از سوی تهران ارسال شده در ماه آگوست توسط معاون سابق وزیر نفت ایران بود که از آمادگی کشورش برای احیای پروژه خط لوله نابوکو خبر داد‌. علی ماجدی از مقامات سابق وزارت نفت ایران اعلام کرد که کشورش آماده است از طریق خط لوله نابوکو گاز به اروپا صادر کند‌. در ابتدای ماه فوریه عزیزالله رمضانی، مدیر بخش روابط خارجی شرکت ملی گاز ایران بنا به دلایل سیاسی حاضر به خرید و واردات گاز از ایران نیستند به همین دلیل وی راه حل سومی را در این زمینه مطرح کرد‌.

رمضانی در ادامه توضیحات خود افزود: پیشنهاد ما صادرات گاز ترکمنستان و آذربایجان ازطریق احداث خط لوله در ایران و عبور آن از خاک ترکیه بود چرا که مسیر ایران اقتصادی‌ترین مسیر ممکن جهت احداث خط لوله و صادرات گاز به اروپا است‌. این درحالی است که براساس پروژه نابوکو قرار بود که خط لوله انتقال گاز از خاک گرجستان آغاز و از طریق مرز ایران به ترکیه و سپس از آنجا به اروپا برسد‌. گفتنی است هم‌اکنون ایران خط لوله‌ای در اختیار دارد که از طریق آن سالانه 10 میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه صادر می‌کند‌. تلاش‌ها برای تنوع بخشیدن به منابع تامین انرژی اروپا در حالی صورت می‌پذیرد که در سال 2014 میلادی روسیه با تامین 155 میلیارد متر مکعب گاز اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین صادرکننده گاز به اروپا به شمار می‌رود.

برای تحقق پروژه کریدور گاز جنوبی و اثرگذاری آن روی گاز وارداتی از روسیه به اروپا این پروژه نیازمند ساخت و احداث چندین خط لوله در حوزه دریای‌خزر و ایران است. براساس تخمین شرکت BP از وضعیت انرژی جهان در سال 2014، ذخایر گاز ایران حدود 8/33 تریلیون مترمکعب است. این درحالی است که ترکمنستان با برخورداری از 5/17 میلیارد مترمکعب ذخایر گازی چهارمین کشور برخوردار از ذخایرگاز طبیعی در دنیا به شمار می‌رود‌.

در این میان کشورهای اروپایی به خوبی از این واقعیت آگاهند که چنانچه تهران بخواهد از اهرم‌های فشار خود استفاده کند در بهره‌برداری از خط لوله کریدور گاز جنوبی با مشکلاتی نظیر قطع مکرر گاز مواجه خواهند شد‌. در همین راستا به گفته یک نماینده مجلس در تهران، پارلمان این کشور قصد دارد در واکنش به ادامه تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه این کشور با تصویب طرحی صادرات گاز به اروپا را تحریم کند‌.

عبدل وحید فیاضی معتقد است هم‌اکنون و با توجه به مشکلات ایجاد شده در روند صادرات گاز روسیه به اروپا ایران به‌عنوان یکی از منابع اصلی تامین انرژی مورد نیاز اروپا مطرح شده است‌. وی در گفت‌وگو با تسنیم در تهران گفت: چنانچه تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران ادامه یافته یا شدیدتر شوند، تهران می‌تواند از اهرم خود در زمینه صدور گاز به اروپا به منظور مقابله به مثل با اتحادیه اروپا استفاده کند‌.