راهکارهای بهبود وضعیت مشارکت اقتصادی زنان

مطالعاتی چند در سال‌های گذشته نشان داده‌ است که برابری جنسیتی منجر به شکل‌گیری «اقتصاد هوشمند» می‌شود. یعنی تنها در یک اقتصاد هوشمند و آگاه نسبت به همه ظرفیت‌های اقتصادی جامعه است که برابری جنسی دیده می‌شود. پتانسیل به کار گرفته نشده زنان یک فرصت از دست رفته در مسیر رشد و توسعه اقتصادی در جهان به شمار می‌آید. مشارکت اقتصادی زنان بهره‌وری کشاورزی را افزایش می‌دهد، ایجاد بنگاه‌های اقتصادی در سطوح بسیار کوچک، کوچک و متوسط را ممکن می‌سازد و اوضاع مدیریت کسب‌و‌کار و بازگشت سرمایه را نیز بهبود می‌بخشد.

علاوه بر بهبود رشد اقتصادی، سرمایه‌گذاری روی زنان اثرات گوناگونی دارد: خانم‌ها بخش بزرگی از درآمد خود را دوباره به چرخه خانواده و جامعه خویش بازمی گردانند. زنان همچنین نقشی کلیدی و پررنگ در ایجاد صلح و ثبات جوامع دارند؛ امری که در رشد اقتصادی یک جامعه مهم و اثرگذار است. شوربختانه، این توانایی‌ها هنوز هم در برخی از نقاط جهان پذیرفته شده نیست و بنابراین حضور و مشارکت زنان در فعالیت‌های اقتصادی همچنان بی‌مفهوم و ترجمه نشده است. زنان کماکان در مسیر تلاش برای راه‌اندازی کسب‌و‌کارهای تازه یا توسعه موارد موجود با موانع زیادی روبه‌رو هستند. قوانین تبعیض‌آمیز، مقررات و شرایط کسب‌و‌کار و نیز سختی دسترسی به حقوق، مال و اموال، آموزش، فناوری، بازارها، کارشناسان و شبکه‌ها از جمله سخت‌ترین سدهای پیش‌روی زنان در راه مشارکت‌های اقتصادی است.

قدرت اقتصادی زنان

سرمایه‌گذاری‌ها برای پیشبرد فرصت‌های اقتصادی زنانه شامل موارد زیر می‌شود:

• تساوی مالی: پشتیبانی از تلاش‌ها برای افزایش دسترسی زنان به خدمات مالی به‌صورت مساوی با مردان، مثل کارت‌های اعتباری، پس‌اندازها، بیمه و سیستم‌های پرداخت از طریق به روز کردن مقررات، فناوری و افزایش سواد مالی

• زنان و کشاورزی: پررنگ کردن نقش زنان در توسعه کشاورزی و امنیت غذایی و نیز برنامه‌ها و سیاست‌های تشویقی برای کشاورزان زن و کسب‌و‌کارهای کشاورزی که مالکیت آنها در اختیار زنان است

• رشد بنگاه‌های اقتصادی: پشتیبانی از سازمان‌های مردم‌نهاد، انجمن‌های صنعتی و شرکت‌هایی که در تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های حمایت از مشارکت زنان در اقتصاد کوشا هستند. از جمله فعالیت‌های این نوع سازمان‌ها اصلاح قوانین تبعیض‌آمیز و نیز قوانینی است که دسترسی زنان به سرمایه، مالکیت زمین و ارث را محدود می‌کند. همچنین در پیش گرفتن سیاست‌هایی برای آسان‌سازی راه‌اندازی بنگاه‌های اقتصادی کوچک از دیگر اقدامات موثر این نهادها در این زمینه است.

• دسترسی به فناوری: هرچه کمتر کردن شکاف میان دسترسی زنان نسبت به مردان به تلفن همراه، اینترنت و سایر فناوری‌های مورد نیاز امروز با از میان برداشتن موانع فرهنگی، مالی، آموزشی و انگیزشی. البته چنین موانعی در کشور ما به چشم نمی‌خورد و استفاده از موارد نام‌برده خاص کشورهایی با سطح فرهنگی و آگاهی بسیار پایین است.

• ظرفیت‌سازی: ظرفیت‌سازی، آموزش و برنامه‌های تربیتی برای زنان و دختران و آگاه‌سازی آنها از اطلاعات بازار، فرصت‌های کارآفرینی و نیز مهارت‌های اساسی برای دستیابی به استقلال اقتصادی.

• مدیریت کسب‌و‌کار: تشویق زنان به افزایش حضور در سطوح و پست‌های بالای مدیریتی از جمله حضور در هیات‌مدیره‌ها با وضع بهترین قوانین.

• جمع‌آوری داده‌ها: جمع‌آوری و هم تراز کردن داده‌های مربوط به تبعیض‌های جنسیتی در بخش اقتصادی برای ایجاد سیاست‌ها و برنامه‌های متقن با هدف افزایش مشارکت اقتصادی زنان در همه بخش‌ها.