بورس کالا در هفته‌ای که گذشت / نقش بورس کالا در اقتصاد ملی

علت اهمیت بورس آن است که هیچ مکانیزم بهتری را نمی‌توان یافت که سبب ارتباط میان سرمایه‌گذاران و افراد نیازمند به سرمایه به روشی عادلانه، شفاف و قانونمند شود. بورس نقش مهمی در جمع‌آوری منافع متضاد طرفین در کنار یکدیگر به شیوه‌ای سازنده و کارآمد بر عهده دارد تا شرکت‌ها، واسطه‌ها و سرمایه‌گذاران، امکان انجام معامله را بیابند. به گزارش نشان آنلاین، یکی از انواع بورس‌های با اهمیت در جهان بورس‌های کالایی است. بورس کالای ایران نیز به‌عنوان یکی از ابزار‌های کارآمدی اقتصاد ایران محسوب شده و نیروی محرکه‌ای برای رشد اقتصادی بازار کالای کشور است. کارکرد‌های زیر که در مورد کلیه بازار‌های مالی صادق است در بورس کالا ایجاد شده که بر لزوم وجود بورس کالا بیش از پیش تاکید می‌کند.

1- قیمت‌یابی از طریق روابط متقابل خریدار و فروشنده و کشف قیمت
2- کاهش هزینه معاملات از طریق کاهش هزینه‌های جست‌وجو و اطلاعات
3- تخصیص سرمایه به صنایع و بخش‌هایی که دارای مزیت هستند
4- کمک به فرآیند تشکیل سرمایه از طریق انتقال وجوه غیر‌کارا از سوی افرادی که توان سرمایه‌گذاری ندارند به سرمایه‌گذاران
5- ایجاد بازار ثانویه از طریق ایجاد شرایط برای نقدشوندگی
6- توزیع ریسک بین متقاضیان وجوه و دارندگان وجوه.

از شش مورد کارکردهای بازار‌های مالی که در بالا بدان اشاره شد تنها سه مورد اول در بازار فیزیکی بورس کالا شکل گرفته است، در حالی‌که هر شش کارکرد در بازار‌های مشتقه به خوبی نمود پیدا می‌کنند. در حقیقت در تمام دنیا سعی می‌شود تقاضای سفته‌بازی روی کالای فیزیکی کاسته شده و این تقاضا به اوراق بهاداری که مبتنی بر آن دارایی فیزیکی است منتقل شود. در حقیقت در این بازار است که هر سه فعال بازار یعنی هجینگ‌کنندگان (Hedgers)، سفته بازان (Speculators) و آربیتراژگران (Arbitrageurs) به‌طور کامل می‌توانند فعالیت کنند.

آشنایی عموم و بالاخص عرضه‌کنندگان کالا‌ها با این نوع بازار، در افزایش رونق معاملات بسیار مهم و تاثیر‌گذار است. عرضه‌کنندگان کالا‌ها باید بتوانند ریسک قیمت محصولات خود را کاهش دهند و این مهم در بازار قراردادهای آتی به خوبی نمود پیدا می‌کند. اگر منحنی Life Cycle بورس کالا را رسم کنیم این بورس در ابتدای رشد خود قرار دارد و در این نقطه است که نیاز به حمایت‌های تمامی مسئولان دارد تا بتواند به روند رو به رشد خود ادامه دهد. اگر نگاه بلند‌مدت به بورس کالا داشته باشیم در شرایط فعلی که بسیاری از زیرساخت‌های لازم فراهم شده است باید کمک کنیم این بورس بتواند به جایگاهی برسد که در کل منطقه و حتی جهان مرجع قیمت‌گذاری بسیاری از کالا‌ها باشد.

در پایان 10 پیشنهاد زیر در راستای توسعه هر چه بهتر شدن بورس کالای ایران ارائه می‌شود:

1- تکمیل بستر‌های نرم‌افزاری موجود در بورس کالا جهت خرید کالاهای فیزیکی از لحظه پس از تسویه در بورس کالا تا لحظه تحویل کالا به خریدار جهت افزایش سرعت خدمات‌رسانی به خریداران و فروشندگان در رابطه با معاملات فیزیکی

2- افزایش قراردادهای مشتقه مبتنی بر کالا از طریق پذیرش کالا‌های واجد شرایط مانند کالاهای پتروشیمی که از نوسانات لازم برخوردار هستند و امکان فعالیت هر سه فعال قراردادهای مشتقه در این کالا‌ها میسر است و حرکت به سمت ایجاد قراردادهای paperبه جای فیزیکی

3- برگزاری همایش‌های تخصصی با موضوع نقش بورس کالا در اقتصاد ملی، اقتصاد دانش‌بنیان و اقتصاد مقاومتی و سایر موضوعات مالی و اقتصادی، همچنین برگزاری نشست‌های علمی با حضور صاحبنظران و اساتید دانشگاه‌ها در حوزه‌های کالایی و اقتصادی و مالی و همچنین تشویق و حمایت از تحقیقات علمی پژوهشی و پایان‌نامه‌های علمی و ارائه داده‌های لازم در قالب‌های رایج در معاملات اوراق بهادار جهت استفاده تحلیلگران و دانشجویان و اساتید دانشگاهی

4- طراحی شاخص‌های لازم در بورس کالا جهت استفاده تحلیلگران اقتصادی، کالایی و اوراق بهادار

5- ارائه برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی تخصصی در حوزه بورس کالا جهت آشنایی عموم مردم با فرآیند‌های عملیاتی بورس کالا جهت سرمایه‌گذاری عمومی و تبیین نقش بورس کالا در اقتصاد ملی و اقتصاد مقاومتی

6- نقش مستقیم بورس کالا در تصمیمات اولیه در مورد قیمت‌گذاری کالاها (Price Maker شدن بورس کالا) و تشکیل کارگروه‌های تخصصی قیمت‌گذاری در درون بورس کالا

7- تشکیل کارگروه‌های تخصصی ارتباطی و مشاوره‌ای جهت ارتباط قوی‌تر میان خریداران و فروشندگان و بررسی مشکلات گروه‌های کالایی مختلف و انعکاس به سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیرندگان اقتصادی

8- کاهش پی‌در‌پی قیمت‌های پایه در بورس کالا در صورت عدم جذابیت قیمت‌ها تا جایی که قیمت‌ها برای خریداران جذاب شود و معاملات رونق یابد

9- ارائه راهکار‌های عملیاتی جهت اخذ تسهیلات مورد نیاز خریداران از شبکه بانکی با مکانیزم‌های مدیریت ریسک مطلوب و فرآیند‌های نوین تسویه و پایاپای و ارتباط موثر و هر چه بیشتر با سمات در موارد مذکور

10- توسعه و رونق بازار فیزیکی از طریق ورود محصولات جدید در بورس کالا خصوصا توسعه بازار فرعی که در آن شرط همگن بودن برداشته می‌شود و این بازار همانند OTC در بورس کالا عمل می‌کند.

* مشاور بورس کالا و انرژی کارگزاری بانک مسکن