گزارش میدانی از تحولات قیمت دلار / چند نرخ برای یک ارز

فرصت امروز: هفتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخت، فرصتی بود تا رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه آن به موضوع افزایش نرخ ارز نیز بپردازد و به مردم توصیه کند دلار نخرند. ولی الله سیف با بیان اینکه قیمت ارز در روزهای آینده کاهش خواهد یافت، هشدار داد که سرمایه گذاری در نرخ ارز توجیه ندارد و کسانی که منابع خود را به ارز تبدیل می کنند، قطعا ضرر خواهند کرد.

رئیس کل بانک مرکزی به مردم توصیه کرد ریسک و خطر موجود در بازار ارز را نپذیرند و به سمت سرمایه گذاری امن حرکت کنند. او همچنین به جریان سودآوری در منابع بانکی و بازار ارز اشاره کرد و گفت: حدود چهار تا پنج سال گذشته کسی که سرمایه خود را در بانک ها سپری کرده و حتی اگر نرخ سود بالای ۲۵درصد هم دریافت نکرده و ۱۵درصد گرفته است، حداقل تاکنون منابع او ۸۰درصد رشد داشته، درحالی که اگر در همین مدت سرمایه گذاری در ارز انجام شده بود و نرخ دلار را در آن زمان در رنج ۳۰۰۰ تومان در نظر بگیریم حداکثر سود نزدیک به ۵۰ درصد می شود.

صحبت های سیف در حالی است که روز یکشنبه دلار رکوردهای تازه ای از خود بر جای گذاشت و به قیمت 4هزار و 700 تومان نیز رسید. این در حالی بود که فروش دلار بانکی و حواله دلاری نیز در نرخ های دیگری انجام می شد و این چند نرخی بودن دلار سردرگمی مردم را دوچندان می کرد.

با این همه، همزمان با افزایش قیمت ارزهای عمده در بازار آزاد، نظارت بانک مرکزی بر بازار و فعالان این عرصه نیز تشدید شده و صرافی های منتخب تزریق ارز مورد نیاز را شدت بخشیده اند. به گزارش ایرنا، قیمت هر دلار آمریکا و یورو روز دوشنبه در بازار آزاد روند کاهشی داشت و به ترتیب به 45هزار و 950 ریال و 58 هزار و 300 ریال رسیده است؛ صرافی های منتخب بانک مرکزی نیز برای مدیریت بازار وارد میدان شده اند و اکنون هر اسکناس یورو به قیمت 56 هزار و 990 ریال و هر اسکناس دلار به نرخ 45 هزار و 450 ریال عرضه می شود.

صرافی های منتخب بانک مرکزی نیز از صرافی های مجاز خواسته اند نسبت به خرید 50هزار اسکناس دلار آمریکا به عنوان بخش نخست از این صرافی ها اقدام کنند. در صورت عرضه به موقع ارز خریداری شده از سوی صرافی ها در بازار و ارائه جدول فروش، صرافی ها می توانند نسبت به خرید بخش بعدی 50هزار تایی از همان صرافی منتخب اقدام کنند.

برخورد با متخلفان

در دور جدید نظارت ها که با همکاری نیروی انتظامی از اواخر هفته گذشته کلید خورده است، صرافی های متخلف و فاقد مجوز از بانک مرکزی پلمب شده اند که هنوز تعداد دقیق آنها از سوی مراجع رسمی اعلام نشده است.

همچنین عباس جعفری دولت آبادی دادستان تهران به تازگی از دستگیری پنج متهم ارزی خبر داده است. پیگیری ها حاکی است که تخلف عمده این افراد، انجام معاملات فردایی در بازار ارز است.

معاملات فردایی دلار اغلب از سوی دلارفروشان سرپایی انجام می شود. دلارفروشان سرپایی به کسانی اطلاق می شود که اغلب در خیابان فردوسی در محدوده پاساژ افشار و نیز سبزه میدان بازار فعالیت دارند. این افراد با انجام معاملات فردایی به ویژه در زمان هایی که تقاضای عرضه بر بازار فشار می آورد، سعی می کنند قیمت ها را بالا نگه دارند.

طبق بخشنامه بانک مرکزی، انجام معاملات فردایی ارزها توسط صرافی ها ممنوع است، اما این شیوه نرخ گذاری همچنان میان فعالان ارز رایج است.

معامله گران فردایی بازار ارز در ساعت های انتهایی روز برای تعیین قیمت ها در روز آینده دست به کار می شوند و سعی می کنند با قیمت بالاتری نسبت به معاملات نقدی، ارز بخرند که این کار سبب دامن زدن به تورم انتظاری در بازار ارز شده و قیمت ها را با وجود کاهش تقاضا، همچنان بالا نگه می دارد.

صرافی ها و فعالان رسمی بازار ارز، انجام هرگونه معاملات فردایی و صوری را انکار می کنند، اما وجود 427 صرافی فاقد مجوز از جانب بانک مرکزی و نیز دلارفروشان سرپایی محمل مناسبی برای انجام اینگونه معاملات هستند.

بر اساس بخشنامه، انجام معاملات فردایی ارز ممنوع است و متخلفان از این مقررات به استناد قانون پولی و بانکی کشور، قانون تنظیم بازار غیرمتشکل پولی، قانون اخلال در نظام اقتصادی و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تحت تعقیب قرار می گیرند.

در این قوانین، برای اخلالگران نظام اقتصادی بسته به نوع و شدت جرم مجازات هایی چون حبس، شلاق در انظار عمومی و ضبط اموالی که از طریق خلاف به دست آمده، پیش بینی شده است.

سال گذشته نیز بانک مرکزی همزمان با اوج گرفتن کاذب قیمت ارز در بازار آزاد، با همکاری نیروی انتظامی نظارت بر بازار را تشدید کرد و تعدادی از فعالان بازار ارز دستگیر شدند.

انتظار می رود تشدید نظارت بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر بر بازار ارز و بازارهای غیرمتشکل پولی به زمان رشد قیمت ها محدود نشود و هرچه سریع تر صرافی های غیرمجاز تعیین تکلیف شوند تا کمتر شاهد بروز نوسان ها و تلاطم های ارزی باشیم.