دلنوشته درباره بحران آب در ایران

به قلم: خسرو رفیعی

کارشناس اقتصادی

متن و گزارش «آب، چگونه دغدغه ملی شد؟» را مطالعه کردم و متأسفانه آنچه به عنوان سه عامل خشکسالی، کارشناس یا کارشناسان ذی ربط عنوان کرده اند، درباره شهر تهران به نوعی شوخی بیشتر شبیه نیست. دوران خشکسالی از ۱۵۰ سال پیش تر همواره در تهران روشن بوده است. تهران تنها پایتخت جهان با جمعیت بیش از ۸ میلیون نفر است که در کنار دریا و آب های آزاد نیست. شهری که سال ۱۳۴۳ با خشکسالی کامل مواجه بوده، سال 1353 مجددا آب نداشتند.

۱۳۶۳ بار دیگر با مشکل کمبود آب روبه رو شد، ۱۳۷۰ بی آب شد. ۱۳۸۰ آب نوبت بندی شد. به راستی کسی نیست بگوید چرا در شهری که نه رودخانه پر آب دارد و نه کنار دریا است، ساخت وساز بی رویه می کنیم. در شهری که گنجایش بیش از ۵ میلیون نفر را بیشتر ندارد، چرا بیش از 10 میلیون نفر را ساکن کرده ایم. چرا برج سازی می کنیم.

چرا درحالی که حق نداشتیم بالاتر از ارتفاع ۱۸۰۰ متر ساخت وساز کنیم بدون اجازه مجوز ساخت وساز داده ایم و تمام آب های زیرزمینی تهران را تاراج کرده ایم. چرا در شهری که آب ندارد چمن می کاریم و فواره را همه روز باز می کنیم و به مردم نشان می دهیم. نه من باور نمی کنم که عامل کمبود آب عدم فقط صرفه جویی و اسراف است. چرا در کشورهای جنوب خلیج فارس پارک های زیبا ساخته اند که شهروندان ما به آنجا رفته و با حسرت به فضاهای سبز آن خیره می شوند. مگر آنها مانند ما شمال سرسبز، کوه های سر به فلک کشیده غرب، رودخانه های آب شیرین دارند. چرا هنوز برای انتقال آب از دریای عمان و خلیج فارس به مرکز کشور با شک و تردید نگاه می کنیم.

چرا به جای انتقال آب از سرشاخه های زاینده رود به شهرهای کویری از آب دریای عمان استفاده نمی کنیم. از اول انقلاب تاکنون اکثر کسانی که مسئولیت آب کشور را داشته اند، از منطقه کویری بوده اند و آب کشور با مدیریت کویری بوده است و آن بحث انتقال آب از نقاط خوش آب و هوا به مناطق کویری بوده است. آیا واقعاً باید از سرشاخه های چالوس، سرشاخه های لار و سرشاخه های سفیدرود حجم عظیمی از آب را برای تهران منتقل کنیم. امروز شاهد آن هستیم که متأسفانه تعداد بسیاری از سدهایی که ساخته شده با جامع نگری همراه نبوده است.

چرا باید در چهارمحال وبختباری و اصفهان برنج بکاریم و... . همه و همه مشکل مدیریت است و مشکل عدم برنامه ریزی و جامع نگری که بزرگ ترین مشکل ماست و عده ای بدون نگاه به آینده و فقط برای سودجویی شخصی تمام قوانین را زیر پا گذاشته اند. این است مشکل ما!