دستاوردهای پیوستن به FATFاز نگاه بخش خصوصی

فرصت امروز: بیشتر از 48 ساعت از تصويب لايحه «الحاق ايران به كنوانسيون مقابله با تامين مالي تروريسم» (CFT) به عنوان چهارمين لايحه از لوايح چهارگانه FATF در بهارستان می گذرد، اما بحث ها درباره حاشیه های اين اتفاق در مجلس و همچنین وضعيت نظام پولي- بانكي و تاثيرات كوتاه مدت و بلندمدت تصويب اين لايحه بر اقتصاد ایران کماکان ادامه دارد.

به باور بسیاری از کارشناسان، این لایحه بحث انگيزترين لايحه از مجموعه لوايح چهارگانه مربوط به FATF بوده و همین به گمانه زنی ها درباره اثرات و دستاوردهای کنوانسیون CFTبیشتر دامن زده است. گرچه هفت خوان پیوستن ایران به FATF هنوز به پایان نرسیده و حالا باید به انتظار سرنوشت این لوایح چهارگانه در شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نشست.

در گزارش پیش رو، نظر فعالان بخش خصوصی را درباره این لایحه می خوانید. پدرام سلطانی، مسعود خوانساری، محمدرضا انصاری، حسین سلاح ورزی، کیوان کاشفی و حسین پیرموذن به عنوان اعضای پارلمان بخش خصوصی معتقدند که تصویب لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) یک گام رو به جلو در شرایطی محسوب می شود که اتحادیه اروپا حمایت خود را از برجام و ایران در مقابل آمریکا اعلام کرده است. به اعتقاد فعالان بخش خصوصی، قرار نگرفتن ایران در فهرست کشورهای مورد قبول FATF به کاهش قابل توجه مراودات مالی با ایران منجر می شود.

نمایندگان پارلمان بخش خصوصی متفق القول معتقدند در شرایط فعلی تصویب الزامات FATF باعث می شود تا ایران در جبهه مخالف با اتحادیه اروپا که در ماه های اخیر تلاش حائز اهمیتی برای حفظ برجام داشته است، قرار نگیرد و از طرفی به دنیا ثابت می کند که مراوده مالی با ایران پرخطر نیست.

فارغ از نگاه های ایدئولوژیک، FATF یک ضرورت است

پدرام سلطانی: خوشبختانه تصویب لایحه CFT در مجلس نشان داد نگاه فنی و حرفه ای به کنوانسیون های بین المللی به نگاه سیاسی غالب است و فعالان اقتصادی را امیدوارتر کرد تا در تداوم فعالیت های خود، بهانه ها را از بدخواهان بگیرند. انطباق مدیریت ریسک عملیات پولی و بانکی با سازوکارهای مقابله با پولشویی تأمین مالی تروریسم تقریباً در تمامی کشورهای دنیا به درجه ای رعایت می شود و طی 10 سال گذشته پیشرفت محسوسی در انطباق با این سازوکارها در کشورهای دنیا اتفاق افتاده است. حتی در کشورهایی مانند چین و روسیه که هم سویی بیشتری با سیاست های ما دارند هم در این مدت پیشرفت قابل ملاحظه ای در انطباق قوانین و مقررات خود با FATF دارند. این نشان می دهد که فارغ از نگاه های ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک که با غرب و آمریکا وجود دارد، کشورها پذیرفته اند که رعایت سازوکارهای FTAF و دستاوردهای پیوستن کشورها به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم حیاتی است.

حتی کشورهایی مانند سوریه و لبنان هم در این مسیر گام های ارزشمندی برداشته اند و خود را در چارچوب انطباق با FATF قرار داده اند. دستور کار مجلس و تصویب CFT به عنوان آخرین و البته مهم ترین گامی که باعث می شود تا ایران مجدد در لیست سیاه کارگروه ویژه اقدام مالی قرار نگیرد، از آن جهت حائز اهمیت است که شبکه مالی- بانکی دنیا عدم تصویب FATF را علتی برای عدم همکاری با نظام بانکی ایران قرار ندهد.

قدمی در راه ایجاد سازو کار مالی جدید با اروپا

مسعود خوانساری: پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی پیش از خروج آمریکا از برجام در دستور کار قرار داشت چراکه پس از امضای برجام برای برقراری روابط بانکی با دنیا نیاز به رعایت استانداردهای بین المللی در سیستم پولی و بانکی خود داشتیم. با تعلیق ایران از لیست سیاه مالی جهان فرصت هایی برای تکمیل فرآیندهای لازم و انجام اقدامات اصلاحی در مسیر شفاف سازی مبادلات بانکی و مبارزه عملی با پولشویی و تأمین مالی تروریسم در سیستم قانونی کشور، تعیین شد. پیش از این 3لایحه مورد نظر FATF مورد تصویب مجلس قرار گرفته بود و باید آخرین گام نیز برداشته می شد تا با پیوستن به این ساز و کار بین المللی پیش نیازهای روابط با بانک های غربی را فراهم کنیم. خوشبختانه مجلس شورای اسلامی به دور از فضاسازی های سیاسی به بررسی فنی و تخصصی این لایحه پرداخت تا اقتصاد کشور بیش از این به سیاست یارانه نپردازد و قربانی تصمیمات سیاسی نشود.

با تکمیل اقدامات لازم برای پیوستن به FATF این امیدواری تقویت شده است که دیپلمات های فعال کشورمان در مذاکرات خود با اروپا دست پُرتری داشته باشند و بتوانند برای راه اندازی ساز و کار مالی جدیدی با کشورهای باقیمانده در برجام اقدام کنند. آنگونه که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه بیان کرده است توافق هایی برای ایجاد مکانیزم جدید نفتی و مالی با اروپا صورت گرفته که می تواند به ادامه همکاری با اروپا کمک کند و به نوعی تحریم های جدید آمریکا را کم اثر کند.

عدم تصویب FATF ایران را در مقابل اروپا قرار می داد

محمدرضا انصاری: بخش خصوصی و فعالان اقتصادی که از مدت ها پیش منتظر تصویب FATF بودند چراکه باور دارند که پیوستن ایران به کنوانسیون بین المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم یک گام روبه جلو در شرایطی محسوب می شود که اتحادیه اروپا مدافع ایران در قبال تحریم هاست. این نگرانی وجود داشت که عدم تصویب FATF ایران را در مقابل جبهه اروپا قرار خواهد داد. معتقدم تصویب FATF اقدامی ارزشمند و مثبت است که موجب تعامل سازنده میان ایران و کشورهایی که قصد همکاری مالی و تجاری با کشور را دارند، می شود.

مسیر همکاری ها هموار می شود

حسین سلاح ورزی: تصویب CFT و پذیرش لایحه پیوستن ایران به «کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم» در شرایطی که آمریکا محدودیت های جدی را از نظر بانکی و همچنین تعاملات پولی و مالی برای ایران ایجاد کرده است و در مقابل، کشورهای عضو اتحادیه اروپا به همراه چین و روسیه به دنبال ایجاد یک ساز و کار مشخص و مسیر جدید تبادل پولی و مالی هستند تا ارزهای ملی را جایگزین دلار آمریکا کنند، یک ضرورت انکارناپذیر به شمار می رود.

در همین راستا توجه به چند نکته حائز اهمیت است. اول اینکه قرار نیست با تصویب FATF همه مشکلات اقتصادی به یکباره حل شود. چون ایران در دهه 80 هم این کنوانسیون را قبول داشته اما نکته اینجاست که عدم پذیرش آن بهانه ای نمی شود تا کشورهای غربی از جمله آمریکا بخواهند محدودیت های خود را تشدید کنند. از طرفی به رغم تحریم های آمریکا برخی کشورها در قالب پیمان های مالی دوجانبه یا همان سوئیفت اروپایی تعهد داده اند که مسیر همکاری شرکت های ایرانی و اروپایی را هموار کنند و بر همین اساس پذیرش این کنوانسیون نیاز اساسی است تا بتوانیم از ظرفیت آن برای تداوم همکاری ها بهره ببریم.

تصویب FATFنقش حائز اهمیتی در شفاف تر شدن عملکرد اقتصادی ایران دارد

کیوان کاشفی: بدون شک مسئله FATF نباید به لحاظ اقتصادی این قدر پیچیده می شد، اما در چند ماه گذشته به یک مسئله حیاتی در اقتصاد کشور تبدیل و اظهارنظرهای متفاوتی درباره آن ابراز شد. به طوری که برخی از اظهارنظرها این شائبه را ایجاد کرد که برخی از اهمیت پذیرش قوانین بین المللی در ارتباطات اقتصادی مطلع نیستند. متأسفانه اشتباه در جایی رقم خورد که بعضی از مسائل تخصصی که باید در جلسات خصوصی بررسی شود به عرصه عام کشیده و همین باعث می شود تا هر کسی اجازه اظهار نظر درباره آن مساله تخصصی را به خود بدهد.

بدون شک، تصویب لایحه CFT و پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) نقش حائز اهمیتی در شفاف تر شدن عملکرد اقتصادی ایران دارد و همین امر باعث خواهد شد تا اقبال کشورهای مختلف هم برای برقراری روابط اقتصادی با ایران بیشتر شود. در برهه ای که ایران به دلیل اعمال تحریم های آمریکا علیه ایران و فشار این کشور برای منزوی کردن ایران در عرصه اقتصاد و سیاست بیشتر و بیشتر می شود، عدم تصویب FATF بهانه ای برای اتحادیه اروپاست تا بدون اینکه مسئولیتی متوجه آنها باشد از وعده ها و تعهداتی که در قبال ایران و برجام داده اند، شانه خالی کنند.

الزامات گسترش همکاری های اقتصادی را فراهم کنیم

حسین پیرموذن: بخش خصوصی در سال های اخیر دشواری های زیادی برای ایجاد ارتباطات بانکی داشته است. در زمان تحریم ها با راه های غیربانکی مراودات خود را دنبال می کرد از خدمات سوئیفت و ال سی محروم بود. این امیدواری وجود داشت تا با امضای برجام محدودیت ها برداشته شود اما مانع بعدی استانداردهای بانکی ایران بود که مورد تأیید اکثر بانک های جهان قرار نداشت. با خروج آمریکا از برجام، موانع بیشتری سد راه ارتباطات تجاری و مالی قرار گرفته است. حال که به دنبال احیای ارتباطات اقتصادی با کشورهای باقیمانده در برجام هستیم، باید تلاش خود را برای فراهم کردن زیرساخت های این ارتباط انجام دهیم. پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی یکی از پیش نیازهای ارتباطات بانکی با جهان است.