بازاریابی غیرمتمرکز چیست و به چه دردی می خورد؟

بلاک چین نامی آشنا برای کارآفرینان حوزه فناوری است. با این حال در حوزه بازاریابی هنوز در ابتدای راه قرار دارد. بسیاری از مشتریان هنوز به شنیدن اسم آن عادت ندارند. بنابراین بجاست که از خودمان بپرسیم بلاک چین و بازاریابی دقیقا چه نسبتی با هم دارند؟ جواب این سوال در یک کلمه خلاصه می شود: بازاریابی غیرمتمرکز. 

بازاریابی غیرمتمرکز مدلی از تبلیغات و ارتباط با مشتری است که در آن قدرت و اختیار از مرکز برند به سوی شبکه ای از بازیگران مختلف (شامل کاربران، اینفلوئنسرها، توسعه دهندگان، مشتریان وفادار و حتی رقبا) منتقل می شود. برخلاف مدل های کلاسیک که یک تیم مرکزی تمامی استراتژی ها را طراحی و اجرا می کرد، در این مدل هر فرد یا گروه می تواند در تولید پیام و حتی در تصمیم گیری بازاریابی نقش داشته باشد. بلاک چین در این میان نقش ستون فقرات را دارد؛ چراکه همه چیز بر بستر قراردادهای هوشمند، تراکنش های شفاف و غیرقابل تغییر و داده های اشتراکی صورت می گیرد.

یک مثال ساده از این مدل را می توان در پلتفرم هایی مثل بریو (Brave) دید که با ارائه مرورگر مخصوص خود به کاربران امکان می دهد با تماشای تبلیغات، توکن دریافت کنند. در اینجا تبلیغ کننده، کاربر و پلتفرم همگی در فرآیند بازاریابی شریک هستند. یک مقاله دیگر مربوط به پلتفرم آئودیوس (Audios) است؛ پروژه ای که در صنعت موسیقی به موزیسین ها و شنوندگان این فرصت را می دهد که بدون واسطه با یکدیگر تعامل کنند و سیستمی از بازاریابی براساس علاقه مندی های واقعی شکل بگیرد. دیگر خبری از کمپین های از بالا به پایین نیست؛ بلکه تعامل از دل خود کاربران آغاز می شود. در چنین مدلی، دیگر لازم نیست بودجه های هنگفت صرف تبلیغات تلویزیونی یا بیلبوردهای شهری شود. در عوض برندها با ارائه ارزش واقعی وفاداری کاربران را جلب می کنند و کاربران خودشان به مبلغان برند تبدیل می شوند.

همچنین از آنجا که داده ها در بلاک چین ذخیره می شوند، شفافیت، امنیت و قابل پیگیری بودن فرآیندها تضمین شده است. این یعنی نه تنها اعتماد مشتریان افزایش می یابد، بلکه سوءاستفاده های احتمالی نیز به حداقل می رسد. ماجرا جالب شد، نه؟

ما در این مقاله قصد داریم نگاهی به بازاریابی غیرمتمرکز با نقش آفرینی بلاک چین بیندازیم. اگر شما هم دوست دارید بدل به یک بازاریاب امروز شوید، بد نیست در ادامه با ما همراه شوید. 

بازاریابی غیرمتمرکز به چه دردی می خورد؟

حالا که بازاریابی غیرمتمرکز را تعریف کردیم، بد نیست نگاهی به مزایای آن بیندازیم. اصلا این استراتژی چطور اوضاع بازاریاب ها و مشتریان را تغییر می دهد؟ ما در ادامه سعی می کنیم جواب درست و حسابی برای این سوال فراهم کنیم. 

مطلب مرتبط: بلاک چین و تغییر دنیای بازاریابی دیجیتال

مزیت اول: شفافیت کامل در فرآیند تبلیغات

یکی از مهمترین چالش های بازاریابی سنتی فقدان شفافیت در مسیر انتقال پیام و ارزیابی بازدهی آن بود. در بسیاری از کمپین ها برندها باید بودجه ای سنگین را صرف تبلیغات در رسانه هایی کنند که نه تنها اطلاعات دقیق از مخاطبان نمی دهند، بلکه گاهی ارقام و داده های ارائه شده با واقعیت فاصله دارند. این شرایط مخصوصا در تبلیغات آنلاین که توسط واسطه ها اداره می شود، شدیدتر هم هست. برندها در فضایی مه آلود عمل می کنند و نمی دانند آیا هزینه ای که خرج شده به دست مخاطب واقعی رسیده یا در حلقه واسطه ها تلف شده است.

بلاک چین در اینجا به عنوان یک نیروی شفاف کننده وارد میدان می شود. به لطف ماهیت غیرقابل تغییر این فناوری همه چیز از ابتدا تا انتهای فرآیند تبلیغاتی به صورت شفاف و ثبت شده در دسترس قرار می گیرد. قراردادهای هوشمند تضمین می کنند که اگر تبلیغی دیده نشود، پرداختی هم صورت نگیرد. این یعنی برند فقط در صورت تحقق نتیجه موردنظر پول می پردازد. همین موضوع به تنهایی تحول بزرگی در ساختار سنتی تبلیغات محسوب می شود، آن هم در دورانی که برندها برای هر دلار خرج شده باید پاسخگو باشند.

در مدل های بازاریابی غیرمتمرکز تمامی داده های مربوط به کاربران، تعاملات آنها با برند، زمان های مشاهده تبلیغ و نوع واکنش های کاربران به صورت رمزنگاری شده اما عمومی در اختیار بازاریاب ها قرار می گیرد. این یعنی برندها دقیقا می دانند که مخاطب شان کیست، از کجا آمده، به چه چیزی واکنش نشان داده و کدام کمپین بیشترین اثر را داشته است. چنین شفافیتی باعث می شود که تصمیمات بعدی نه براساس حدس و گمان، بلکه مبتنی بر داده های قابل اتکا اتخاذ شود. اینطوری هم حریم خصوصی کاربران حفظ می شود، هم برندها آمارهای دقیقی درباره وضعیت کمپین ها و فعالیت تبلیغاتی شان خواهند داشت. 

در نهایت، شفافیت در بازاریابی غیرمتمرکز موجب کاهش اتلاف منابع، افزایش بهره وری و بهبود روابط میان تمامی طرف های درگیر در فرآیند تبلیغات می شود.

مزیت دوم: حذف واسطه ها و کاهش هزینه های تبلیغاتی

یکی دیگر از دلایل موفقیت بازاریابی غیرمتمرکز با کمک بلاک چین حذف واسطه های پرهزینه ای است که در بازاریابی سنتی نقش کلیدی اما گران قیمتی دارند. پلتفرم های تبلیغاتی بزرگ مانند گوگل، فیس بوک و آمازون به عنوان واسطه هایی عمل می کنند که هم داده های کاربران را در اختیار دارند و هم فضای تبلیغاتی را کنترل می کنند. در این میان برندها مجبورند هزینه های سنگینی را برای دسترسی به مخاطب بپردازند، بدون آنکه در روند تحلیل داده ها یا انتخاب مخاطب نقشی واقعی داشته باشند.

در بازاریابی غیرمتمرکز واسطه ها تا حد زیادی حذف می شوند. برندها می توانند به کمک قراردادهای هوشمند، پیام های خود را مستقیما برای کاربران ارسال کنند، بدون آنکه هزینه اضافی بابت نمایش تبلیغ یا کلیک بر روی آن پرداخت کنند. این مسئله به خصوص برای استارت آپ ها و برندهای کوچک که بودجه های محدودی دارند، حیاتی است. آنها می توانند با صرف کمترین هزینه، به مخاطب واقعی و هدفمند دست پیدا کنند و تعامل مستقیم و شفافی با او برقرار سازند.

مطلب مرتبط: چگونه بیت کوین و بلاک چین سرمایه گذاری جمعی را دگرگون می کنند؟

همزمان با حذف واسطه ها، فرآیند پرداخت ها نیز ساده تر می شود. نیازی به پرداخت های پیچیده بین المللی یا استفاده از سیستم های مالی سنتی نیست. توکن های دیجیتال می توانند جایگزین روش های سنتی پرداخت شوند و همین موضوع، هزینه های تراکنشی و اداری را به شدت کاهش می دهد. در نتیجه، برندها می توانند با بودجه‎ای بسیار کمتر، بازدهی بالاتری از کمپین های خود بگیرند.

از سوی دیگر، این مدل باعث ایجاد یک شبکه خودگردان از تبلیغ کنندگان و مصرف کنندگان می شود. وقتی واسطه ای در کار نباشد، انگیزه برای ایجاد پلتفرم های خلاقانه و کاربرمحور بیشتر می شود. کاربرانی که تبلیغات را می بینند، به جای آنکه فقط مصرف کننده منفعل باشند، به مشارکت کننده فعال در فرآیند تبلیغاتی تبدیل می شوند و پاداش دریافت می کنند. همین موضوع موجب تقویت وفاداری و ایجاد یک اکوسیستم انگیزشی برای همه طرف ها می شود.

بی شک حذف واسطه ها در بازاریابی غیرمتمرکز تنها یک مزیت اقتصادی نیست؛ بلکه یک حرکت ساختاری برای بازگرداندن کنترل به دست برندها و کاربران است. وقتی همه چیز بر پایه اعتماد، شفافیت و تعامل مستقیم بنا شود، تبلیغات دیگر یک مزاحمت نیست، بلکه یک رابطه دوطرفه و هدفمند خواهد بود. این تحول نه تنها مقرون به صرفه، بلکه انسانی و موثرتر است.

مزیت سوم: افزایش اعتماد مشتریان

در دنیای امروز مهمترین سرمایه ای که برندها می توانند داشته باشند، نه پول و نه تکنولوژی، بلکه اعتماد مصرف کننده است، اما مسئله اینجاست که این اعتماد، برخلاف تصور رایج، در بازار امروز به شدت شکننده و بی ثبات شده. کاربران نسبت به اطلاعاتی که برندها ارائه می دهند، بدبین هستند و آنچه در ظاهر تبلیغ می شود را به راحتی باور نمی کنند. از داده های آماری گرفته تا ادعاهای مربوط به کیفیت محصول، همه چیز نیازمند نوعی تأیید بیرونی یا شفافیت بالاست تا بتواند اعتماد مخاطب را جلب کند.

در این میان بلاک چین با ویژگی بنیادین خود یعنی «تغییرناپذیری داده ها» وارد عمل می شود. وقتی اطلاعات روی یک شبکه بلاک چین ثبت می شود، هیچ شخص یا گروهی نمی تواند آن را به طور یک طرفه تغییر یا دستکاری کند. این به معنای وجود یک بایگانی عمومی و همیشگی از تمام ادعاها، تراکنش ها و تعاملات برند با مشتریان است. مصرف کننده با دسترسی به این داده ها، به جای اعتماد کور، می تواند با اتکا به شواهد واقعی در مورد برند تصمیم گیری کند. این اتفاق یک تغییر نگرش عمیق در حوزه بازاریابی به شمار می رود.

بازاریابی غیرمتمرکز به برندها این امکان را می دهد که به جای اتکا به شعار با رفتارشان اعتمادسازی کنند. برای مثال، اگر برندی ادعا می کند که بخشی از درآمدش را صرف امور خیریه می کند یا از زنجیره تامین سبز سود می برد، این ادعاها می تواند روی بلاک چین ثبت و قابل پیگیری شود. این یعنی شفافیت واقعی و اعتمادساز، نه صرفا شعارهای تکراری که در همه کمپین ها شنیده ایم. این نوع اعتماد نه فقط در تبلیغات، بلکه در ارتباط روزمره با برند نیز خود را نشان می دهد.

در عین حال کاربران هم در این فرآیند احساس قدرت بیشتری دارند. آنها دیگر فقط گیرنده پیام نیستند، بلکه توانایی ارزیابی و بررسی اطلاعات را دارند. وقتی مصرف کننده می داند داده هایی که دریافت می کند واقعی، قابل پیگیری و تایید شده است، ارتباط او با برند به سطح بالاتری از احترام و تعامل می رسد. برندها هم با پاسخگویی بیشتر و پایبندی به آنچه اعلام کرده اند، جایگاه خود را در ذهن مخاطب تثبیت می کنند.

در مجموع، مزیت غیرقابل تغییر بودن داده ها در بلاک چین باعث ایجاد یک میدان بازی جدید می شود؛ جایی که دیگر دروغ و فریب جایی ندارد و تنها برندهایی باقی می مانند که شفاف، صادق و قابل اطمینان هستند. در این فضا، بازاریابی از یک بازی روانی تبدیل به یک تعامل انسانی بر پایه احترام و صداقت می شود. این همان نقطه ای است که اعتماد، نه از طریق بودجه های سنگین تبلیغاتی، بلکه از دل تکنولوژی ساخته می شود.

مطلب مرتبط: بلاک چین و ارزهای دیجیتال چگونه دنیای کارآفرینی را تحت تأثیر قرار می دهند؟

مزیت چهارم: ایجاد نظام پاداش دهی هوشمند برای تعامل کاربران

در بازاریابی سنتی تعامل کاربر با برند اغلب یک طرفه و بدون بازخورد است. کاربر تبلیغی را می بیند یا اطلاعاتی را در اختیار برند قرار می دهد، اما در ازای آن هیچ چیزی دریافت نمی کند. این رویکرد به مرور باعث فرسودگی و بی تفاوتی مخاطب نسبت به برند می شود. در حالی که واقعیت امروز بازاریابی نشان می دهد مخاطبان انتظار دارند برای تعامل خود ارزش مشخصی دریافت کنند. درست در این نقطه است که بلاک چین با ساختار پاداش دهی هوشمند خود وارد میدان می شود.

یکی از ویژگی های منحصر به فرد بازاریابی غیرمتمرکز این است که می تواند برای هر اقدام کاربر، اعم از مشاهده تبلیغ، ثبت بازخورد، به اشتراک گذاری محتوا یا حتی ارائه اطلاعات پاداش تعیین کند. این پاداش ها در قالب توکن های دیجیتال یا امتیازات قابل استفاده ارائه و به کاربران انگیزه می دهند تا به صورت فعال با برند درگیر شوند. نتیجه این فرآیند چیزی فراتر از افزایش نرخ کلیک یا تعامل سطحی است؛ اینجا یک مشارکت واقعی و دوطرفه شکل می گیرد.

سیستم های مبتنی بر قراردادهای هوشمند نیز کمک می کنند تا این پاداش دهی کاملا عادلانه، اتوماتیک و بدون نیاز به واسطه انجام شود. مثلا تصور کنید پلتفرمی طراحی شده باشد که کاربران به ازای هر ۳۰ ثانیه تماشای تبلیغ یک برند مقدار مشخصی توکن دریافت کنند. این توکن ها بعدا می تواند در خرید از همان برند یا شرکای تجاری اش استفاده شوند. چنین مدلی باعث می شود کاربران احساس کنند زمان و توجه شان بی ارزش نیست و به چشم آمده است.

از زاویه برندها نیز این مدل بسیار سودمند است. اول اینکه نرخ تعامل بالا می رود، چراکه کاربران با انگیزه واقعی مشارکت می کنند. دوم اینکه داده هایی که برند از کاربران دریافت می کند، دقیق تر، کامل تر و صادقانه تر خواهد بود، چون کاربر انگیزه دارد در این تعامل شفاف عمل کند. در نهایت، وفاداری مشتری به شکل بنیادین و پایدارتری ایجاد می شود. برندی که به کاربر پاداش می دهد، نه فقط در ذهن او ماندگار می شود، بلکه بخشی از سبک زندگی دیجیتال او می شود.

سخن پایانی 

دنیای بازاریابی در حال عبور از مرحله ای حیاتی است؛ دوره ای که در آن اعتماد، شفافیت، تعامل واقعی و ارزش آفرینی بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته اند. مشتریان دیگر آن مصرف کنندگان منفعل گذشته نیستند؛ آنها خواستار شفافیت هستند. در چنین بستری بازاریابی غیرمتمرکز با استفاده از بلاک چین نه یک گزینه جایگزین، بلکه یک ضرورت برای برندهایی است که می خواهند در آینده زنده بمانند.

مطلب مرتبط: بلاک چین در حوزه بازاریابی چه کاربردهایی خواهد داشت

از شفافیت در داده ها و قدرت مالکیت کاربر گرفته تا نظام های پاداش دهی هوشمند و حذف واسطه ها، بازاریابی غیرمتمرکز با بازتعریف رابطه برند و مخاطب، نوعی ارتباط دوطرفه، صادقانه و بلندمدت بنا می کند. این رویکرد نه تنها به نفع مشتری است، بلکه در بلندمدت سود اقتصادی و اعتبار اجتماعی بیشتری برای برند به همراه دارد. برخلاف مدل های سنتی که اغلب بر پایه فریب یا هیجان سازی مقطعی بنا شده اند، اینجا اصل بر اعتماد و پیوستگی است. در نهایت، بازاریابی غیرمتمرکز فرصتی است برای برندهایی که می خواهند به جای فریاد زدن در بازار، گوش دهند، درک کنند و همسطح مشتریان شان قرار بگیرند. این مدل راه را برای ظهور نوعی جدید از برندها هموار می کند؛ برندهایی که نه صرفاً فروشنده، بلکه شریک دیجیتال کاربران هستند. آینده از آنِ کسانی است که این زبان تازه را یاد می گیرند و در بسترهای نو، داستان های قدیمی شان را صادقانه تر بازگو می کنند.

منابع:

https://ninjapromo.io

https://www.business.com