آیا روبل جانشین دلار می شود؟

با توجه به حجم معاملات بین ایران و روسیه از یک سو و شرایط سختی که تحریم‌های سال‌های اخیر به معاملات دلاری ایران تحمیل کرده است. چند ماه پیش بود که پیشنهاد ورود به پیمان پولی دوجانبه بین ایران و روسیه مطرح شد تا با تایید بانک مرکزی، در معاملات بین این دو کشور روبل جایگزین دلار شود. بر این اساس اسدالله عسگر‌اولادی، رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه در اوایل مهرماه با اعلام این موضوع عنوان کرد که قرار است بانک مرکزی نظر کارشناسی خود را برای اجرای این طرح ظرف دو ماه آینده اعلام کند.

بانک مرکزی در حالی در نقطه اصلی این پیمان قرار گرفته و به نتیجه رسیدن این طرح و درخواست بازرگانان به طور گسترده‌ای وابسته به تصمیم نهایی آن است که جدا از هر دوره سیاسی، در سال‌های اخیر که به‌ویژه تحریم‌ها علیه ایران تشدید شده و معاملات خارجی به طور جدی‌تری تحت تاثیر قرار گرفته گام محکمی در زمینه پیمان‌های پولی برنداشته است هر چند مقامات این بانک تاکید دارند که موضوع به‌کارگیری ارزهای ملی‌ (محلی)‌ در تجارت با کشورهای طرف عمده تجاری ایران از سال 1390 به کرات در بخش ارزی بانک مرکزی مورد بررسی کارشناسی قرار گرفته و مکاتبات متعددی با سازمان‌هایی چون وزارت اقتصاد، ‌وزارت امور خارجه و شورای‌عالی امنیت ملی انجام شده است.

با وجود اینکه تاکنون اظهار نظر مشخصی در رابطه نتایج بررسی‌ها و حتی موضع بانک مرکزی در این رابطه اعلام نشده ولی آخرین گفته‌های عسگر اولادی در این‌باره مبین آن است که مذاکرات این دو بانک هنوز نهایی و مصوب نشده است. اما سخنان اخیر سیف، رییس کل بانک مرکزی، هر چند که کلی بوده و به طور مشخص اشاره‌ای به پیمان دوجانبه ایران و روسیه ندارد، نمی‌توانند نسبت به اجرای انعقاد پولی ایران و روسیه ناامید‌کننده باشد.

براین اساس در حالی بازرگانان و سایر گروه‌های مرتبط در مبادلات ایران و روسیه منتظر انجام بررسی‌های بانک مرکزی در رابطه با جایگزینی روبل با دلار هستند که به نظر می‌رسد با توجه به فشار تحریم‌ها در تامین دلار نه تنها زمان ورود جدی بانک مرکزی به پیمان‌های پولی فرا‌رسیده و باید با ایجاد شرایط در این مورد اقدام کند، بلکه نسبت به کشورهایی که حتی تحریم نبودند و چندین پیمان پولی دو جانبه امضا کرده‌اند نیز عقب مانده است.