«فرصت امروز» سرمایه گذاری در تولید خودکار را بررسی می کند / انضباطی در واردات نیست

بیک، پلیکان، بِل؛ باید از نسل دهه 60 دنده عقب بگیرید و دو، سه دهه ای عقب بروید یعنی حدودا سال 42. زمانی که علی اکبر رفوگران کارخانه بیک را در ایران تأسیس کرد و بعد از آن برندهایی چون پلیکان و بل هم به بازار آمدند.

حالا باید با سرعت زیادی به جلو حرکت کنید تا برسید به سال 1395 و بازار بین الحرمین. جایی که باربی های چینی و بتمن های غربی روی کیف مدرسه بچه های ایرانی ژست گرفته اند و انگری برد و شرک روی سایر نوشت افزارها. دیگر نشانی از برندهای ایرانی نیست. اگر هم هست، آرام و بی ادعا در کنج دکانی خزیده و فروشی اگر باشد فبها و نباشد هم سر واردات غیرقانونی سلامت.

شاید اگر خودکار کالایی مورد نیاز دانش آموزان ایرانی نبود، بار عاطفی لید این گزارش هم کمتر می شد، اما وقتی سخن از تولید برای نسلی آینده ساز باشد، مشکلاتش دردآور است ولی امروز سخنان امیدوارکننده ای در بازار رد و بدل می شود؛ اینکه دوباره سرمایه گذاری هایی برای تولید این اقلام ضروری انجام شده و یک پنجم نیاز داخلی در کشورمان تولید می شود.

براساس آخرین اطلاعات موجود، در حال حاضر نزدیک به یک دهه است که شرایط برای تولید خودکار مساعد نیست و واردات انبوه جای تولیدات قدیمی را گرفته است.

عباس تویسرکانی، مدیرعامل کارخانه زگال، یکی از قدیمی ترین فعالان و تولیدکنندگان نوشت افزار در کشور از شرایط موجود ابراز رضایت نمی کند و معتقد است واردات بی  رویه از چین تولیدکننده های داخلی را به دست اندازهای مرگباری انداخته است. در این گزارش از روند سرمایه گذاری و نیاز بازار گفته است و به طور کلی آنچه در حوزه خودکار اتفاق می افتد.

حتی واردکننده هم ضرر کرده است

تویسرکانی در مورد وضعیت تولید و شرایط فعلی بازار مصرف می گوید: طی سال های اخیر مخصوصا در سال گذشته، بیش از اندازه مصرف، خودکار وارد شده و کسانی که وارد کرده اند، اکثرشان ضرر کرده اند. واردات الان شکل بی نظم و بدون ضابطه ای گرفته و کار به جایی رسیده است که بدون ثبت سفارش اقدام به واردات می کنند، اما در مورد تولید باید بگویم که فقط سه شرکت در کشور فعال هستند که به صورت تخصصی خودکار و سایر نوشت افزار تولید می کنند. این سه شرکت بین 30 تا 40درصد نیاز داخلی را تأمین می کنند. اگر حمایت های لازم از تولید کننده بشود، ایران تا یکی دو سال آینده می تواند کل خودکار مورد نیازش را تولید کند.

البته این کار در گرو این است که کارخانه  ها و واحد های تولیدی شب و روز کار کنند نه اینکه به یک نوبت کاری در روز اکتفا کنند. باز هم تکرار می کنم، واردات بی رویه و بدون منطق خیلی ضربه زده است و برخی از همکاران ما از این صنف کنار رفته اند. تا 10سال پیش وزارت بازرگانی وقت به راحتی اجازه واردات نمی داد، اگر هم بود در اندازه محدود و برای تنظیم بازار صورت می گرفت و حتما ثبت سفارش می شد ولی از یک دهه گذشته ضابطه و نیازسنجی کنار گذاشته شده و مدام مجوزهای واردات صادر می شود.

من مخالف واردات جنس مرغوب نیستم، اصلا انحصار به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست و اشتباه است. واردات باید براساس منطق صورت بگیرد و حساب و کتاب داشته باشد. سرمایه دار رابطه دار خیلی راحت به چین می رود و به راحتی چند کانتینر می خرد و می آورد بدون اینکه به جایی پاسخگو باشد و وارداتش جایی ثبت شده باشد.

سابقه قدیمی

تویسرکانی درباره فعالیت و مجموعه ای که مدیریت می کند، می گوید: از سال 1345 وارد این صنف شدم و 53 سال سابقه فعالیت در این حوزه را دارم. مجموعه ای که امروز به نام شرکت زگال می شناسیم، به سال 1345 در بازار تهران برمی گردد؛ در ابتدا کارگاه کوچکی با هدف تولید دفترهای مدرسه ای و اداری راه اندازی شده بود، اما رفته رفته در کنار تولید، شروع به واردات لوازم التحریر کرد و تا سال 1360 با واردات انبوه از کشورهای اسپانیا، ژاپن و کره جنوبی تبدیل به قطب واردات لوازم التحریر و نوشت افزار در کشور شد. موفقیت واردات باعث شد، این شرکت با جدیت بیشتری در بازار داخلی حضور داشته باشد.

در همین حال در سال 1370 شرکت به طور رسمی شکل گرفت و اقلام دیگری مثل خودکار، مداد، پاک کن، خط کش و گونیا را به سبد تولید خود اضافه کرد. در حال حاضر شرکت زگال با بیش از 200نفر پرسنل مجرب، تولید کننده انواع لوازم التحریر  (مداد، مداد رنگی، پاک کن، مداد تراش، خودکار و سایر اقلام نگارشی و طراحی) به سفارش برندهای معتبر جهانی است.

به طوری که این شرکت در کنار شرکت مارکوداکس اسپانیا، تنها تولید کننده محصولات فکتیس در جهان به شمار می رود. کارخانه فعلی در کرج، شهرک صنعتی بهارستان در زمینی به مساحت 8500مترمربع واقع شده و یک واحد دیگر هم در رشت فعال است که 20نفر هم در آنجا مشغول هستند.

کار تولید و مشکلات آن

تویسرکانی در مورد میزان مصرف سالانه خودکار کشور می گوید: یکی از مشکلاتی که همه بخش های کشور با آن مواجه هستند، نداشتن آمار درست و دقیق است که براساس آن بتوان بازار را تحلیل و ارزیابی کرد. مثلا چه مقدار واردات چند درصد از نیاز ما را پوشش می دهد یا اینکه حجم تولیدات ما در چه اندازه ای است ولی حدودا در سال، بیش از 400میلیون خودکار در کشور مصرف می شود که بین 30 تا 50درصد از نیاز کشور در داخل تولید می شود. مقدار تولید بستگی به دریافت سفارش ها دارد که این رقم را گاهی تا 20درصد پایین می برد و گاهی تولید تا 50درصد بالاتر می رود. متوسط تولید برای داخلی ها بین 30 تا 40درصد است.

وی در مورد مشکلات تولیدکننده ها می گوید: کمبود نقدینگی مشکل و گرفتاری اصلی ما است. اگر نقدینگی کافی موجود باشد، شب و روز تلاش می شود و کار گسترش پیدا می کند. وقتی حجم تولید بالا برود، قیمت تمام شده پایین می آید و اینجاست که کار تولیدی مقرون  به صرفه می شود.

 با بهره بانکی 28، 30درصد کسی نمی تواند کار تولیدی بکند. مشکل دیگر تحریم های بین المللی است که این مورد هم خیلی ما را عقب انداخته است. خود ما قبلا محصولات استدلر آلمان را تولید می کردیم که از 10سال پیش مراودات خودشان را با ما قطع کردند.

تولید نوشت افزار فعالیتی است که هزینه زیادی می خواهد و بدون داشتن پشتوانه مالی قابل قبول، شدنی نیست و در عین حال کاری زودبازده و سود آور است و ظرف مدت یک تا دوسال کارخانه در شرایط مطلوب تولیدی به سوددهی می رسد. برای شروع کار و استارت اولیه باید مشخص شود چه چیزی قرار است تولید شود.

ولی در آغاز راه زمینی به مساحت 200،300متر و 150تا 200میلیون تومان سرمایه لازم است که این رقم برای مدادتراش و پاک کن به 500 تا 600میلیون تومان می رسد. دستگا ه های لازم برای ایجاد خط تولید بین 130 تا 140دلار قیمت دارند. جوهرهای خودکار تماما وارداتی است که از کشور آلمان تهیه می کنیم. قیمت هر کیلو جوهر خودکار 12 تا 21یورو است. هر خودکار به طور میانگین 2گرم جوهر لازم دارد و هر کیلو برای 500عدد خودکار کافی است. جوهرهای رنگی گران تر و جوهر مشکی از همه ارزان تر است.