بورس پس از مذاکرات، چهار سناریو؛ چهار پیامد

درحالی که به روز نهایی آخرین دور مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 قبل از ضرب‌الاجل سوم آذر نزدیک می‌شویم، بازار حدس و گمان در محافل اقتصادی و سیاسی بسیار گرم است. از این‌رو بررسی سناریوهای محتمل 24 نوامبر و تاثیرات هر یک از آنها بر بازار سرمایه کشور عزیزمان خالی از لطف نخواهد بود. به‌طور کلی یکی از چهار سناریوی زیر را می‌توان به‌عنوان نتیجه پایان مهلت مقرر مذاکرات متصور شد:

• ایران و شش قدرت جهانی به توافقات هسته‌ای دست یافتند.

• توافقاتی بین ایران و شش قدرت جهانی حاصل شد، اما برای تکمیل توافقات مهلت مذاکرات تمدید شد.

• نشست‌های ایران و شش قدرت جهانی تنها به تمدید مهلت مذاکرات منجر شد.

• مذاکرات هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی با شکست مواجه شد. در سناریوی اول، یعنی توافق جامع مذاکرات، که ایده‌آل‌ترین و بهترین سناریو ممکن برای بازار سرمایه است، بدون شک شاهد صفوف سنگین در بیشتر نماد‌ها خواهیم بود؛ به‌ویژه در گروه خودرویی و بانکی. حصول توافقات و از میان رفتن تحریم‌ها و به تبع آن کاهش نسبی نرخ ارز و گشایش راه‌های مستقیم برای تامین مواد اولیه و قطعات از خارج کشور بر صنعت خودرو تاثیرات بسزایی خواهد گذاشت که نخستین مورد در این بین می‌تواند کاهش قیمت تمام شده باشد. علاوه بر این افزایش تیراژ تولید، انعقاد قرارداد با شرکای خارجی و فروش دارایی خودرویی‌ها به سودآوری مطلوب در این صنعت منجر خواهد شد.

همچنین صنعت بانکداری به واسطه آزاد‌سازی پول‌های بلوکه شده، گشایش‌های مبادلات ارزی، افزایش تسهیلات و توان سپرده‌گذاری بالا، می‌تواند سودآوری مطلوبی را نصیب سهامداران کند. علاوه بر این، با توجه به اینکه با رفع تحریم‌ها تولید رونق می‌یابد، از آنجایی که صنعت بانکداری به تولید وابسته است، چشم‌انداز مثبتی را برای این صنعت می‌توان متصور شد. لازم به ذکر است، خارج از تصور نخواهد بود، اگر سایر نمادها در تمامی گروه‌ها پس از حصول توافقات در بازه زمانی به نسبت بلند‌مدتی با تقاضای بیش از حد روبه‌رو باشند. وقوع سناریو دوم، که تمدید مذاکرات با حصول توافقات نسبی است، می‌تواند به اصلاح ریالی و زمانی سهم‌هایی که تاکنون رشد چشمگیری داشته‌اند، منجر شود و سهم‌هایی که از بازار عقب مانده‌اند به دلیل مواجهه با تقاضای به نسبت زیاد می‌توانند در سیر صعودی قرار بگیرند.

در این حالت بازار به دو قسمت تقسیم خواهد شد که در بازه‌های مختلف زمانی در صعود و نزول خواهند بود؛ به صورتی که تعدادی از نمادها در یک بازه زمان رو به بالا حرکت کرده و سایر نمادها در همین بازه در اصلاح به‌سر برند و با گذشت زمانی این دو دسته جای خود را با یکدیگر عوض کنند. با نزدیک شدن به مهلت بعدی مذاکرات رفته‌رفته هیجان خرید در تمام نمادهای بازار مشاهده خواهد شد. با توجه به بازه زمانی تمدید شده احتمال مواجهه بازار با استراحت‌های متناسب با این دوره دور از ذهن نخواهد بود.

در حالت سوم که تنها به تمدید مهلت مذاکرات منجر خواهد شد، محتمل‌ترین واکنش معامله‌گران شناسایی سود خواهد بود. فشار جمهوری خواهان در کنگره و فشار بعضی کشورهای همسایه به هم‌پیمان‌های غربی خود بستر مناسبی را برای اخبار منفی ایجاد خواهد کرد. این موضوع تاثیر بسزایی در جو فروشی که با احتمال زیاد پس از این خروجی بر بازار اتفاق می‌افتد، خواهد داشت و بازار را به سمت منفی شدن سوق می‌دهد. شاید پایان دوره ماموریت کاترین اشتون و چندی دیگر از مسئولان خارجی، آب در آسیاب اخبار منفی بریزد. در شرایطی این چنین، تک سهم‌هایی مسیر خود را از بازار منفی جدا کرده و سیر صعودی خود را طی خواهند کرد.

نکته قابل توجه این که از آن‌جا که طرفین مذاکره‌کننده با امیدها و آرزوهای فراوانی سال گذشته را به برگزاری این نشست‌ها گذرانده‌اند و عزم مسئولان کشورمان و همچنین غربی‌ها بر حصول توافقات راسخ است، وقوع این سناریو از احتمال بالایی برخوردار نیست. واقع شدن آخرین سناریو، که پایان مذاکرات بدون هیچ گونه توافقی است، تقریبا بعید به نظر می‌رسد. اما با توجه به جو روانی بازار در برهه زمانی‌ای که در آن به سر می‌بریم، در صورت وقوع این اتفاق، وحشت عظیمی بر بازار سایه خواهد انداخت که این موضوع به قرمز شدن بازار و تشکیل صفوف فروش سنگین منجر خواهد شد.

در پایان یادآور می‌شویم، از آنجا که احتمال شنیدن اخبار خوش از وین در روز دوشنبه محتمل‌تر از حالات دیگر است، برای سهامداران توصیه به سهامداری در 24 ساعت آینده داریم. لازم به ذکر است، آمادگی برای واکنش به اخبار قطعی و دوری کردن از هیجانات ناشی از شایعات می‌تواند مهم‌ترین عامل برای موفقیت در این برهه زمانی باشد.

* تحلیلگر گروه هفت ثانیه از بازار