در حالی که با نهایی شدن برجام و لغو تحریمها، نظام بانکی کشور فصل تازهای از حیات و تجدید ساختار را در دستور کار خود قرار داده، بانک مرکزی در برنامهای جدید اقدام به برخورد با صرافیهای غیرمجاز کرده است. خبرهای رسیده حاکی از آن است که روز دوشنبه 13 صرافی غیرمجاز پلمب شدند. این اقدام بانک مرکزی پس از آن صورت گرفته است که پیش از این از همه صرافیهای خواسته شده بود تا درخواست مجوز خود را با سقف مشخصی از کفایت سرمایه به بانک مرکزی ارائه دهند و اعلام شد که با توجه به روند طولانی بررسی درخواستها، صرافیهای مجاز تنها به آن دسته از صرافیها اطلاق میشود که درخواستهای خود را به بانک مرکزی ارائه دادند و این صرافیها باید مدارک درخواست خود را به بازرسان بانک مرکزی نشان دهند، در غیر این صورت غیرمجاز تلقی شده و با آنها برخورد میشود.
حال چند ماه پس از اتمام مهلت ارائه درخواست، بانک مرکزی دور جدیدی از برخوردها را آغاز کرده است.رئیس کل بانک مرکزی در توضیح چرایی برخورد با این صرافیها در روز دوشنبه گفت: فعالیت خارج از دستورالعمل صرافیها، خلاف است و حکم کار قاچاق را دارد. پلمب اخیر صرافیها در حالی انجام شده که فعالیت آنها مخل بازار و اغلب مجوز آنها بیش از یکسال بود که باطل شده است.
وی در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه بانک مرکزی در سال گذشته دستورالعملی را در رابطه با خریدوفروش ارز در بازار آزاد ابلاغ کرد و این مقررات در همه کشورهای دنیا وجود دارد، گفت: براین اساس صرافیها موظف به رعایت آن هستند و هر کدام که مبادرت به اقدامی خارج از آن کنند، عملیاتی خلاف انجام داده و حکم کار قاچاق را دارد.
سیف ادامه داد: صرافیها باید انتظام پیدا کرده و در چارچوب قوانین و مقررات بانک مرکزی فعالیت کنند.این در حالی است که ما نیز بهشدت مصر بر این موضوع هستیم و خوشبختانه با همکاری که از سوی نیروی انتظامی و تعزیرات حکومتی انجام شد برخوردهای لازم با متخلفان در حال انجام است. وی گفت: وقتی صرافی مجوز بانک مرکزی را دریافت میکند آنگاه میتواند با شرایط تعیین شده قیمت خریدوفروش ارز را اعلام کرده و براساس آن به فعالیت خود ادامه دهد.
رئیس کل بانک مرکزی در این باره که آیا صرافیهایی که پلمب شدند مخل بازار و بدون مجوز بودند؟ اظهار کرد: بله، این صرافان مخل بازار بودند و اغلب یا حدود یکسالی میشد که از مجوز آنها گذشته یا اصلاً مجوزی نداشتند. سیف همچنین در مورد اینکه آیا فکر نمیکنید پلمب صرافیها در دو روز بعد از اجرای برجام میتواند در بازار اثر منفی داشته باشد، ادامه داد: به هرحال باید از اختلالاتی که در بازار ایجاد میشود جلوگیری کرد که این اقدام نیز انجام شد و اثر مثبتی در بازار داشت.
4 گام برای برخورد
قائم مقام کانون صرافان در این باره گفت: چهار گام برای برخورد با صرافیهای غیرمجاز طراحی شده است. در گام اول صرافیهایی که فقط با مجوز اتحادیه طلا و جواهر فعالیت میکنند، پلمب میشوند. وی افزود: برخورد با صرافیها در چهار گام است که گام آخر مربوط به صرافیهایی میشود که مجوز جدید براساس ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺗﺄﺳﻴﺲ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺻﺮافیﻫﺎ را دریافت نکردهاند. قائم مقام کانون صرافان تصریح کرد: با برخورد با صرافیهای غیرمجاز فضا برای صرافیهای مجاز بهتر میشود، زیرا صرافیهای مجاز مالیات میدهند و همه معاملات را در سامانه سنا به ثبت میرسانند اما غیرمجازها هیچ هزینهای نمیپردازند.
وی ادامه داد: البته صرافان دارای مجوزی هستند که تخلف هم میکنند و نیروی انتظامی با این صرافان هم برخورد میکند. ذاکری گفت: معتقدیم اصول کارشناسی در روند تدوین ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ ﺍﺟﺮﺍیی ﺗﺄﺳﻴﺲ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺻﺮﺍفیها رعایت نشده، درخواست بازنگری دستورالعمل را به بانک مرکزی دادهایم تا شرایط اخذ مجوز برای صرافیهای دارای مجوزی که موفق به دریافت مجوز جدید نشدهاند، فراهم شود. وی تأکید کرد: امیدواریم بانک مرکزی به این موضوع توجه کند زیرا معتقدیم حداقل سرمایه در نظر گرفته شده برای صرافیها توجیه اقتصادی ندارد.
صرافیهای مجاز متضرر میشوند
عبدالرضا امیرتاش، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با «فرصت امروز» ضمن اشاره به برخوردهای جدید بانک مرکزی با صرافیهای غیرمجاز گفت: این برخوردها اثرات سازندهای در بازار ارز در پی خواهد داشت.نقش مخرب صرافیهای غیرمجاز در بازار و تأثیرگذاری منفی آنها روی قیمتگذاری ارز و سکه غیرقابل انکار است. این صرافیها به دلیل اینکه مجوز ندارند و تحت نظر یک نهاد رسمی فعالیت نمیکنند، نه معلوم است که چه پولی را جابهجا میکند و نه حساب و کتابهای آنها نظم و شکل قانونمندی دارد. این صرافیها با استفاده از حربه عدم نظارت برای کسب درآمد به آب و آتش میزنند و با دستکاری قیمتها تلاش میکنند سودی به دست بیاورند که زیان آن به بازار تحمیل میشود.
حتی امکان دارد برخی ارزهایی که این صرافیها به مردم میفروشند تقلبی باشد و امنیت خریدو فروش در بازار را به این شکل خدشهدار میکنند. امیر تاش در گفتوگو با «فرصت امروز» افزود: جمعآوری این صرافیها از سوی بانک مرکزی اقدام لازم و ضروری است. هر کدام از این صرافیها که توان نظارتپذیری را دارند و از استانداردهای لازم برای رسیدن به سطح نظارتی بانک مرکزی برخوردارند باید در بازار باقی بمانند و با پذیرش قوانین و چارچوبهای لازم فعالیت کنند اگر نه باید از دور خارج شوند و با آنها برخورد شود.
این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: عملکرد این صرافیها مانند این است که در یک کالای مصرفی مانند موبایل هر کسی برود و در گوشهای کارگاهی بزند و شروع به مونتاژ و سر همبندی موبایلهای غیراستاندارد کند و مردم هم برای کالاهای غیراستاندارد آنها مجبور باشند بهای گزافی بدهند. پیداست که دود این سودجویی در نهایت به چشم مردم میرود. وی ادامه داد: فعالیت صرافیهای غیرمجاز بیش از هر چیز به ضرر صرافیهای قانونی است که با پذیرش چارچوبهای قانونی فعالیت میکنند و مالیات میدهند، چون صرافیهای مجاز به دلیل نظارتپذیر بودن نمیتوانند دست به هر کاری برای به دست آوردن سود بزنند و در مقابل غیرمجازها هر کاری میتوانند بکنند و این یک رقابت منفی و مخرب به وجود میآورد.
با ساماندهی صرافیهای غیرمجاز بانک مرکزی نرخ ارز را هم بهتر میتواند تحت کنترل قرار دهد. امیرتاش با اشاره به وضعیت بازار ارز در پساتحریم به «فرصت امروز» گفت: به نظر میرسد قیمت ارز در یک وضعیت تعادلی قرار گرفته است. انتظار نداریم قیمت ارز آنچنان کاهش بیابد، چون در صورت کاهش بیش از اندازه، صادرکنندههای ما متضرر میشوند و به واردات بیرویه کالاهای مصرفی در کشور دامن زده میشود.با افزایش بیرویه قیمت ارز هم تولیدکنندههای ما ضربه میخورند چون آنها باید مواد اولیه و اقلام مصرفیشان را از طریق واردات تأمین بکنند. من فکر میکنم بین قیمت 3500 تا 3600 تومان قیمت تعادلی نرخ ارز است و باید روی همین نرخ بماند.
ارتباط با نویسنده: nasim64najafi@gmail.com