نگاهی به یک مرکز خرید مخصوص ارائه خدمات برای کودکان / فرمانروایی کودکانه

دوباره روز پنجشنبه رسیده و قرار است با هم در یک مرکز خرید دیگر قدم بزنیم. تابه حال مراکز بسیاری را به شما معرفی کردیم و سعی شده بسیاری از مراکز خرید و تجاری شهر تهران را بررسی کنیم. نرسیده به اتوبان شهید باقری کمی بالاتر از ایستگاه علم و صنعت یک مرکز مخصوص کودکان وجود دارد.

شهر کودک شاپرک با زیربنایی بالغ بر 22000 متر در 10 طبقه پاسخگوی طیف خاصی است و در آن سعی شده به همه نیازهای کودکان پاسخ داده شود. این مجموعه در کنار واحدهای تجاری و مراکز خرید مخصوص کودکان، از فضاهای تفریحی، اداری، بهداشتی-درمانی، پارکینگ و... برخوردار است که سعی شده نیازهای مشترک کودک و مادر تا حد قابل توجهی پاسخ داده شود.

در طراحی بنای این مجموعه در کنار خلاقیت های حجمی، از طراحی های فرمی بهره گرفته شده تا بیشتر مورد توجه کودکان قرار گیرد. در کنار اینها رنگ های زرد، نارنجی، سبز و قرمز در بنا به کار رفته تا هرچه بیشتر خود را به یک فضای مخصوص کودکان نزدیک کند. بسیاری از بچه های علاقه مند و مشتری این مرکز در موقع مواجهه با ساختمان از آستین پدر و مادرهای خود آویزان می شوند و در واقع بنا عامل جذب آنهاست.

این مجتمع سعی کرده در کنار برنامه های گوناگون اجرا شده برای کودکان در طبقات مختلف آن، رویدادهای مختلف هفتگی و ماهانه برای خانواده ها نیز برگزار کند. برنامه هایی در قالب مسابقه  و لیگ ها، مهارت های هنری، اتاق تولد و ثبت عکس در فضای شهربازی انجام می شود که این مرکز شرایط و راه های مختلفی را برای مهدهای کودک و مدارس پیش بینی کرده است.

در واقع کودک در این مرکز می تواند با خیال راحت هر کاری را انجام دهد تا حسابی خسته شود. فضایی ایجاد شده تا آنها بتوانند استعدادهای خود را آزادانه ارائه دهند و بدون داشتن دغدغه خاصی مسیر رشد را طی کنند. درباره اهمیت بازی کردن کودکان صحبت های زیادی از جانب متخصصان و مشاوران انجام شده اما همین بس که بازی جزء جدایی ناپذیر زندگی کودک است؛ کودکانی که به اندازه کافی بازی نمی کنند، از رشد اجتماعی و ذهنی مناسبی برخوردار نیستند.

در این مرکز والدین انتخاب کننده نوع بازی کودک نیستند و از آنها خواسته می شود به عنوان هم بازی آنها را همراهی کنند. از آنجا که نوع بازی در سنین مختلف کودکی تغییر می کند، شهر کودک شاپرک امکانات متفاوتی را برای هر سن طراحی کرده و در طبقات خود پاسخگوی نیاز آنهاست. یکی از اپراتورهای مرکز به خبرنگار ما می گوید: بچه های امروز بیشتر در فضاهای کوچک و اتاق های یک آپارتمان زندگی می کنند و این فضاها فاقد امکان تحرک و فعالیت برای کودک هستند.

بیشتر خانواده ها نسبت به این وضعیت گله دارند و در پی راهی برای رفع آن هستند. زندگی در شهرهای بزرگ، آلودگی هوا، دغدغه امنیت و خطرات مسائلی است که امکان تحرک و فعالیت را از کودکان گرفته و شرایط سختی را به آنها تحمیل کرده است. شهر کودک شاپرک شرایطی ایجاد کرده تا یک کودک هر چه دلخواهش است یا امکان آن را در گذشته نداشته در این فضا انجام دهد و شب لذت بخشی را داشته باشد.

واحدهای شهر کودک

طبقه اول شهر کودک شاپرک دارای 61 واحد تجاری است که به عرضه محصولات مخصوص کودکان مشغول هستند. از لباس، لوازم جانبی مخصوص مادر، لوازم التحریر و بازی های آموزشی تا سیسمونی، وسایل اتاق خواب، دیوار  پوش و تزیینات و بسیاری دیگر در این طبقه دور هم جمع شدند. در کنار این، هنگام ورود یک چرخ مخصوص به خانواده ارائه می شود که محیط جالبی برای کودکان دارد.

در طبقه دوم این مجتمع شهربازی متفاوتی وجود دارد و همان طور که در بالا گفتیم برای هر سن شرایط خاصی در نظر گرفته شده و یکی از قسمت های جالب آن دیوارهای مخصوصی است که برای نقاشی کودکان در نظر گرفته شده است. یکی از نکات جالب شهر کودک شاپرک استفاده از وسایل تحرکی به جای وسایل مکانیکی و دیجیتال است.

کودک باید بتواند با وسایل ارتباط برقرار کند و برای راه انداختن آن تحرک داشته باشد. اگر کودک از بازی خسته شد و تمایلی به ادامه آن نداشت می تواند در جنگ ها و برنامه های شادی که در شهربازی وجود دارد استفاده کند. عموها و خاله ها اینجا در کنار هم قرار گرفتند و سعی می کنند کلیشه و تکراری نباشند. هرچند نخ نما بودن و بی مزه بودن آنچنان برای بچه ها اهمیت ندارد و به نظر می رسد لذت بردن از موسیقی و نور بیشتر در مرکز توجه بچه ها باشد.

در کنار اینها شاپرک سه طبقه پارکینگ اختصاصی دارد تا به دغدغه همیشگی ساکنان شهر تهران پاسخ داده باشد و مراجعان به این مرکز نگرانی از بابت این مسئله نداشته باشند. اتاق شیردهی نوزاد یکی دیگر از امکانات جالب این مرکز است که مادران می توانند با خیال راحت به فرزندان خود شیر دهند و محیط رنگی در این اتاق تعبیه شده تا نوزادان احساس راحتی بیشتری داشته باشند.

طبقه دوم در کنار شهر بازی فودکورت وجود دارد و خانواده ها می توانند در محیطی آرام غذا بخورند و همان طور که انتظار می رود بیشتر به غذای کودکان توجه شده است.

یک طبقه بالاتر

طبقه سوم جایی است که می توان گفت در مراکز خرید شهر تهران متفاوت ترین مکان است. جایی برای آموزش و توجه به نیازهای پرورشی کودکان در فضایی بیش از 1000 متر مربع هشت واحد خاص وجود دارد که کلاس های مختلف در آن برگزار می شود. این را هم اشاره کنیم که این طبقات مخصوص کودک و والدین است و ورود به آن برای عموم کمی مشکل است.

زبان خارجی، موسیقی، علوم طبیعی و کلاس راه های درست استفاده از فناوری بخش های این طبقه است. در کلاس فناوری به کودکان توصیه می شود فناوری در کنار بهره های طبیعی و خدماتی که به ما ارائه می دهد، آسیب هایی دارد که در صورت استفاده نامناسب از آن ایجاد می شوند. تنبلی چشم، چاقی، خواب رفتن دست و پا از طریق عکس و فیلم به کودکان نشان داده می شود و آنها را آگاه می کند.

فعلا پنج به جای چهار

بیایید کمی نظم را بهم بریزیم و به جای رفتن به طبقه چهارم به طبقه پنجم برویم. بعدا البته درباره کیفیت واحدهای اداری این مجموعه صحبت خواهیم کرد، ولی برنامه قابل توجهی که در این طبقه وجود دارد ارائه خدمات مشاوره به خانواده ها و کودکان است. در کنار خدمات مشاوره امکانات کلینیکی وجود دارد که با وجود اینکه چندان مجهز نیستند، توانایی واکنش سریع به حادثه تا رسیدن نیروهای امدادی را دارند و باز هم این مرکز را در شهری که مراکز تجاری و خرید آن به کودکان توجهی نمی کنند، از دیگران متمایز می کند.

متخصصان این مرکز همچنین برنامه های تغذیه ای مناسب هر کودک را ارائه می دهند و پس از بررسی نیازهای پروتیینی و ویتامینی فرد بر سلامتی و وزن و قد او نیز توجه می شود. در این مرکز همچنین سعی می شود راه های تهیه انواع غذاها و سالادها و خوراک آرایی مخصوص کودکان به خانواده ها آموزش داده شود.

در واقع شاید بتوان گفت تمام هدف سازندگان این مجموعه صرفا  در بحث کسب درآمد خلاصه نمی شود و تلاش شده مراجعان پس از خروج به واقع آموزش دیده باشند.

اداری های طبقه چهارم

شهر کودک شاپرک در طبقه چهارم دارای 24 واحد اداری است که در آن کارکنان و افراد مشغول در این مجتمع فعالیت می کنند. یکی از کارفرمایان این مجتمع در گفت وگو با خبرنگار «فرصت امروز» می گوید: شاپرک نخستین مجتمع تخصصی کودک است که با مشارکت شرکت رویال ساختمان و گروه شرکای قموشی به عنوان سرمایه گذار و مجری به بهره برداری رسیده است.

اسم شاپرک یک نام مختصر شده از شهر استعداد، پرورش و رشد کودک است. ما پیش از ساخت این مجموعه و در زمان بررسی طرح های اجرایی در نظر داشتیم با تمرکز بر همه نیازها و خواسته های کودکان و دغدغه های مادران ایرانی خدماتی را در شهر تهران ارائه دهیم که پیش از آن وجود نداشته و محیط مستعد و مناسبی نیز برای آن وجود دارد.

سعی کردیم در کنار استفاده از برندهای معتبر کودک، نظرات کارشناسان را در طراحی محیط، دکور و جانمایی وسایل مختلف مورد نیاز جمع کنیم تا به خروجی مطلوب دسترسی ساده تری داشته باشیم. به شخصه از پیشنهاد ایجاد اتاق تولد بسیار استقبال کردم و تصمیم گرفتیم به جای اتاق محیط بزرگ تری را به آن اختصاص دهیم.

گاه در مجتمع از هنرمندان و چهره های محبوب مردم استفاده می کنیم که اگر در آن زمان تولدی وجود داشته باشد حتما از دوستان می خواهیم که در آن حضور داشته باشند و این موضوع باعث شادی بیشتر بچه ها می شود. همچنین اشاره کنم که در این مجتمع فضاهای خاصی برای عکاسی ایجاد کردیم تا خانواده ها بتوانند در کنار یک خاطره ویژه یک ثبت متفاوت از آن داشته باشند.

در حال حاضر که چند سال از راه اندازی این مجموعه می گذرد می توانم بگویم دیدن شادی کودکان شهرم بیش از هر چیز دیگری موجب اطمینان به کاری که انجام دادیم می شود. معتقدم این حرکت خدمتی است به داشتن جامعه ای شادتر و بچه هایی خلاق تر و پویاتر. وقتی کودکان ما شاد باشند فرزندان این کشور آینده بسیار بهتری خواهند داشت.

***

روایت بازار:

چشم در چشم فروشنده ها

هر واحد تجاری فروشنده دارد و می توان گفت بدون وجود این افراد امکان ادامه حیات و تداوم کسب و کار برای هیچ سرمایه گذاری وجود ندارد. در واقع اگر به این لایه توجه کافی نشود و دغدغه های معیشتی و زندگی این افراد تامین نشود آن سازمان با مشکلات بسیاری در بدنه روبه ور خواهد شد. چرا این حرف ها را می زنیم؟

نخستین و مهم ترین دلیل به این خاطر است که بسیاری از همسالان من در این رده کار می کنند و مشغول فعالیت در بسیاری از فروشگاه های سطح شهر هستند. متاسفانه آنچه به عنوان نیاز اساسی این افراد مطرح کردیم، در بسیاری از فروشگاه های سطح شهر انجام نمی شود و فروشندگان با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کنند. درصد بالایی از این افراد دانشجو هستند و برای تامین هزینه های تحصیل و احتمالا محل زندگی به چنین شرایط کاری تن دادند.

در قدم زدن هایم در شهر کودک شاپرک با چند نفر از فروشندگان یکی از فروشگاه های معتبر آن همکلام شدم. سفره دل هم نسلان من بازتر از این حرف هاست و مشکلات زندگی افراد را به جایی رسانده که تعارف را کنار گذاشته اند. اگر مشکلات معیشتی را هم در نظر نگیریم یکسان بودن شرایط زندگی بسیاری از جوانان باعث شده صحبت کردن از این مسائل دیگر به سختی قبل نباشد.

یک سال حقوق عقب افتاده

دختر 26 ساله، دانشجوی رشته مهندسی صنایع دانشگاه امیرکبیر؛ در جمع دوستانش ایستاده بودم و وقتی از موضوع صحبت ها مطلع شد به جمع ما پیوست. صحبت های درباره دانشگاه و درس خواندن که تمام شد شروع به حرف زدن کرد و به جایی رسیدکه تقریبا همه ما سکوت کرده بودیم و حرف های او را گوش می دادیم. از مشکلات ریز و درشتش صحبت کرد و اینکه یک سال است فروشگاه به خاطر عدم توانایی حقوقش را پرداخت نکرده است.

در تامین بسیاری از ملزومات زندگی اش مشکل دارد و دیگر توان مقابله با آنها را ندارد. روی مراجعه به خانواده اش را هم نداشت و معتقد بود به این خاطر به تهران آمده که دیگر باری نباشد اما داستان هزینه بر بودن برای خانواده اش همچنان ادامه دارد.

وقتی پرسیدم چرا سراغ کار دیگری نمی رود و با وجود اینکه یک سال حقوق نگرفته همچنان ادامه می دهد، پاسخ داد: می ترسم اگر از اینجا بروم دیگر حقوقم را پرداخت نکنند. منتظرم حقوق بگیرم و از اینجا فرار کنم!

مزاحمت و دیگر مسائل

یکی از مواردی که بیشتر خانم های فروشگاه را تحت الشعاع قرار داده بود بحث مزاحمت و بر هم زدن آرامش آنها بود. با توجه به اینکه اکثر مراجعه کنندگان به این مرکز خانواده ها هستند مزاحمت برای فروشنده های خانم جای تعجب دارد.  

یکی از خانم ها تعریف می کند که پدری در حال پرو لباس برای کودکش او را مورد مزاحمت قرار داده است. وقتی با اعتراض خانم مواجه شده به تهدید کردن پرداخته و گفته اگر خانواده اش را مطلع کند او را می کشد. خانم فروشنده ادامه می دهد که مدیران فروشگاه را در جریان گذاشته و آنها به جای برخورد با این موضوع از او خواستند تا بیشتر مواظب رفتارش باشد. او می گوید مزاحم تا چند روز بعد از این ماجرا هر شب دم فروشگاه می ایستاده و مراقب رفتارش بوده است.

بازار خراب

تیم فروشنده ها بر این مورد اصرار داشتند که مدیران هنگام تاخیر در پرداخت دستمزدهای آنان نامناسب بودن شرایط بازار را عامل این بی نظمی می دانند. آنها می گویند با وجود اینکه در برخی روزها فروش کلی فروشگاه بیش از حد انتظار بوده باز هم با دیالوگ «بازار خراب است» مواجه می شوند. یکی از آقایان اشاره می کند که آقا این یک بهانه است.

چهار سال است که فروشنده ام و هر جا کار کردم از بالا تا پایین شهر صاحب کار گفته: بازار خراب است! هر جا گفتم فروش ما خوب است و دلیلی ندارد بگویید بازار خراب است کارم را از دست دادم.

این دسته از فروشندگان که در یک برند معتبر کار می کنند هر ماه می توانند با دریافت بن فروشگاه از نمایندگی های آن خرید کنند. در کنار این موضوع صاحب کار وعده های غذایی به آنها می دهد و فروشندگان می توانند هر سه ماه یک بار یک دست لباس کامل نیز دریافت کنند. با این وجود عده زیادی از فروشندگان می گویند از شغل خود راضی نیستند و اگر دانشجو نبودند قطعا کار نمی کردند.

ارتباط با نویسنده: saber.afsharzade@gmail.com