میدان حسن آباد و ماجراهایش

میدان حسن آباد از آن میدان هایی است که هم فال است و هم تماشا.  هم می توانی برای خرید به این نقطه از شهر بروی و هم از دیدن معماری بی نظیر و متفاوت آن لذت ببری. قدم زدن در سنگ فرش های این میدان حس دلنشین یک سفر خارج از کشور را در ذهن تداعی می کند. این میدان هم همانند اکثر میدان های شهر، خاطرات خودش را دارد، با کسبه های این میدان در مورد گذشته این میدان و حال خودشان به گفت و گو نشستیم.

نابرده رنج گنج میسر نمی شود

آقای میرزایی که از لهجه شیرینش مشخص است آذری زبان است، از گذشته میدان و شروع کسب و کارش در این میدان می گوید: «حدود 50سال پیش برای کار به همراه برادرم به تهران آمدم. آن زمان سنی نداشتم و مدرسه  را رها کردم.

آهی می کشد و ادامه می دهد:  شنیده بودم در این محل دستفروشی می کنند و من هم چون حرفه ای بلد نبودم، آمدم تا در این محل دستفروشی کنم تا هم امورات خودم را بگذرانم و هم برای خانواده ام در شهرستان خرجی بفرستم. آن وقت ها میدان حسن آباد شبیه بازارچه های محلی بود و مثل حالا نبود که به بورس کاموا و ابزارآلات فروشی معروف باشد. انواع و اقسام مغازه از میوه فروشی و  آرایشگاه بگیر تا مغازه  عکاسی و لباس فروشی در این میدان فعالیت می کردند. حسن آباد از قدیمی ترین محله های تهران است و بازار آن هم حدود 100 سال قدمت دارد.

به همین جهت تمام تهرانی ها و کسانی که به تهران می آمدند با این میدان آشنا بودند و برای خرید مایحتاج خود به این میدان مراجعه می کردند. چون من فصل زمستان به تهران آمدم به فروش کلاف و کاموا مشغول شدم.

از کسبه های این اطراف شنیده بودم که در فصل سرما فروش این نوع جنس بیشتر طرفدار دارد. به کار مشغول شدم.کم کم همه من را به عنوان کلاف فروش شناختند،  خانم ها برای سفارش کلاف به من مراجعه می کردند تا من از بازار برای آنها کلاف تهیه کنم.

در همه این سال ها دستفروشی کردم و توانستم پول خوبی را پس انداز کنم. کم کم توانستم در این میدان مغازه ای اجاره کنم و کارم را گسترش دهم،  دیگر شناخته  شده بودم و مشتری های خودم را داشتم،  خدا را شکر توانستم مغازه ای را که اجاره کرده بودم از صاحبش خریداری کنم. الان سال هاست که در این حرفه مشغولم و توانستم کارخانه ریسندگی و بافندگی خودم را داشته باشم و در حال حاضر هم کلاف هایی با برند خودم را به بازار عرضه می کنم.

اینجا زمانی حوض آبی داشت

آقای جلالیان از دیگر کسبه های این میدان از گذشته این میدان می گوید: سال ها پیش حوض بزرگی وسط میدان بود و مجسمه سنگی هم وسط آن قرار داشت. عصرهای تابستان کنار حوض استراحت می کردیم و چای می نوشیدیم. اما با تصمیمی که میراث فرهنگی با همکاری شهرداری گرفتند نمای میدان برداشته شد. بعد از افتتاح مترو و بازسازی نمای بانک ملی در قسمتی از میدان، خیلی از مغازه داران از جمله خود ما تصمیم گرفتیم که داخل مغازه را هم بازسازی کنیم. تا سال 83 هنوز هم سقف بسیاری از مغازه ها چوبی بود اما بعد از بازسازی ضمن حفظ ظاهر قدیمی، کارهای مقاوم سازی بناها نیز انجام شد.

 از آقای جلالیان خداحافظی و به سمت مترو حرکت می کنم، یکی از دستفروشان قدیمی این منطقه صدایم می کند و می گوید: فکر کنم می خواهی داستان بنویسی که پای صحبت های کسبه این میدان نشستی بیا بنشین تا من هم برایت داستانی تعریف کنم.

باد سردی تمام وجودم را می لرزاند، می خواستم به گرمای مترو پناه ببرم اما دلم نیامد این پیرمرد را ناراحت کنم و روی نیمکت پیاده رو کنارش نشستم،  گفتم خوب پدرجان تعریف کن؛ از حمام جن این منطقه و قبرستان این میدان تعریف کرد؛ آنجا را می بینی، قبل از اینکه آتش نشانی شود قبرستان بود و در کنارش یک حمام بود که می گفتند جن ها در آنجا رفت وآمد دارند. من کوچک بودم و چندباری به همراه مادرم به آن حمام رفتم. من چیزی ندیدم اما به نظرم صداهایی عجیب و غریب در حمام وجود داشت.

همین زمزمه ها باعث شد حمام را ببندند. آن زمان به قدری همه از این حمام وحشت داشتند که بعد از تاریکی هوا کسی جرأت حمام گرفتن در این مکان را نداشت. باورم نمی شد این میدان این همه داستان های جالب و عجیب داشته باشد. با اینکه از سرما بدنم بی حس شده بود اما شنیدن این داستان خالی از لطف نبود. از دستفروش میدان تشکر کردم و به گرمای مترو پناه بردم.