نیروی گفت‌ و گو تمام شدنی نیست

انسان با نیروی گفت‌وگو و سخن گفتن با همتایان خود بود که از تنهایی بیرون آمد و صفت اجتماعی بودنش لباس عمل پوشید. انسان حتی اگر در میان هزاران همنوع خود باشد اما توانایی سخن گفتن با آنها را نداشته باشد موجودی تنهاست که زندگی عادی از او سلب می‌شود. گفت‌وگو و دادوستد حرف و عبارت نیاز آدمی است و کار او را پیش می‌برد. جامعه‌های انسانی نیز اگر توانایی سخن گفتن و حرف زدن با هم را داشته باشند همزیستی و سازگاری پیشه خواهند کرد و از نزاع و مجادله دوری می‌کنند.

سخن گفتن و گفت‌وگو میان دو نهاد هنگامی ممکن است ضرورت آن احساس شود که هرکدام از طرفین بپذیرند که دیگری به او فایده‌ای می‌رساند. همین که یک طرف گفت‌وگو احساس کند فایده‌ای برایش پدیدار می‌شود به سوی همسنگ شدن قدرت حرکت خواهد کرد تا شکاف‌ها کمتر شود. گفت‌وگو میان نهاد دولت و نهادهای مدنی شامل احزاب، خانواده و تشکل‌های صنفی و بنگاه‌ها پس از آن احساس شد و جامه ‌عمل پوشید که هرکدام از آنها به این درک رسیدند که حداکثر کردن منافع بدون استفاده از توانایی‌ها و امکانات طرف دیگر سخت و شاید ناممکن باشد.

در ایران اما سنت گفت‌وگو میان نهاد دولت و تشکل‌های غیردولتی چند سالی است که از حالت تصادف و سنت خارج و به نهاد تبدیل شده است. شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی به مثابه نهاد دارای مسئولیت مستقیم در مسیر گسترش این عادت پسندیده از چند سال پیش تاسیس و اکنون در شرایط تکامل قرار دارد. با توجه به نیروی اثرگذاری که گفت‌وگوی میان دو نهاد اصلی در اقتصاد ایران بر جای می‌گذارد باید در تقویت این نهاد تلاش شود.

یکی از راه‌های نیرومندتر شدن گفت‌وگو میان دو نهاد یاد شده این است که اعضای محترم شورا فرصت قانونی و کافی برای حضور در آن را در دستور کار قرار دهند. در شرایطی که اقتصاد ایران باید از روزهای دشوار همراه با رکود عبور کند بدون تردید باید پذیرفت که نیاز به گفت‌وگوهای اثربخش‌تر میان نهادهای حاکمیتی و نهادهای مدنی است.

سال 1395 را در شرایطی شروع می‌کنیم که مدیران نهادهای حکومتی به ویژه اعضای دولت و مدیران بخش‌خصوصی به نیروی بی‌بدیل سخن گفتن با یکدیگر پیرامون درهم‌تنیدگی‌ها را بیش از پیش احساس می‌کنند. یادمان باشد بدون سخن گفتن با یکدیگر راه تفاهم و درک متقابل از توانایی‌ها و تنگناها باریک و تاریک خواهد شد. نیروی پدیدار شده از گفت‌وگوی مبتنی بر اهداف از پیش اندیشیده تمام شدنی نیست و با کمترین هزینه راه توسعه را هموار می‌کند.

* استاد دانشگاه و رئیس اتاق خرم‌آباد