کاهش قیمت ارز احساسی است

سرانجام تحریم‌های ظالمانه علیه اقتصاد ایران با قرائت بیانیه مشترک ایران و اتحادیه اروپا لغو شد. در این میان قیمت ارز که از هفته پیش تاکنون در مسیر کاهشی قرار داشته با اعلام قطعی لغو تحریم‌ها کاهش بیشتری را تجربه کرده و به 3544 تومان رسیده است. این واکنش به دنبال آزادسازی بخشی از دارایی‌های بلوکه شده ایران رخ داده که قرار است به خزانه بانک مرکزی واریز شود. این به مفهوم آن است که بانک مرکزی از ارز بیشتری برای مدیریت بازار برخوردار خواهد بود، با این حال اهالی اقتصاد اعتقاد دارند که واکنش فعلی بازار به لغو تحریم موقتی بوده و با توجه به واقعیت‌های اقتصادی ما شاهد افزایش دوباره نرخ ارز خواهیم بود.

رئیس کل بانک مرکزی شب یکشنبه در حالی که هیات ایرانی در کشاکش اعلام لغو تحریم‌ها با طرف‌های غربی مذاکره می‌کردند، در تلویزیون کشور ظاهر شد و اعلام کرد که سیاست این بانک در بازار ارز سیاست «ثبات و آرامش است.»سیف افزود: نرخ ارز در بازار تابع عرضه و تقاضاست و بانک مرکزی وظیفه جهت‌دهی و نظارت بر عملکرد بازار را به‌عهده دارد. وی با بیان اینکه در سال‌های گذشته حجم واگذاری ارز در بازار از سوی بانک مرکزی بسیار بالاتر از الان بود، افزود: تا سال‌هایی تا 70‌درصد ارز بازار را بانک مرکزی تامین می‌کرد اما هم‌اکنون که حجم صادرات غیرنفتی کشور به بیش از 40‌میلیارد دلار رسیده، بانک مرکزی تنها بازیگر در بازار ارز نیست.

سیف با بیان اینکه نرخ ارز در بازار متناسب با هر اتفاق تحت تاثیر قرار می‌گیرد، افزود: ریسک برابری ارز با پول ملی هر کشور برای فعالان اقتصادی یک امر شناخته شده و پذیرفته شده است. وی با اشاره به برنامه بانک مرکزی برای تک‌نرخی کردن نرخ ارز در بازار افزود: پیش‌بینی ما این است که شش ماه بعد از اجرای برجام و لغو تحریم‌ها مقدمات لازم برای تک‌نرخی کردن ارز فراهم می‌شود.

محدودیت‌هایی که نمی‌گذارند ارز ارزان شود

حیدر مستخدمین حسینی، معاون اسبق بانک مرکزی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» در تحلیل واکنش بازار ارز به لغو تحریم‌ها گفت: با اعلام لغو تحریم‌ها بازار، با نرخ ارز پر هیجان و احساسی برخورد کرده و بانک مرکزی هم نوید آزادسازی بخشی از منابع ارزی کشور را به جامعه تلقین کرده و به دنبال آن نرخ ارز این روزها شاهد کاهش قیمت بوده است اما واقعیت‌های اقتصادی چیز دیگری می‌گوید. واقعیت‌های اقتصادی این است که قیمت نفت ایران به 25 دلار در هر بشکه رسیده و توانمندی‌ها و ظرفیت‌های اقتصادی ایران هم از ضعف برخوردار است، بنابراین قیمت ارز نمی‌تواند کاهش پیدا کند.

وی افزود: برای کاهش قیمت نفت با دو محدودیت مواجه هستیم. محدودیت اول میزان منابع ارزی است که اقتصاد ما به دست می‌آورد و دومین محدودیت، منابع حاصل از فروش نفت است. در بودجه 95 تولید 2.5‌میلیون بشکه نفت در روز دیده شده که تقریبا 100‌درصد افزایش پیدا کرده است. این خبر در بازار جهانی هم بازتاب داشته است که میزان عرضه نفت ایران افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه قیمت آن کاهش پیدا می‌کند.

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که نمی‌توان در میان‌مدت شاهد کاهش نرخ ارز باشیم و کاهش فعلی قیمت ارز احساسی و مقطعی است. اگر مشکلات فروش نفت برطرف شود قیمت ارز می‌تواند حدود 3400 تومان باشد. این اقتصاددان تاکید کرد: با سیستم‌های پلیسی نمی‌شود جلوی افزایش نرخ ارز یا خرید و فرش آن را گرفت. باید اقتصاد مسیر خود را پیدا کند و بازار ارز شکل بگیرد. برخوردهای پلیسی به جای درمان موجب تحریک بیشتر قیمت ارز می‌شود.

مستخـدمین حسینی اظهار کرد: بازار دلالی برای این به وجود آمده که به تقاضای واقعی مردم برای ارز به درستی پاسخ داده نمی‌شود. تقاضای واقعی در بازار 7درصد تقاضای فعلی را بیشتر شامل نمی‌شود. تقاضای واقعی ارز بیشتر مربوط به مواردی مانند سفرهای دانشجویی، سفر برای درمان بیماری، بازدید از خویشاوندان خارج از کشور و این قبیل را تشکیل می‌دهد. بنابراین، اگر بانک مرکزی بتواند این 7درصد تقاضا را به درستی مدیریت کند عرصه برای دلال بازی در بازار تنگ خواهد شد.

ارتباط با نویسنده: nasim64najafi@gmail.com