پرواز جت های آمریکا بر فراز «مناطق امن» سوریه ممنوع است

در چارچوب مذاکرات سوریه در آستانه قزاقستان، روسیه پرواز جنگنده های آمریکا بر فراز مناطق امن را ممنوع اعلام کرد. ماموریت حفظ امنیت این مناطق برعهده روسیه، ایران و ترکیه است. آمریکا هنوز رسماً اعلام موضع نکرده است. تصمیم مبنی بر ممنوعیت پرواز جنگنده های آمریکا بر فراز مناطق امن در نشست سوریه در آستانه اتخاذ شده است.

روسیه، ایران و ترکیه بر سر ایجاد این مناطق به توافق رسیده اند. اینکه جنگنده های آمریکا حق پرواز بر فراز این مناطق را ندارند، در متن توافق آستانه قید نشده است، ولی منع پرواز جنگنده ها از جمله هواپیماهای آمریکا و نیروهای ائتلاف بین المللی را نیز شامل می شود.

زمان اجرایی شدن این توافق

طبق تصمیم سه کشور روسیه، ایران و ترکیه، قرار است عملیات نظامی در چهار منطقه تعیین شده از نخستین ساعات بامدادی روز شنبه، شش ماه مه  (۱۶ اردیبهشت ماه) متوقف شود.

الکساندر لاورنتیوف که گروه مذاکره کننده  روسیه را در گفت وگوهای آستانه نمایندگی می کرد، درباره منع پرواز بر فراز این مناطق گفت: «استفاده از حملات هوایی، به ویژه از سوی ائتلاف بین المللی، چه با اطلاع و چه بدون اطلاع، مطلقا مجاز نیست. تصمیم در این زمینه اتخاذ شده است.»البته توافق به دست آمده به معنای منع مطلق حملات هوایی نیست و روسیه امکان انجام چنین حملاتی را در صورت لزوم باز گذاشته است.

در مورد عملیات نظامی نیروی هوایی ارتش سوریه نیز تضمینی داده نشده است. روسیه اعلام کرده است که سامانه دفاع ضدهوایی این کشور در این مناطق نصب شده و به شکل الکترونیک بر پروازهای این منطقه نظارت دارد. آمریکا هنوز درباره منع پرواز بر فراز این مناطق به طور رسمی اعلام موضع نکرده است.

نظارت بر امنیت این چهار منطقه رسماً برعهده روسیه، ایران و ترکیه است. روز پنجشنبه  (چهار مه / ۱۴ اردیبهشت ماه) ایران، روسیه و ترکیه در نشستی در آستانه، پایتخت قزاقستان، یادداشت تفاهمی برای ایجاد چهار منطقه امن در سوریه امضا کردند. در این نشست هیات های نمایندگی دولت و اپوزیسیون سوریه و همچنین اشتفان دی میستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، وزیر امور خارجه قزاقستان و ناظری از ایالات متحده حضور داشته اند.

براساس یادداشت تفاهم امضا شده، نقشه ایجاد مناطق امن در سوریه تا ۲۲ مه  (اول خرداد ماه) تکمیل خواهد شد. برای تعیین این مناطق کارگروهی طی پنج روز تشکیل می شود.«این کارگروه مامور ترسیم مرزهای مناطق خلع سلاح، بخش های تنش، بخش های امن و حل و فصل مسائل فنی مربوط به اجرای سند  (یادداشت) خواهند بود.»

غیرت عبدالرحمانوف، وزیر امور خارجه قزاقستان، ضمن بیان اینکه نشست آستانه با روند مذاکرات صلح در ژنو مغایرتی ندارد، تأکید کرد که: «ادامه تنش در سوریه به نفع هیچ کس نیست.»

آخرین تلاش ها برای ایجاد مناطق امن

از مدت ها پیش ایجاد مناطق امن در سوریه مورد بحث بوده ولی تاکنون گام چشمگیری در این زمینه برداشته نشده بود. یکی از سیاستمدارانی که در این راستا تلاش کرده، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان است. او در دیدار اخیر خود از مسکو و ریاض، با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و مقامات عربستان سعودی در این باره گفت وگو کر د.

پوتین و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نیز در ملاقات روز چهارشنبه  (سه مه) خود، عزم شان برای ایجاد مناطق امن در سوریه را اعلام کردند. رئیس جمهوری روسیه گفته است که با همتای آمریکایی خود دونالد ترامپ نیز در این باره صحبت کرده است. قرار است که مناطق امن در سراسر استان ادلب و بخش هایی از استان های لاذقیه، حلب، حما، حمص، درعا و دمشق ایجاد شوند. گفته می شود که دور بعدی مذاکرات آستانه اواسط ژوییه برگزار خواهد شد.