مدیرکل کارآفرینی وزارت کار عنوان کرد / برنامه دولت برای حمایت از استارت آپ ها

مدیرکل توسعه کارآفرینی وزارت کار با اشاره به سردرگمی متقاضیان کسب وکارهای نوپا در بوروکراسی بین دستگاه های دولتی، برنامه های این وزارتخانه برای حمایت از فعالیت های استارت آپی را تشریح کرد.

رحیم سرهنگی در گفت وگو با خبرنگار مهر، با تشریح وضعیت سهم کسب و کارهای نوپا در کارآفرینی و اشتغال زایی گفت: کسب و کارهای نوپا در واقع منشأ شکل گیری و ایجاد شغل هستند. با نگاهی بلندمدت به عمر مشاغل مشاهده می کنیم این کسب و کار های نوپا و استارت آپ ها هستند که ایجاد اشتغال می کنند. درواقع اگر تعداد مشاغل پایدار را یک منبع ببینیم کسب و کارهای نوپا و نوآوری در کسب و کارها ورودی این منبع هستند.

این مقام مسئول در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: در همین راستا در سال جاری که روزهای پایانی آن را پشت سر می گذاریم طبق برآوردهای انجام شده، اشتغال ایجادشده در بازه زمانی بهمن ۱۳۹۵ تا مهر ۱۳۹۶ در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) حدود ۴۳ هزار شغل با همکاری و حمایت «وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی» و «وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات» شکل گرفته است.

مدیرکل توسعه کارآفرینی و بهره وری نیروی کار در پاسخ به سوالی درباره برنامه های مشخص وزارت کار به عنوان متولی سیاستگذاری در امر اشتغال و حمایت از استارت آپ ها گفت: این سوالی است که دولت ها مدت هاست در پی پاسخ به آن هستند و هر دولتی با دید و وسعت نگاه خود سعی کرده به این موضوع بنگرد و پاسخ دهد.

۲ مانع پرهیز جوانان از کارآفرینی

سرهنگی ادامه داد: از طرفی به دلیل اینکه برای نوآوران و کارآفرینانی که در بستری جدید که قبلا وجود نداشت فعالیت می کنند، ریسک و عدم قطعیت فراوانی وجود دارد و نهادها و موانع زیادی بر سر راه آنها وجود دارد، از سوی دیگر مشکلات تأمین هزینه های راه اندازی کسب و کار ها برای کارآفرینان، باعث می شود که بسیاری از افراد از مواجهه با این موضوع بپرهیزند و به معنای واقعی کلمه کارآفرینی شکل نگیرد، در صورتی که این حوزه جدید می تواند برای دولت ها منشأ ارزش آفرینی و توسعه اشتغال باشد، بنابراین دولت ها در مقام نهاد تسهیلگر و نهادزدا وارد عمل می شوند و ریسک کارآفرین را از این منظر کم می کنند تا دیگران نیز بتوانند در این راه قدم بگذارند. برای همین دولت ها برای «اولین ها» تسهیلات و برنامه های تشویقی در نظر می گیرند که بتواند برخی از ریسک ها را پوشش دهند.

مدیرکل توسعه کارآفرینی و بهره وری نیروی کار وزارت کار تصریح کرد: وظیفه دیگر دولت ایجاد شبکه انسانی و سرمایه اجتماعی در جهت نزدیک و تصادم آرا و بازیگران اکوسیستم کارآفرینی است، یعنی فعالیت هایی را شکل دهد که در حین آن کارآفرین با کارآفرین، کارآفرین با دولت، کارآفرین با دانشگاه، کارآفرین با سرمایه گذار و کارآفرین با بازار جهانی و . . . گفت وگو و تبادل افکار کند تا در پی این شبکه سازی خلاقیت ها شکل گیرد، عدم تقارن اطلاعات کاهش یابد و چرخ دنده های مختلف اکوسیستم کارآفرینی در یکدیگر درگیر شوند.

وی ادامه داد: برای مثال در بسیاری از کشورها نهادهای توسعه ای با عنوان «سازمان ملی کارآفرینی» وجود دارد که یکی از وظایف اصلی آن ایجاد شبکه بین بخش و بازیگران مختلف حوزه کارآفرینی است. به عنوان مثال یکی از وظایف اصلی سازمان «میتی» در کشور ژاپن، همین اتصال و شبکه سازی ها است.

راهکار جلوگیری از ریزش مشاغل سنتی با پیدایش کسب و کارهای نو

این مقام مسئول در وزارت کار، همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر نگرانی ریزش مشاغل سنتی با پیدایش کسب و کارهای نو و تمهیدات اندیشیده شده برای جلوگیری از بین رفتن مشاغل سنتی گفت: این مسئله اجتناب ناپذیر است که نوآوری سبب می شود تا مشاغل جدید جایگزین مشاغل سنتی تر شوند. اگر جامعه را به عنوان یک کل در نظر بگیریم، در صورتی که این جامعه نوآوری نداشته باشد در رقابت با سایر کشورها و در بازار جهانی از رقابت و اظهار وجود باز خواهد ماند.

سرهنگی افزود: از طرفی نباید فراموش کرد نوآوری و ارائه خدمات و کالا در بسترهای نوین در عین حال که باعث ظهور مشاغل جدید می شود، منجر به از بین رفتن مشاغل سنتی خواهد شد و این به معنای آن است که باید روند را تشخیص داد و قبل از اینکه نوآوری آن را در زیر پای خود خرد کند، فعالیت ها و مشاغل سنتی را به سمت مشاغل جدید سوق داد. طبیعتا اگر مانعی برای کارآفرینی شویم قطعا ایده آن توسط یک کارآفرین خارجی پیاده سازی خواهد شد.

استارت آپ ها را قربانی نکنیم!

وی با طرح یک مثال ادامه داد: در مورد استارت آپ های حمل و نقلی یک روش این است که شاغلان سنتی این مشاغل را به سمت پیاده سازی همین پلتفرم های نوین سوق داد قبل از اینکه جایگزین شدن اتفاق بیفتد؛ یک روش هم این است که با آنها مخالفت کنیم و این اتفاق را به تعویق بیندازیم که در این صورت یک سکوی خارجی به عنوان مثال شبیه تلگرام به این بازار وارد می شود و سوییچ کردن آن را برای کشور هزینه ساز می کند.

این دانش آموخته دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد: سوال اصلی اینجاست که سیاستگذار باید چه کسی را برای قربانی کردن انتخاب کند؟ متأسفانه در اکثر موارد این استارت آپ ها هستند که قربانی می شوند، چراکه این طور تصور می شود که قربانی کردن آنها هزینه کمتری در کوتاه مدت دارد، اما واقعیت این است که قربانی کردن استارت آپ ها در بلندمدت هزینه های جبران ناپذیری برای کشور به همراه خواهد داشت چراکه باعث می شود اقدامات نوآورانه در نطفه خفه شوند و فرهنگ نوآوری و کارآفرینی در جامعه خاموش شود و این یعنی به مرور زمان شعله اشتغال کشور نیز رفته رفته خاموش خواهد شد.
سرهنگی تأکید کرد: بنابراین در این مورد، بحث قربانی کردن مشاغل سنتی مطرح نیست و فقط بحث از تغییر و هدایت آن به مشاغل جدید مطرح است ولی این عدم پذیرش تغییر، همان چیزی است که نوآوری را از بین می برد.

تغییر قوانین بیمه ای برای حمایت از استارت آپ ها

مدیرکل توسعه کارآفرینی و بهره وری نیروی کار وزارت کار در بخش دیگری از اظهاراتش در پاسخ به سوال دیگری درخصوص برنامه وزارت کار برای رسمی کردن مشاغل و کسب و کارهای نوپا از جمله استارت آپ های حمل و نقلی گفت: این موضوع مسئله ای است که باید در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ابتدا اجماع روی آن صورت بگیرد و بخش های مختلف وزارتخانه درباره وجود این مسئله و نحوه رویارویی با آن هم کلام و هم ذهن شوند.

وی با بیان اینکه البته مسئله مشاغل غیررسمی که درصد قابل توجهی از مشاغل ما را سبب می شوند یک مسئله فراتر از وجود کسب و کارهای نوپا است که باید در مورد آن تصمیم گیری شود، ادامه داد: ولی به طور خاص در مورد کسب و کارهای نوپا چندین مسئله وجود دارد که مهم ترین آنها مسائل مربوط به مسائل آزادکارها (freelancer) و مشاغل پاره وقت است که باید به رسمیت شناخته شوند و لازم است تغییراتی را در قوانین بیمه ای داشته باشیم.

سرهنگی تأکید کرد: مسئله دیگر، کسب و کارهای نوپایی هستند که در مرحله شتابدهی در یک شتاب دهنده و قبل از داشتن هویت حقوقی در حال فعالیت هستند و همین مسئله مشکلاتی را برای آنها و شتاب دهنده ایجاد کرده است که برای آن هم در دنیا راهکارهایی وجود دارد که درصدد برگزاری جلساتی با سازمان تأمین اجتماعی در این رابطه هستیم.

متقاضیان؛ درگیر بوروکراسی/تسهیل می کنیم

این مقام مسئول در وزارت کار با بیان اینکه مجوزهای دولتی و برخی فرآیندهای دست و پا گیر به عنوان یکی از مهم ترین دغدغه های متقاضیان راه اندازی این نوع کسب و کارها حقیقتی است که در کشور وجود دارد، گفت: در گزارش ۲۰۱۸ شاخص جهانی سهولت کسب و کار، کشور ما رتبه ۱۲۴ در میان ۱۸۶ کشور است. این مسئله مخصوصا در کسب و کارهای نوپا محسوس تر است چراکه موضوع فعالیت خیلی از این کسب و کارها بین وزارتخانه ای است بنابراین برای متقاضیان سردرگمی ایجاد کرده است و در بخش دولتی بعضا با بسیاری از این فعالیت های نو آشنا نیستند و به جای حل مسئله، تصمیم می گیرند صورت مسئله را پاک کنند.

وی ادامه داد: متأسفانه باید عرض کنم سرعت دستگاه های اجرایی برای درک و آشنایی با کسب و کارهای نوپا از رشد این کسب و کارها در کشور کندتر است و این یعنی وقتی یک مسئله به بحران تبدیل شد می خواهیم برای آن تصمیم بگیریم و همیشه در بحران ها بازهم این کسب و کارهای نوپا بوده اند که قربانی شده اند.

مدیرکل توسعه کارآفرینی و بهره وری نیروی کار وزارت کار افزود: از طرفی در بسیاری از موارد ما اصلا نیازی به الزام به دریافت مجوزهای گوناگون نداریم و فقط کافی است ضوابط و شرایط و حدود را مشخص و بعد نظارت را تقویت کنیم تا با قوانین بازدارنده مانع از ایجاد مسائل پیرامونی آن شویم.

وی گفت: دفتر توسعه کارآفرینی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان متولی توسعه کارآفرینی و کسب و کارهای نوپا در دولت خود را مسئول آن می داند که نقش تسهیلگری خود را بازی کرده و سعی در ایجاد هماهنگی بین «کارآفرینان کسب و کارهای نوپا» و «دستگاه های اجرایی» دارد تا تسهیل در فرآیند تعیین شرایط و ضوابط فعالیت و یا دریافت این مجوزها ایجاد شود که در جلسات متعدد با دستگاه های اجرایی برای موضوعات مختلف سعی در حل این مسائل داریم.

کاهش موانع استارت آپ های حمل و نقلی/حمایت می کنیم

سرهنگی همچنین با اشاره به توسعه کسب و کارهای نوپا در حوزه حمل و نقل گفت: کسب وکارهای نوپای فعال در زمینه حمل و نقل، طبق آمار سال های گذشته نشان داده اند که ظرفیت بالایی برای ایجاد اشتغال در این بخش از خدمات دارند و از نمونه های بارز کسب و کارهای نوپایی هستند که زمان پیشگامی خود را پشت سر می گذارند.

مدیرکل توسعه کارآفرینی و بهره وری نیروی کار وزارت کار گفت: ما همواره در ارتباط با استارت آپ های حمل و نقلی سعی کردیم خود را در سمت و جبهه آنها بگذاریم و بتوانیم بخش های مختلف را در طرف دیگر پای گفت وگو و چاره اندیشی برای حمایت از این الگوهای نوپا بنشانیم تا این نوع شرکت های موفق و نوپا بتوانند فعالیت خود را با موانع کمتری بگذرانند.