میزان فروش سال 95 خوش بینانه‌فرض شده است / احتمال کاهش 25درصدی سود سپاهان نسبت به اولین بودجه در سال 95

سیمان سپاهان به‌عنوان یکی از سهم‌های گروه خاکستری، همواره در حرکات و چرخش‌های صنعت جزو پیشروها بوده است. به‌طوری‌که اگر خبر مثبتی روی گروه سیمان به بازار مخابره شود، این سهم جزو سر لیستی سهامداران برای خرید خواهد بود. حال اینکه سیمان سپاهان، اقبال سهامداران را مدیون نقدینگی بالا یا شرایط بنیادی ویژه خود است، مسئله‌ای است قابل‌بررسی و تأمل! به‌طور خلاصه باید گفت شرکت‌های سیمانی، با استفاده از مواد اولیه محصول‌نهایی را تولید کرده، سپس در دو حالت فله و کیسه‌ای به بازار هدف ارسال می‌کنند. سقف قیمت فروش با پیشنهاد انجمن صنفی صنعت سیمان و با تصویب دولت تعیین‌شده و ممکن است هرسال تغییراتی داشته باشد، اما معمولا شرکت‌ها برای کسب بازار هدف بیشتر، تخفیفاتی به مشتریان ارائه می‌کنند.

قیمت تعیین‌شده مربوط به تحویل در مقصد بوده و شرکت‌ها هزینه‌هایی را بابت حمل پرداخت می‌کنند.ازاین‌رو سیمان معمولا محصولی منطقه‌ای به‌حساب آمده و حمل آن در مسیرهای طولانی هزینه‌بر است. با توجه به نرخ حمل، مقیاس اقتصادی برای حمل سیمان معمولا متغیر است، ولی به‌طورکلی با توجه به سایر هزینه‌ها بعد اقتصادی برای حمل سیمان بیش از 300 کیلومتر نخواهد بود. در حال حاضر صنعت سیمان با مازاد عرضه سنگین در داخل همراه بوده که این مسئله مهم‌ترین گلوگاه شرکت‌ها به‌حساب می‌آید.

دراین‌بین شرکت‌هایی که در مراکز کشور بوده و تا مرز‌های صادراتی فاصله زیادی دارند، از قدرت صادرات و همچنین حاشیه سود صادرات کمتری برخوردار بوده و این مسئله جنگ رقابت در داخل را بیشتر کرده است. کاهش مصرف سیمان به دلیل رکود بخش مسکن در سال‌های اخیر نیز به این مسئله دامن زده و بر دشواری شرکت‌ها افزوده است. دیگر گلوگاه مهم تولیدکنندگان، شامل تأمین انرژی موردنیاز در فصل سرما می‌شود. هرساله فعالان این صنعت در تأمین انرژی موردنیاز خود با مشکلات زیادی همراه هستند، به‌طوری‌که با سرد شدن هوا، دولت اقدام به قطع گاز سیمانی‌ها کرده و به‌جای آن مازوت در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد.

در این رابطه قرار بوده مابه‌التفاوت نرخ گاز و مازوت را دولت به‌صورت یارانه، به شرکت‌ها پرداخت کند، اما اوضاع بد درآمدی دولت جلوی این اتفاق را گرفته و به گفته رئیس انجمن صنفی صنعت سیمان، مطالبات صنعت از دولت افزایش‌ یافته است. مشکل دیگر اینکه دولت هزینه حمل مازوت را بر عهده نگرفته و شرکت‌هایی که از محل پالایشگاه فاصله دارند، باید هزینه زیادی برای حمل مازوت بپردازند.از این حیث سیمان سپاهان به دلیل فاصله کم از پالایشگاه اصفهان هزینه کمتری را پرداخت می‌کند.

درنتیجه نگاهی به شرایط صنعت، نشان‌دهنده شرایط سخت در سیمان سپاهان، همچون سایر هم‌گروهی‌ها است، با این تفاوت که سیمان سپاهان به دلیل دوری از مرزهای صادراتی، حاشیه سود صادراتی کمتر از سایر تولیدکنندگان نزدیک مرز خواهد داشت. همچنین به دلیل تراکم زیاد تولیدکنندگان در مناطق مرکزی ایران، شرایط بازار داخل با رقابت بیشتری همراه است.

این شرکت که در استان اصفهان واقع‌شده، با استفاده از مواد معدنی و انجام عملیات روی آن، دو نوع سیمان معمولی و ضد سولفات تولید می‌کند. در سال مالی منتهی به 31 شهریور 94، این شرکت توانست جمعا 2 میلیون و 873 هزار تن سیمان و کلینکر در بازار داخل و صادراتی به فروش برساند.از این مقدار، با فروش 2میلیون و 124 هزار تن سیمان در داخل، سهم 3 درصدی از این بازار را به خود اختصاص داده است.

این در حالی است که سهم سپاهان از بازار داخلی در سال 93 تقریباً 3.5 درصد بود و در سال 94 با توجه به شرایط و گلوگاه‌های مختلف موجود، سهم این شرکت از بازار داخل کاهش یافت. همانطور که بیان شد، بازار سیمان کشور برای هر شرکت به شکل یک جزیره نبوده که بتواند در محیط پیرامونی خود آزادانه عمل کند، بلکه شرایط خاص صنعت سیمان در کشور موجب شده که شرکت‌ها به‌طور مستقیم تحت‌تأثیر بازار قرار گیرند.

ازاین‌رو فروش داخلی محصول سیمان شرکت سیمان سپاهان در سال مالی 94 با 8 درصد کاهش مواجه شده است. در این شرایط، سپاهان در نخستین بودجه برای سال 95 پیش‌بینی کرده میزان فروش داخلی آن با افزایش 10 درصدی همراه باشد، اما از آنجا که سال مالی شرکت تا پایان شهریور سال آینده است و باوجود برداشته شدن تحریم‌ها، ایجاد تغییرات جدی و بنیادی در مصرف سیمان داخلی دور از انتظار خواهد بود.

ازیک‌طرف پیش‌بینی برای ادامه رکود بازار مسکن به دلیل مشکلات ساختاری، در این بازار ادامه دارد و از دیگرسو، کاهش درآمدهای نفتی دولت به حدی زیاد بوده که با توجه به قیمت‌های فعلی نفت، حتی با فرض افزایش صادرات، در سال 95 بودجه دولت با افزایش همراه نبوده و بودجه‌های عمرانی تغییر چندانی نخواهد کرد. اما می‌توان امیدوار بود، بعد از تحریم‌ها افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در پروژه‌های کشور، افزایش نسبی در مصرف سیمان ایجاد کند. البته این فرآیند به‌سرعت اتفاق نمی‌افتد و به‌صرف زمان نیاز دارد.

افت قیمت صادراتی به دلیل بالا رفتن عرضه سیمان در کشورهای همسایه در کنار افزایش هزینه‌های تعرفه‌ای، حاشیه سود صادرات را کاهش داده و مشکلات دیگری را به وجود آورده است. ازاین‌رو صادرات این شرکت در سال 94 نسبت به دوره مشابه سال قبل با افت زیاد 68 درصدی همراه شده است.بااین‌وجود سپاهان پیش‌بینی کرده است که صادرات سیمانش در سال 95 به دو برابر افزایش یابد که تحقق این پیش‌بینی کاملا دور از ذهن خواهد بود. بااین‌وجود سپاهان به دلیل مقابله با پر شدن انبارهای خود، رو به فروش و صادرات کلینکر آورده است.

به‌طوری‌که طی دوره مالی منتهی به 31 شهریور 94 مقدار فروش کلینکر 62درصد افزایش‌یافته و سهم آن از کل فروش از 14درصد در دوره قبل، به 23درصد رسیده و از کل کلینکر فروش رفته 34درصد در بازار داخلی و مابقی به عراق صادر شده است. حاشیه سود صادرات کلینکر در مقایسه با فروش داخلی آن بیشتر است و با توجه به نصب آسیاب‌های سیمان در نزدیکی مرزهای عراق، نیاز این کشور به کلینکر افزایش‌یافته و جای سیمان را گرفته است. صادرات سیمان و کلینکر برای سپاهان حاشیه سود یکسانی دارد و این شرکت برای صادرات تصمیمات جدی در برنامه دارد. اما با توجه به افزایش صادرات کلینکر از کشور، این بازار نیز در سال‌های آینده محدودتر خواهد شد.

در سال 94، فروش داخلی شرکت 32 درصد حاشیه سود ناخالص داشته که در مقابل حاشیه 22 درصدی برای صادرات بسیار بیشتر است. در بودجه 95 شرکت پیش‌بینی کرده که حاشیه سود ناخالص فروش داخلی به 28 درصد کاهش یابد که با توجه به افزایش هزینه حامل‌های انرژی و سایر هزینه‌ها در کنار گسترده شدن تخفیفات این امر بدیهی به نظر می‌رسد. شرکت برای سال 95 پیش‌بینی ‌کرده که میانگین نرخ فروش داخلی حدودا یک درصد و صادراتی 2 درصد افزایش یابد که با توجه به فشار رقابت در داخل و افزایش میزان تخفیفات فروش این امر کمی دور از ذهن است.

با توجه به توضیحات بیان‌شده، سپاهان میزان فروش خود در سال 95 را خوش‌بینانه فرض کرده است. درصورتی‌که فرض کنیم فروش داخلی سیمان این شرکت حدودا به میزان سال قبل باشد و حاشیه سود ناخالص فروش سیمان همانند بودجه کاهش یابد، قطعا بودجه شرکت خوش‌بینانه است. ازاین‌رو انتظار تعدیل منفی در سپاهان دور از ذهن نخواهد بود. در سال 94 نیز همین فرآیند وجود داشته و سود خالص محقق شده شرکت نسبت به نخستین پیش‌بینی با کاهش 31.5 درصدی مواجه شده است. در سال جاری نیز پیش‌بینی می‌شود عملکرد شرکت با کاهش حداقل 25 درصدی نسبت به نخستین بودجه همراه باشد.

در سال 94 سپاهان با کاهش 52درصدی در سود خالص همراه بوده که در صورت تحقق تعدیل منفی 25درصدی در سال 95، سود خالص نسبت به سال 94 با کاهش 41درصدی روبه‌رو خواهد شد. به‌طور خلاصه باید گفت صنعت سیمان و شرکت سیمان سپاهان در شرایط خاصی قرارگرفته‌اند و رکود عمیق این صنعت همه شرکت‌ها، به‌خصوص شرکت‌های با بازار محدود را تحت تأثیر قرار داده و توانگری مالی این شرکت‌ها را با چالش مواجه کرده است.

ارتباط با نویسنده: parsa. mohammad80@gmail. com