اسباب‌بازی، کالای فرهنگی با رویکرد اقتصادی

بسیاری از ما تجربه استفاده از اسباب‌بازی را داشته‌ایم و به نوعی دوران کودکی‌مان را با آن سر کرده‌ایم. اما از طراحی، تولید، فروش و توزیع اطلاعات جامعی نداریم. اینکه چه ملزوماتی برای برای فعالیت در این حوزه مورد نیاز است، پای صحبت‌های آقای اشکان حیاتی مدیرفروش شرکت بازی با مغناطیس، تولیدکننده بازی‌های فکری و آموزشی نشسته‌ایم تا از کم و کیف بازار آگاه شویم. حیاتی 12 سال سابقه فعالیت در این حرفه را دارد و اتفاقی وارد این کار شده. حیاتی درباره نحوه کار شرکت می‌گوید: ما در این شرکت انواع بسته‌های فکری و آموزشی تولید و عرضه می‌کنیم. بیشتر تولیدات ما مربوط به بازی‌های مغناطیسی است که از استیل و آهن‌ربا ساخته می‌شود.

البته شرکت دو خط عملیاتی دارد؛ یکی برای تولید و دیگری برای بسته‌بندی. بسته‌بندی در این حرفه خودش یک صنعت است و تاثیر زیادی بر فروش و جلب نظر خریدار دارد. وی در مورد طراحی و الگوبرداری برای نمونه‌های تولیدی می‌افزاید: ابتدا این کار را خودمان انجام می‌دادیم ولی اکنون امکانش نیست، چون طرح‌ها و الگوهای مناسبی در دست نداریم و تهیه آنها، هم زمان‌بر است و هم پرهزینه. به همین دلیل مجبوریم از مدل‌های آماده خارجی استفاده کنیم.

حیاتی درباره تنوع و تعداد محصولات قابل عرضه شرکت می‌گوید: در حال حاضر 13 قلم بازی فکری و آموزشی در دست تولید داریم که این تعداد می‌تواند به بیش از 30مدل برسد. وسایل تولیدی ما از 22قطعه شروع می‌شود تا 1710 قطعه. البته تعداد و حجم تولیدی ما ثابت نیست و بنا به درخواست مشتری، نیاز بازار و صد البته تامین مواد اولیه متغیر است و نمی‌توان آمار دقیق و درستی داشت.

داستان تکراری هزینه‌ها

حیاتی مثل همه فعالان بازار و تولیدکنندگان از گرانی زیاد و هزینه‌های بالای تولید شاکی است. فقط 70درصد نقدینگی شرکت برای تامین مواد اولیه هزینه می‌شود. مقدار فروش سال به سال کمتر شده و تقریبا از دو سال پیش تا به امروز نصف شده است. شرایط بازار را هم که بهتر از من می‌دانید؛ بدتر از بد شده و هیچ چشم‌انداز روشنی در کوتاه‌مدت ندارد. تسهیلات بانکی هم مسیر اداری طولانی دارد و با بهره‌های بالای 28درصد صرف نمی‌کند که سراغش برویم چون در مدت کوتاهی موعد سررسیدفرا‌می‌رسد، در حالی‌ که هنوز جنس ما فروش نرفته.

مسئله دیگر ورود اجناس خارجی به‌خصوص چینی و تایوانی است که با قیمت‌های پایین‌تر وارد و توزیع می‌شوند. مشکل دیگر نبود تبلیغات و معرفی کالاهاست که آنقدر گران تمام می‌شود که اصلا نمی‌شود سراغش رفت. برای سال جدید قصد داریم با بهره‌گیری از فضای مجازی و ظرفیت‌های بالای شبکه‌های اجتماعی برای تبلیغات و فروش استفاده کنیم. البته سایت شرکت فعال است و قرار بر این است که فروش آنلاین و بازاریابی اینترنتی را هم عملیاتی کنیم. این باعث می‌شود کمتر از قافله جا بمانیم و تا حد امکان برای فروش تولیدات فرهنگی- آموزشی تبلیغات و معرفی داشته باشیم.

شروع کار

عمده کار ما وارداتی است؛ البته نه فقط ما، بلکه خیلی از فعالان این رشته همین کار را می‌کنند. هزینه‌های بالای تولید و دشواری تهیه مواد اولیه برای تولیدات آموزشی، کار را برای همه سخت کرده است. برای یک پارت مواد اولیه (که شامل استیل، آهن‌ربا و پلاستیک ABS است) بیش از 300میلیون تومان هزینه ‌دارد.در کنار این باید به فکر بسته‌بندی هم بود. فضای موردنیاز برای شروع فعالیت تولیدی که حالت کارگاهی و نیمه صنعتی داشته باشد چیزی در حدود 150 تا 200مترمربع است.

تهیه ماشین‌آلات و ابزار لازم هم بستگی به نوع و حجم کار دارد که ممکن است تولید یک محصول مکانیزه نباشد و به‌صورت دستی و محدود باشد. وجود انبار برای دپوی کالاها ضروری است. در تولیدی ما 4نفر انباردار هستند و با پرسنل خط تولید و کادر اداری و عوامل پخش و توزیع 16نفر مشغول به کارند. برای شروع کار در این حرفه با حجم کم دست‌کم 50 تا 60میلیون تومان باید کنار بگذارید.

فرصت‌ها و تهدیدها

حیاتی با اشاره به قاچاق گسترده و وجود اجناس نامرغوب اضافه می‌کند: به‌خاطر توان پایین واحدهای تولیدی و همچنین فروش کم، بازار مملو از کالاهای بی‌کیفیت شده است. در همین سبزه‌میدان بیشتر اسبا‌ب‌بازی‌ها از مواد دست چندم و بازیافتی ساخته می‌شود که برای سلامتی کودک بسیار مضر و خطرناک است اما به خاطر قیمت پایین طالب دارد. تعرفه 40درصدی هم راهگشا نیست و باید حمایت‌های جدی و دائمی از تولیدکننده صورت گیرد. در این سال‌ها هیچ تماسی ار طرف اتحادیه یا سایر نهادهای دست‌اندرکار گرفته نشده است. نظارت که باشد جلوی خیلی از سوءاستفاده‌ها گرفته می‌شود.

تسهیلات بانکی مناسب با بازپرداخت درازمدت یکی از این حمایت‌هاست، به شرطی که مقطعی نباشد.بستر برای فعالیت تا اندازه‌ای مهیاست، ولی بدون هیچ توجه و پیگیری. این کار یکی از تجارت‌های پرسود و زودبازده است و کشورهای صاحب‌نام مثل چین، تایوان، ایتالیا و سوییس سالانه سرمایه‌گذاری‌های فراوانی در این زمینه انجام می‌دهند. چرا ما باید غایب باشیم و فقط تماشاگر کارهای دیگران باشیم؟ اسباب‌بازی یکی از نیازهای فرهنگی کودکان جامعه است که فعالیت در آن تبلور اقتصادی به خود می‌گیرد و از نظر اشتغال‌زایی و برندینگ حائز اهمیت است.