کاهش بیماری‌های محیط کار با استفاده از ابزارهای ارگونومیک

ارگونومی علمی‌ است که محیط کاری را با نیازهای انسان‌ها سازگار می‌کند. هدف کلی‌ آن ترویج سلامتی‌، ایمنی و بهینه‌سازی در تولید و بهره‌وری است. توجه کافی‌ به اصول ارگونومی کمک می‌کند تا صدمات و بیماری‌های محیط کاری که منجر به جبران هزینه و زمان کاری از دست رفته می‌شود کاهش یابد. یکی‌ از ملاحظات کلیدی در علم ارگونومی تطبیق اصول فیزیکی‌ در محیط کار است. مردم در هر شکل و سایز جذب کار می‌شوند پس با تغییر تنظیمات فیزیکی‌ تجهیزات، می‌توان آنها را برای استفاده شخصی‌ هر فرد مناسب کرد.

وقتی ‌‌این عدم‌تطبیق بین شرایط فیزیکی‌ کار و ظرفیت فیزیکی‌ فرد به‌وجود ‌می‌آید، منجر به ایجاد ناهنجاری‌های عضلانی خواهد شد، هنگامی که شخصی‌ با حداکثر تمرکز یا سرعت بالا مشغول به کار باشد ممکن است در بدترین شرایط، بیشترین فشار به عضلات نشسته باشد. در ادامه سعی‌ می‌کنیم چند نکته مهم در استفاده از وسایل و تجهیزات کار را توضیح دهیم تا با رعایت آنها آسیب‌های جدی کاهش یابد.

صندلی‌های ارگونومیک

یک صندلی که به‌طور ارگونومیک طراحی شده باشد، می‌تواند وزن شما را روی قسمت‌های مختلف بدن تقسیم کند. این کار باعث می‌شود تا فشار روی کمر و پاها کاهش یابد. یکی‌ از موارد مهم و تاثیر‌گذار، ارتفاع صندلی است. صندلی نباید خیلی‌ بلند یا خیلی‌ کوتاه باشد، اگر بیش از‌حد بلند باشد به قسمت درونی‌ زانو فشار می‌آورد، در مقابل اگر صندلی خیلی‌ کوتاه باشد سنگینی‌ روی استخوان‌های نشیمن‌گاه وارد می‌شود، پس باید ارتفاع صندلی را به‌گونه‌ای تنظیم کنید تا کف پاهای‌تان به‌راحتی روی زمین قرار بگیرد، حال برای آنکه کمترین فشار بر مفصل ران و زانو وارد شود، ران و ساق پا را در زاویه 110-90 درجه قرار دهید،

اگر صندلی‌ شما قابلیت تنظیم ندارد بهتر است از یک زیرپایی با سطح شیبداری حدود ۲۵ درجه نسبت به سطح افق استفاده کنید. پشتی صندلی شما باید فنری باشد. پشتی‌ صندلی‌ باید به اندازه‌ای بلند باشد که شانه‌هایتان در آن قرار بگیرد و ناحیه گردنتان را پر کند. پشتی‌ سر زمانی‌ که به صندلی‌ تکیه داده‌اید، مانع از افتادگی سر و فشار بر گردن می‌شود، اما اکثر صندلی‌ها پشتی‌ سر ندارد، پیشنهاد می‌شود اگر ساعت‌های طولانی‌ روی صندلی‌ می‌نشینید بهتر است از صندلی‌های دارای پشتی‌ سر تهیه کنید که وزن بدن بین کمر، شانه‌ها و سرتقسیم می‌شود و فشارروی کمر کمتر شود بهترین زاویه بین تن و ران‌ها برای نشستن روی صندلی‌ ۱۲۰ درجه است، زیرا در این حالت انحنای طبیعی‌ ستون فقرات حفظ می‌شود.

اگر لازم است از کوسن‌های کوچک استفاده کنید تا بالا و پایین کمرتان نیز تکیه‌گاه داشته باشد، با نشستن در حالت ۹۰ درجه انحنای ستون فقرات کم می‌شود به صفحه ژله‌ای بین مهره‌ها فشار می‌آورد و این ثابت نشستن‌های طولانی‌ و پی‌در‌پی‌ باعث خوردگی و ساییدگی مهره‌ها و نرسیدن خون کافی‌ به دیسک و سخت شدن و کاهش قابلیت انعطاف آن می‌شود، درهنگام کار با کامپیوتر بدن خود را به‌سمت جلو خم نکنید زیرا باعث ایجاد درد در ناحیه گردن و کمر خواهد شد، از نشستن به‌ روی لبه صندلی خودداری کنید زیرا فشار زیادی بر دیسک کمر وارد می‌شود.

در یک صندلی اداری مناسب گردش خون به‌سمت پایین‌تر بدن نباید قطع شود و خون در زانوها جمع شود، سطح نشیمن‌گاه صندلی باید مناسب باشد و یک شیب در حدود 15-10 درجه به سمت جلو داشته باشد، نشیمن‌گاه صندلی‌ باید به‌گونه‌ای باشد تا از سر خوردن روی آن جلوگیری شود. جنس رویه آن باید اصطلاحا تنفس کند و هوا را از خود عبور دهد و موجب تعریق نشود، ارتفاع نشیمن‌گاه باید 35-25 سانتی‌متر پایین‌تر از سطح میز کار در نظر گرفته شود، صندلی باید در قسمت گودی کمر یعنی‌ در ارتفاع 20-15 سانتی‌متر از پایین دارای یک قوس محدب و در قسمت پشت دارای یک قوس مقعر باشد در غیر‌این‌صورت از بالشتک مناسب کمری روی پشتی‌ صندلی برای پوشش مهره‌های کمری استفاده شود.

دسته صندلی نیز می‌تواند ماهیچه‌های گردن و شانه‌ها را محافظت کند و به‌عنوان تکیه‌گاهی برای بلند شدن مورد استفاده قرار گیرد. صندلی‌ مناسب کاری باید پنج پایه همراه با غلتک داشته باشد، هم برای آنکه ثبات داشته باشد، هم بتوان آن را به راحتی بدون آنکه آسیبی به ما وارد شود جابه‌جا کرد. 

میز

یک میز کار خوب باید فضای کافی‌ برای انجام کار و قرار دادن وسایل دارا باشد، میز نباید سطح صیقلی داشته باشد زیرا باعث انعکاس نورهای خیره‌کننده می‌شود. سطح میز نباید به رنگ سفید یا خیلی‌ تیره باشد، چون به نامساعد بودن شرایط روشنایی‌ کمک می‌کند، ارتفاع میز باید طوری تنظیم شود که آرنج و شانه‌های شما بتواند آزاد و شل باشد و مچ دست‌ها خم نشود یعنی در امتداد ساعد باشد و زاویه‌ای حدود ۱۱۰ درجه بین ساعد و بازو ایجاد شود.

* کارشناس طراحی داخلی