راهنمای خرید سهام سرخابی ها

امروز قرار است بخشی از سهام سرخابی ها از طریق بازار پایه فرابورس پذیره نویسی شود. این عرضه سهام به روش صرف سهام انجام می شود، یعنی خریداران سهام پرسپولیس باید به ازای هر سهم 3387 ریال و خریداران سهام استقلال 2910 ریال به ازای هر سهم پرداخت کنند. حداکثر سهام قابل خرید پرسپولیس 885 سهم و استقلال 1030 سهم است و در صورتی که همه سهام به فروش برسد، سهم دولت در پرسپولیس به 90 درصد و در استقلال به 88.5 درصد خواهد رسید. البته طبق اطلاعیه فرابورس، میزان سهام قابل عرضه استقلال بیشتر از پرسپولیس است و در جریان این پذیره نویسی، 11.5 درصد از سهام باشگاه استقلال (معادل یک میلیارد و 236 میلیون سهم) و 10 درصد از سهام پرسپولیس (معادل یک میلیارد و 34 میلیون سهم) از طریق بازار پایه فرابورس عرضه می شود. در صورت فروش همه سهام این دو باشگاه در روز یکشنبه، 350 میلیارد تومان نقدینگی به باشگاه پرسپولیس و 360 میلیارد تومان منابع مالی جدید به استقلال تزریق می ‎شود.

سهام سرخابی ها باید از طریق تابلوی نارنجی بازار پایه عرضه شود. فرابورس ایران از چهار بازار اول، دوم، سوم و بازار پایه تشکیل شده که بازار پایه خود به سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز تقسیم می شود. عرضه سهام در بازار های اول و دوم منوط به رعایت استاندارد ها ازجمله میزان سرمایه و سودآوری شرکت هاست، اما این استاندارد ها در بازار پایه وجود ندارد و می توان گفت در بازار پایه فرابورس سهام شرکت هایی دادوستد می شود که ریسک مالی زیادی دارند. طبق قوانین بازار پایه، ریسک شرکت های حاضر در بازار پایه خود مشتمل بر سه بخش است؛ بازار قرمز شامل شرکت هایی است که بیشترین ریسک را دارند، بازار زرد ریسک کمتری نسبت به بازار قرمز دارند و حد وسط آن نیز شرکت هایی هستند که در بازار نارنجی فعالند.

بلوکه شدن سرمایه پس از پذیره نویسی

ابتدا برای خرید سهام سرخابی ها باید کد سهامداری داشت. کد سهامداری یک شناسه است که برای هر فرد صادر می شود و عملکردی شبیه کد ملی دارد. یعنی هر شخص حقیقی یا حقوقی یک کد بورسی منحصر به خود دارد که در بورس با این شناسه شناخته می شود. تمام معاملات و دارایی های شخص سهامدار در همین کد سهامداری ثبت و نگهداری می شود. برای دریافت کد سهامداری کافی است به سامانه سجام مراجعه و پس از احراز هویت مجازی، کد سهامداری دریافت کرد.

اما نکته مهمی که در این میان وجود دارد و روز گذشته در صحبت های مدیرعامل فرابورس ایران در نشست خبری نیز مطرح شد، لزوم پرهیز از هیجان زدگی در خرید سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس است. در نتیجه هواداران سرخابی ها باید با آگاهی کامل سرمایه گذاری کنند و به بلوکه شدن سرمایه سهامداران سرخابی ها پس از پذیره نویسی نیز توجه کنند. در روش واگذاری از طریق «افزایش سرمایه از محل صرف سهام» آورده سرمایه گذاران (سهامداران) پس از پایان پذیره نویسی تا زمان مفتوح شدن دوباره نماد به دلیل اجرایی شدن فرآیند افزایش سرمایه، بلوکه می شود. پیش بینی می شود این موضوع چند ماه به طول بینجامد.

براساس این گزارش، سرانجام پس از مدت ها قرار است امروز برای اولین بار ضمن مفتوح شدن نماد دو باشگاه پرطرفدار و محبوب پایتخت یعنی پرسپولیس و استقلال در فرابورس، پذیره نویسی آنها نیز انجام شود. با توجه به اینکه شیوه واگذاری این دو باشگاه از طریق «افزایش سرمایه از محل صرف سهام» است پس از پایان پذیره نویسی سرمایه گذاران باید منتظر انجام فرآیند افزایش سرمایه که امری زمانبر و در اکثر اوقات چندین ماهه است باشند. این یعنی آورده های سرمایه گذاران در این مدت با پایان پذیره نویسی بلوکه می شود و این موضوع تا نهایی شدن فرآیند افزایش سرمایه ادامه خواهد داشت. دوشنبه هفته گذشته بود که شرکت فرابورس ایران، اطلاعیه درج دو شرکت فرهنگی و ورزشی استقلال و پرسپولیس را در بازار پایه و تابلوی نارنجی با نمادهای «پرسپولیس» و «استقلال» اعلام کرد. سپس سروش خواجه حق وردی، معاون نظارت بازار در نامه ای آنی از مدیران عامل شرکت های کارگزاری عضو فرابورس درخواست کرد که خود را برای پذیره نویسی سرخابی ها آماده کنند. در این نامه آمده است: «با عنایت به درج شرکت های استقلال و پرسپولیس و نیز پذیره نویسی قریب الوقوع سهام شرکت های مذکور (احتمالا در روز یکشنبه ۱۵ اسفندماه) خواهشمند است با توجه به احتمال حضور مشارکت کنندگان متعدد اقدامات لازم درخصوص عدم بروز مشکل در کسب وکاری و نیز زیرساخت های فنی را مبذول فرمایید.»

از خصوصی سازی تا بورسی سازی

در این روش، شرکت سهام خود را از طریق پذیره نویسی و با قیمتی بیش از قیمت اسمی در بازار به فروش می رساند. سپس تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را یا به حساب اندوخته منتقل می کند یا در ازای آن، به سهامداران سابق شرکت، سهام جایزه تخصیص می دهد. افزایش سرمایه به روش صرف سهام به دو نوع با حفظ حق تقدم و سلب حق تقدم انجام می شود که در موضوع این دو باشگاه قرار است نوع دوم اجرایی شود. افزایش سرمایه با سلب حق تقدم به معنای افزایش سرمایه با سلب حق تقدم از سهامداران فعلی شرکت و عرضه عمومی سهام جدید در بازار سرمایه است. به عبارت دیگر، در این روش اولویتی برای سهامداران فعلی برای شرکت در افزایش سرمایه وجود ندارد و سهام جدید از طریق پذیره نویسی در مدت کوتاهی در بازار به فروش می رسد.

در توضیح افزایش سرمایه از محل صرف سهام باید گفت اگر شرکت اندوخته یا سود انباشته ای نداشته باشد که بخواهد از آن محل افزایش سرمایه دهد، می تواند از محل آورده نقدی سهامداران و با قیمتی بالاتر از قیمت اسمی سهم اقدام به افزایش سرمایه کند. مهمترین مؤلفه افزایش سرمایه به شیوه صرف سهام، تمایل سهامدار اصلی شرکت است. در شرکت هایی که درصد سهام مدیریتی متزلزل است، سهامدار اصلی نگران از دست دادن کنترل شرکت است. اگر سهامدار اصلی برنامه ای برای مشارکت در افزایش سرمایه نداشته باشد، درصد سهام مدیریتی وی کاهش یافته و احتمالا کنترل شرکت را از دست خواهد داد.

زمانی افزایش سرمایه با صرف  سهام موفق است که شرایط بازار، صنعت و شرکت از دیدگاه سرمایه گذاران مثبت باشد و به عبارت بهتر، بازار پررونق باشد. اگر بازار دارای رکود یا روند نزولی بوده و دورنمای مثبتی برای آن متصور نباشد، برنامه افزایش سرمایه با موفقیت ناچیزی همراه است. درنتیجه شرط موفقیت در این شیوه، وجود چشم انداز مثبت برای بازار و سهام شرکت است. البته در مورد پرسپولیس و استقلال با توجه به وجود طرفداران متعدد این موضوع صدق نمی کند و در هر شرایط این دو نماد خریدار خواهند داشت. نکته قابل توجه اینجاست که بهره گیری از گزاره خصوصی سازی دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در ۱۵ اسفندماه اشتباه است و صرفا قرار است به اندازه ۱۰ تا ۲۰ درصد ارزش این دو باشگاه از طریق افزایش سرمایه از محل صرف سهام واگذار شود و در نهایت پس از انجام این فرآیند هم مدیریت و هم مالکیت سرخ آبی ها در اختیار دولت خواهد ماند.

ارتباط با نویسنده: IvanKaramazof@yahoo.com