از بخت یاری ماست شاید که اکثر اتفاق ها در این سرزمین با منطق توفیق اجباری رخ می دهند. شاید کمتر کسی تصور می کرد شروع پروسه خصوصی سازی سرخابی ها با کنار گذاشتن اجباری استقلال و پرسپولیس از لیگ قهرمانان آسیا توسط AFC کلید بخورد. حالا یک ماه و 28 روز پس از محرومیت پرسپولیس و استقلال از حضور در فصل جدید رقابت های لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۲۲، از روز یکشنبه پانزدهم اسفندماه واگذاری ۱۰ درصد از سهام این دو باشگاه محبوب پایتخت در فرابورس آغاز شد.
اولین روز پذیره نویسی سرخابی ها با استقبال قابل توجه متقاضیان همراه بود، به طوری که با مشارکت حدود ۲۰۰ هزار نفر برای پرسپولیس و ۱۸۰ هزار نفر برای استقلال، رکورد بیشترین میزان شرکت کننده در روز اول پذیره نویسی فرابورس در سال ۱۴۰۰ شکسته شد. تا پیش از این در سال جاری، بیشترین تعداد مشارکت مردم در پذیره نویسی سهام به شرکت تامین سرمایه خلیج فارس با تعداد ۱۵۱ هزار نفر تعلق داشت که سرخابی ها دیروز این رکورد را در دو ساعت شکستند. آنطور که میثم فدایی واحد، مدیرعامل فرابورس ایران خبر داده، در مورد باشگاه استقلال ۱۶۷ میلیون و ۴۰۳ هزار و ۹۰۳ سهم توسط ۱۷۹ هزار و ۱۸۵ نفر و در مورد باشگاه پرسپولیس نیز ۱۶۲ میلیون و ۲۲۹ هزار و ۱۳۶ سهم توسط ۲۰۱ هزار و ۲۵۴ هزار نفر خریداری شده است. به گفته فدایی، 30 روز کاری برای پذیره نویسی تعداد یک میلیارد و ۲۳۶ میلیون و ۹۹ هزار و ۶۵۶ سهم از سهام جدید شرکت فرهنگی ورزشی استقلال ایران در نماد معاملاتی (استقلالح ۱) و تعداد یک میلیارد و ۳۴ میلیون و ۸۴۰ هزار و ۵۶۷ سهم از سهام جدید شرکت فرهنگی ورزشی پرسپولیس در نماد معاملاتی (پرسپولیسح ۱) زمان وجود دارد.
قابل توجه خریداران سهام سرخابی ها
رقابت دو حریف دیرینه فوتبال باشگاهی ایران حالا از چمن سبز به تالار شیشه ای رسیده است و روز گذشته پذیره نویسی سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در تابلوی نارنجی بازار پایه فرابورس آغاز شد. در اولین روز پذیره نویسی سرخابی ها حدود ۲۰۰ هزار نفر برای سهام پرسپولیس و حدود ۱۸۰ هزار نفر برای سهام استقلال مشارکت کردند. بدین ترتیب، بالاخره پس از سال ها انتظار پای دو تیم استقلال و پرسپولیس به تالار شیشه ای باز شد تا فرآیند واگذاری سهام این دو باشگاه به مردم آغاز شود، اما در فرآیند خرید سهام دو باشگاه چند نکته مهم وجود دارد که حتما باید مورد توجه خریداران قرار بگیرد و مهمترین آن بلوکه شدن سرمایه سهامداران برای زمان نامشخص است.
از روز یکشنبه 15 اسفندماه پذیره نویسی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس که نمادشان در بازار نارنجی فرابورس درج شده است، در حالی آغاز شده و به مدت 30 روز کاری ادامه دارد که هر زمان پذیره نویسی تکمیل شود، فرآیند آن متوقف خواهد شد. قاعدتا شرط اولیه و ضروری برای حضور در این پذیره نویسی و سهامدار شدن (مشارکت در افزایش سرمایه) دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، برخورداری از کد سهامداری است و علاقه مندان به مشارکت در افزایش سرمایه این دو باشگاه باید برای این مشارکت حتما کد سهامداری (از طریق سامانه سجام) داشته باشند.
نکته بسیار مهم برای مشارکت در این پذیره نویسی این است که شیوه واگذاری این دو باشگاه از طریق «افزایش سرمایه از محل صرف سهام» است و متقاضیان باید آگاه باشند که در این روش آورده سرمایه گذاران پس از پایان پذیره نویسی تا زمان مفتوح شدن دوباره نماد به دلیل اجرایی شدن فرآیند افزایش سرمایه بلوکه می شود. به گفته کارشناسان، پیش بینی می شود این موضوع چندین ماه به طول انجامد، یعنی آورده های سرمایه گذاران در این مدت با پایان پذیره نویسی بلوکه می شود و این موضوع تا نهایی شدن فرآیند افزایش سرمایه ادامه خواهد داشت. بنابراین عرضه سهام دو باشگاه با عرضه اولیه که روش معمول تر و شناخته شده تری است، تفاوت دارد. در این راستا اطلاق «خصوصی سازی دو باشگاه پرسپولیس و استقلال» اشتباه است و صرفا قرار است به اندازه ۱۰ تا ۲۰ درصد ارزش این دو باشگاه از طریق افزایش سرمایه از محل صرف سهام واگذار شود و در نهایت پس از انجام این فرآیند هم مدیریت و هم مالکیت سرخابی ها در اختیار دولت باقی خواهد ماند.
درباره افزایش سرمایه از محل صرف سهام
در این روش، شرکت سهام خود را از طریق پذیره نویسی و با قیمتی بیش از قیمت اسمی در بازار به فروش می رساند. سپس تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را یا به حساب اندوخته منتقل می کند یا در ازای آن، به سهامداران سابق شرکت، سهام جایزه تخصیص می دهد. افزایش سرمایه به روش صرف سهام به دو نوع با حفظ حق تقدم و سلب حق تقدم انجام می شود که در مورد سرخابی ها قرار است نوع دوم اجرایی شود. افزایش سرمایه با سلب حق تقدم به معنای افزایش سرمایه با سلب حق تقدم از سهامداران فعلی شرکت و عرضه عمومی سهام جدید در بازار سرمایه است. در این روش اولویتی برای سهامداران فعلی برای شرکت در افزایش سرمایه وجود ندارد و سهام جدید، از طریق پذیره نویسی در مدت کوتاهی در بازار به فروش می رسد. در توضیح افزایش سرمایه از محل صرف سهام باید گفت اگر شرکت اندوخته یا سود انباشته ای نداشته باشد که بخواهد از آن محل افزایش سرمایه دهد، می تواند از محل آورده نقدی سهامداران و با قیمتی بالاتر از قیمت اسمی سهم اقدام به افزایش سرمایه کند. زمانی افزایش سرمایه با صرف سهام موفق است که شرایط بازار، صنعت و شرکت از دیدگاه سرمایه گذاران مثبت باشد. اگر بازار دارای رکود یا روند نزولی بوده و دورنمای مثبتی برای آن متصور نباشد، برنامه افزایش سرمایه با موفقیت ناچیزی همراه است. در نتیجه شرط موفقیت در این شیوه، وجود چشم انداز مثبت برای بازار و سهام شرکت است.
در این پذیره نویسی، ۱۰ تا ۱۲ درصد به سهامداران خرد تعلق می گیرد و هر سهامدار خرد می تواند برای هر باشگاه ۳۰۰ هزار تومان سفارش بگذارد. بنابراین اگر در این پذیره نویسی یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر مشارکت کرده و هر نفر ۳۰۰ هزار تومان سفارش بگذارند عرضه تکمیل خواهد شد. اگر ۵۰۰ هزار نفر شرکت کنند هم مابقی توسط متعهد پذیره نویس خریداری می شود. در این راستا، میثم فدایی، مدیرعامل فرابورس ایران از مدیران عامل دو باشگاه، هواداران، پیشکسوتان و بازیکنان خواست که چه در عرضه اولیه چه در معاملات ثانویه از ایجاد هرگونه هیجان روی قیمت تابلو اجتناب کنند، زیرا اثرات هیجانی که در سال ۱۳۹۹ دیدیم بسیار ناگوار بوده است.
ارتباط با نویسنده: IvanKaramazof@yahoo.com