اعتراف جهانگیری به روزهای ناخوش اقتصاد

اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهور از آگاه‌ترین عناصر ورزیده دولت نسبت به كلیات اقتصاد ایران به حساب می‌آید كه اطلاعات همه‌سویه‌ای دراختیارش قرار دارد. او كه در هشت سال فعالیت دولت احمدی‌نژاد هرگز ارتباطش را با مسعود نیلی از دست نداد و در هر شرایطی از تحلیل‌های این مشاور ارشد اقتصادی استفاده می‌كرد این روزها ضمن حضور در مراسم گوناگون نكات تلخی را بر زبان می‌آورد كه شاید تمایل نداشته باشد پیامدهای آن را با صراحت آشكار كند.
به گزارش ساعت 24، به‌طور مثال وی در مراسم بهره‌برداری از طرح چكاوك در بانك مركزی تاكید كرد: ایران به رشد متوسط بالای ۵ درصد نیاز دارد و این نیاز جدی است. جهانگیری به‌عنوان معاون اول نیك می‌داند هر میزان رشد كمتر از ۵ درصد در سال به معنای تداوم بیكاری جوانان تحصیلكرده است و علاوه بر این با رشدهای زیر ۵ درصد قدرت جبران كاهش درآمد سرانه سال‌های اول دهه ۱۳۹۰ ناممكن است.

كارشناسان معتقدند حتی در صورت رشد ۵ درصدی سال‌های آینده باید پنج سال بگذرد تا ایرانیان به درآمد سرانه‌ای برسند كه در پایان سال ۱۳۸۹ داشتند. علاوه بر این، معاون اول رییس‌جمهور در جریان سخنان خود به سه راه مسدود کردن تامین منابع مالی مورد نیاز بخش واقعی اقتصاد نیز اشاره كرد. جهانگیری تصریح كرد: «منابع دولتی به‌عنوان یكی از راه‌های تامین منابع مالی برای تولید به دلیل سقوط قیمت‌های نفت و تكالیف بودجه‌ای توانایی كافی ندارد.»  وی به درستی اشاره كرده كه دولت با درآمد ۲۵ میلیارد دلاری نفت در سال ۱۳۹۴ به شرط اینكه درآمدهایش را بتواند به بازار داخل تزریق كند فقط در اندازه‌ای است كه یارانه نقدی بدهد كه در حدود ۱۲ میلیارد دلار است و بقیه آن را نیز به حقوق صدها هزار كارمند تخصیص دهد.

معاون اول رییس‌جمهور یادآور شد كه شرایط و مناسبات خارجی ایران به گونه‌ای آرایش پیدا كرده كه تامین منابع مالی از خارج به ویژه جذب سرمایه خارجی ناممكن شده است. ایران در سال‌های اخیر به‌طور میانگین كمتر از ۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی را آن هم در بخش‌های خاص تجربه كرده است و این اطلاعاتی نیست كه جهانگیری آن را نداند. معاون اول رییس‌جمهور با اینكه اعتراف می‌كند «بدهی‌های غیرجاری، بدهی دولت به بانك‌ها و ناكافی بودن نسبت سرمایه‌ بانك‌ها» موجب تضعیف مهم‌ترین ركن بازار پولی ایران شده است اما از سر شاید اندكی امیدهای دور به منابع ناشناس مالی از بانك‌ها «انتظار دارد در شرایط فعلی» منابعی را برای اقتصاد كشور فراهم كنند. اما این آرزویی بیش نیست و بانك‌های كشور نمی‌توانند با اتكا به سپرده‌گذاری كاهنده شهروندان یا سپرده‌های كلان دولتی كه سود بالایی می‌خواهند منابع تازه‌ای تجهیز كنند.سیستم بانكی ایران در سال ۱۳۹۳ فقط ۷۰ هزار میلیارد تومان منابع جدید به متقاضیان پول و اعتبار وام داد كه در مقایسه با رقم ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی كه فقط محمدرضا نعمت‌زاده برای راه‌اندازی طرح‌های ناتمام لازم دارد رقم فوق‌العاده ناچیزی است. جهانگیری اكنون به‌طور ضمنی اعتراف می‌كند كه روزگار كسب‌وكار ایرانیان در سطوح خانواده و بنگاه و سطح كلان روزگار سختی است.