ترس مردم از گاز و خطرات آن

در تاریخ 4/7/1332 نامه‌ای به شرکت ملی نفت ایران نوشتم و تقاضای دریافت اطلاعات از طرز تحویل گاز به شرکت بوتان و بهای هر تن گاز مایع کردم و به این ترتیب شرکت بوتان اولین محموله‌ گاز مایع را به صورت آزمایشی در تاریخ 6/7/1332 از شرکت ملی نفت ایران دریافت کرد. 

شرکت ملی نفت اولین محموله گاز مایع را در تاریخ 11/7/1333 بنا به درخواست من، تحویل آقای مهندس محسن خلیلی، پسر من داد.

این اولین‌باری بود که گازهایی که سر چاه‌های نفت سوخته می‌شد! برای مصرف آشپزخانه‌ها و دیگر مصارف صنعتی به تهران حمل می‌شد. البته دسترسی به این فرصت و این موهبت را باید از ثمره ملی شدن صنعت نفت و بیرون راندن انگلیسی‌ها از این سرزمین دانست. 

محلی برای شرکت در خیابان سعدی جنوبی اجاره شد. این مکان خانه‌ای قدیمی و دوطبقه با اتاق‌های متعدد و حیاطی بزرگ بود. قسمت غربی حیاط را به صورت مغازه و نمایشگاهی درآورده بودند که انواع اجناس بوتان جهت ارائه و فروش در معرض دیدگان خریداران قرار داشت. کار فروش آغاز شد. انواع اجاق گاز و فر و سیلندر گاز در معرض نمایش قرار گرفت. دیدن این اجناس تازه ناشناخته، عابران کنجکاو را برای آگاهی از چگونگی کار و مورد مصرف‌های آن دستگاه‌ها به داخل دعوت می‌کرد. 

هنگامی که مراجعه‌کننده درمی‌یافت وسایل موجود در نمایشگاه با گاز کار می‌کند، دست خالی محل را ترک می‌کرد. مردم از گاز و خطرات این انرژی ناشناخته حذر می‌کردند، درست همان‌گونه که در آغاز از انرژی برق وحشت داشتند، به همین دلیل بازار فروش این محصولات کم‌رونق و شرکت به مدت چندسال با زیان روبه‌رو بود. در آخر همین سال با پیوستن ارباب مهربان مهربانی به جمع سهامداران موجبات ازدیاد سرمایه و امکان نقدینگی افزون‌تری به وجود آمد.

در این هنگام بود که کارمندان و کارگران شرکت که ساعات متمادی کنار هم کار می‌کردند به زبان محسن، من را «آقاجان» نامیدند و محسن را هم به  زبان من «محسن خان» و سال‌ها از آن زمان «آقاجان» همان «آقاجان» بود و «محسن خان» همان «محسن خان» و سایر فرزندان هم که همکاری با من را پذیرا شده بودند با نام کوچک، «سعید خان»، «همایون خان»، «حمید خان»، «شاهین خان» و «فرخ خان» شناخته شدند.

حتی کسانی که بعدترها همکاری با ما را پذیرفتند نیز همین‌طور بودند. در ابتدای کار، شرکت بوتان دارای آرم خاصی نبود و به این سبب مکاتبات شرکت بوتان مربوط به آن دوران همگی بدون «آرم» است. چندی نگذشت تا آرمی تهیه شد که نمایانگر فعالیت من در زمینه‌های برق، آب و گاز بود. این آرم به ابتکار دکتر عباس چمران که از مهندسان شرکت بود، تهیه شد. 

هفت‌سالی هم شرکت بوتان را با آن آرم می‌شناختند تا بالاخره تصمیم نهایی جهت انتخاب آرم شرکت به عمل آمد و عنوان شرکت با نشانه‌هایی که همه امروز با آن آشنا هستند، همراه شد.

ادامه دارد...