سرمایه‌های خارجی تزریق خون تازه در کالبد اقتصادی

اقتصاد ایران سال‌های گذشته خود را در شرایط رکود تورمی شدید سپری کرد. طرح ضربتی خروج از رکود، تلاش‌های دولت برای لغو تحریم‌ها، طرح کارت اعتباری خرید کالای ایرانی، طرح فروش خودرو با تسهیلات دولتی، همه و همه به خوبی موید این موضوع است. امروز اما فضای دیگری در اقتصاد کشور حاکم شده و امیدواری به آینده و تجربه رشد مثبت در سال‌های پیش‌رو دوباره نزد فعالان اقتصادی بازگشته است.کارشناسان اقتصادی معتقدند، در چنین شرایطی باید با برنامه‌ریزی و استفاده دقیق از فرصت‌های به وجود آمده زمینه‌های رشد اقتصادی را فراهم کرد.

به گفته این گروه از کارشناسان، شرایط خوبی برای رشد اقتصادی به وجود آمده و فضا برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی با جهان هموار شده است اما آنچه در آینده اتفاق می‌افتد تا حد زیادی به درک، پویایی و تلاش دولت در استفاده از فرصت‌های پیش رو بستگی دارد.

باید به حل ریشه‌ای مشکلات اقتصادی فکر کنیم

مرتضی عزتی، یکی از کارشناسان اقتصادی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» می‌گوید: اگر بخواهیم برای رفع مشکلات به‌صورت ریشه‌ای کار کنیم ابتدا مسئولان و مدیران عالی کشور باید بپذیرند که ما نیازمند رشد تولید هستیم و تولید پایه حل همه مسائل اقتصادی کشور است. از سوی دیگر باید علم باوری به‌عنوان یک اصل پذیرفته شود و این درک حاصل شود که جامعه باید با ابزار‌های علمی اداره شود. اگر این اتفاق افتاد می‌توانیم بگوییم که زمینه‌های لازم را برای فراهم کردن بستر‌های سیاست‌گذاری مناسب پیدا کرده‌ایم.

تا زمانی که این درک حاصل نشود مشکلات اقتصادی همچنان وجود خواهد داشت و ما به رشد بایسته اقتصادی دست نخواهیم یافت. وی تاکید می‌کند: اقتصاد ایران ظرفیت‌های بالایی برای رشد دارد به همین دلیل با وجود سیاست‌های ناآگاهانه و نادرست در سال‌های گذشته به‌ویژه در دولت قبل، ما در برخی سال‌ها رشد اقتصادی را تجربه کردیم. رشد اقتصادی که در این سال‌ها با وجود اتخاذ سیاست‌های مخرب به دست آمد، نشان می‌دهد که ظرفیت‌های بالایی در اقتصاد ما وجود دارد که توانسته با وجود تداوم این سیاست‌های نادرست در اقتصاد ایران به شرایط فعلی برسد.

عــزتی ادامــه مــی‌دهد: اگر درک علم باوری و تولید محوری در اقتصاد حاصل شود آنگاه می‌توانیم سیاست‌های علمی اقتصادی را برای رشد تولید تبیین و اجرایی کنیم؛ بخشی از این فرآیند در یکی، دو سال اخیر اتفاق افتاد و دولت کم و بیش به این مسئله توجه داشته است. باید سعی کنیم فضای مناسبی فراهم کنیم که بخشی از آن به موضوع بهبود فضای کسب‌و‌کار و خارج شدن دولت از دخالت در امور مربوط به بخش‌خصوصی بر می‌گردد.

بخش دیگر جلوگیری از اعمال نفوذ افراد، گروه‌ها و بخش‌هایی است که در پشت پرده اقتصاد مانع از فعالیت آزادانه اقتصاد می‌شوند. اصلاح این عوامل این امیدواری را ایجاد می‌کند که زمینه‌های نهایی رشد هم محقق شود. این کارشناس اقتصادی می‌افزاید: بعد از اصلاح این ساختار‌ها دولت باید به فکرتدوین و تصویب سیاست‌های اجرایی مناسب و کارا برای هدایت تولید به بخش‌های دارای ارزش افزوده بیشتر و اشتغال‌زا و بخش‌های تامین‌کننده منافع عمومی و بهبود شرایط باشد.

عبدالرضا ترابی یکی دیگر از کارشناسان اقتصادی در خصوص وضعیت رکودی در اقتصاد کشور اعتقاد دارد: حدود سه سال است که شرایط رکود شدید را در اقتصاد ایران شاهد هستیم در حالی که وضعیت تولید و بنگاه‌های تولیدی که در دولت گذشته منهدم شده بود با سیاست‌های انقباضی دولت نه تنها بهبود نیافت، بلکه تشدید هم شد.

وی می‌افزاید: درسال‌های گذشته بنا بود بخشی از درآمد‌های حاصل از هدفمندی یارانه‌ها به بنگاه‌های تولیدی اختصاص یابد که این مبالغ پرداخت نشد. امروز در شرایطی به سر می‌بریم که قطار تولید متوقف شده است، بنابراین برای به حرکت درآوردن آن، انرژی و اراده مضاعفی لازم است. نقدینگی و دانش فنی دو مشکل اساسی بنگاه‌های تولیدی است که باید چاره‌ای برای آن اندیشید.

خروج از رکود در پساتحریم با استفاده از تمام پتانسیل‌ها

عـــزتــی در خصــــوص راهکار‌های توسعه تولید و رسیدن به رشد اقتصادی هم تاکید می‌کند: ما می‌توانیم از ابزار صندوق توسعه ملی به نحو موثر بهره‌برداری کنیم. وجوه صندوق باید صرف تسهیلات‌دهی به بخش خصوصی واقعی شود، نه بنگاه‌هایی که همچنان دولتی هستند. در کنار ظرفیت صندوق توسعه می‌توان از ظرفیت‌های طرح هدفمندی یارانه‌ها و قانون خصوصی‌سازی استفاده کرد. از سوی دیگر اقتصاد ایران ظرفیت‌های بالایی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی یا حتی ایرانی‌های مقیم خارج دارد.

در شرایط پساتحریم می‌توان از قابلیت‌های سرمایه‌گذاری خارجی به خوبی استفاده کرد. دخالت‌های بی‌مورد بخش‌ها و نهاد‌های غیر‌مسئول اقتصادی در فعالیت‌های این سرمایه‌گذاران و قوانین و مقررات دست و پاگیر از موانع جدی در این بخش هستند. وی ادامه می‌دهد: باید فضای بازی برای مشارکت بخش‌خصوصی و سرمایه‌گذاران خارجی فراهم شود، در این صورت این بخش به خاطر حفظ منافع بلند‌مدت به سراغ بهترین تکنولوژی و بالاترین دانش فنی خواهد رفت و به مرور در فناوری‌های نوین وارد می‌شود.

ترابی نیز با اشاره به ظرفیت‌های بالای کشور در جذب سرمایه‌های خارجی معتقد است در شرایط جدید امکان جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی فراهم است، بنابراین باید از این وضعیت به نحو مطلوب استفاده و سرمایه‌ها را به سمت تولید و سرمایه‌گذاری‌های مشترک هدایت کرد. اقتصاد مقاومتی با شعار حاصل نمی‌شود. واردات بی‌رویه در اقتصادی که با تورم، بیکاری و رکود دست و پنجه‌نرم می‌کند، چه مفهومی دارد؟ تا زمانی که این فضا وجود دارد نمی‌توان امیدی به تغییر داشت. اقتصاد ایران نیازمند توسعه امکانات زیرساختی است.

وی در خصوص راهکار‌های خروج از رکود و رسیدن به شکوفایی اقتصادی می‌گوید: دولت باید تمرکز خود را بر تزریق نقدینگی به پروژه‌های عمرانی که نیمه کاره رها شده‌اند قرار دهد.علاوه براین نقدینگی مورد نیاز بخش تولیدی و مولد اقتصاد باید تامین و با هدایت منابع و جلوگیری از واردات از این بخش حمایت شود. از سوی دیگر دولت و بانک مرکزی باید نظارت موثری بر عملکرد سیستم بانکی داشته باشد.

ارتباط با نویسنده: abahram73@yahoo.com