سامانه یکپارچه موجب افزایش قیمت خودرو شد / سرکوب قیمتی در بورس کالا

«سامانه یکپارچه تخصیص خودرو متوقف نشد و به هدف خود رسید.». این ادعایی است عبدالله توکلی لاهیجانی، سرپرست دفتر صنایع خودرو وزارت صمت، اخیراً مطرح کرد. بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو با اشاره به سرکوب قیمتی در بورس کالا به تجارت نیوز گفت:«سامانه نه تنها به هدف خود نرسید، بلکه موجب افزایش قیمت هم شد.»

به گزارش فرصت امروز به نقل از تجارت نیوز، عبدالله توکلی لاهیجانی، سرپرست دفتر صنایع خودرو وزارت صمت، اخیراً اعلام کرد: در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو افراد می توانستند در قرعه کشی یک خودرو شرکت کنند و در این صورت، خودروها به دست مصرف کننده واقعی می رسید. در نتیجه پس از دو دوره قرعه کشی در این سامانه، دیگر نیازی به عرضه خودرو در این بستر نبود. در رابطه با صحت این ادعاها تجارت نیوز گفتگویی با بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو، انجام داده است که در ادامه می خوانید.

هدف سامانه یکپارچه تخصیص خودرو چه بود؟

هدفی که برای عرضه خودرو در سامانه یکپارچه از طرف وزارت صمت تعریف شد این بود که خودرو به دست مصرف کننده اصلی برسد و دست دلالان در این حوزه کوتاه شود تا اختلاف قیمت خودرو بین بازار و کارخانه، به کمترین فاصله ممکن برسد.

اما با نگاهی اجمالی می توان مشاهده کرد که این سامانه نه تنها به هدف خود در این مدت نرسید، بلکه خودروها با افزایش قیمت هم مواجه شدند.

دولت تا چه زمانی می تواند با این روش ها بازار را سرکوب کند؟

عرضه خودرو در بورس کالا، تخصیص خودرو در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو و قیمت گذاری دستوری ازجمله روش هایی است که دولت برای سرکوب بازار استفاده می کند تا از افزایش قیمت ها جلوگیری کند. اما از نظر علمی، اجرای این طرح ها موفقیت آمیز نبوده و مشخص نیست که وزارت صمت با چه معیاری اعلام می کند که طرح های پیشنهادی با چنین سرعتی به هدف خود رسیده اند.

اما باید توجه داشت که این اقدامات تنها به عنوان مُسکن برای بازار عمل می کند و جلوی افزایش قیمت در کوتاه مدت را می گیرد. اما در نهایت، مشکل اصلی را برطرف نمی کند.

برای طراحی سامانه یکپارچه تخصیص خودرو چقدر هزینه شده است؟ آیا طرح های کوتاه مدت ارزش این هزینه ها را دارد؟

مشخص نیست برگزاری چنین طرح هایی به طور دقیق چقدر هزینه دارد و مسئولان باید پاسخگوی این مساله باشند.

نکته مورد توجه این است که هزینه های هنگفتی که برای اجرای این طرح ها اختصاص داده می شود، در نهایت هم تا سه الی چهار ماه جوابگو بازار است و نمی توان آن ها را به صورت بلندمدت به کار گرفت.

آیا وزارت صمت می توانست طرح دیگری را جایگزین عرضه خودرو در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو کند؟

در مرحله اول باید مساله را در سطح کلان بررسی و پیش بینی کرد که دولت و وزرات صمت چه راه  حل جایگزینی برای رفع مشکلات بازار می تواند به کار بگیرند. راه حل اساسی، ساده ترین اصل اقتصاد، یعنی به تعادل رسیدن عرضه و تقاضاست. تا زمانی که دولت و وزارت صمت نتوانند این دو عامل مهم بازار را به تعادل برسانند، اجرای این طرح های پیشنهادی هیچ تغییری در روند بازار و قیمت ها ایجاد نمی کند.

اما حالا شرایط نامساعد اقتصادی، تقاضای کاذب را در بازارها افزایش داده و مردم برای سرمایه گذاری روانه بازارهایی همچون خودرو شدند. سامانه یکپارچه تخصیص خودرو کاربردی در این میان نداشت، به جز سرکوب تقاضا و بازار همچنان با کمبود عرضه مواجه و در آخر هم با افزایش قیمت مواجه شده است.

تقاضای واقعی بازار چقدر است؟

با برهم خوردن پارامترهای اقتصادی کشور باعث شده که نتوان تشخیص داد که در حال حاضر بازار به چه میزان متقاضی واقعی دارد و به چه میزان کاذب. البته یک عامل دیگری که تشخیص این مساله را دشوار می کند، اخبار سیاسی است که در کشور منتشر می شود.

هنگامی که خبر از عدم توافق در مذاکرات برجام به گوش می رسد و تحریم های جدیدی نیز علیه ایران اعمال می شود، سیگنال های افزایش قیمت به بازار مخابره می شود. مردم هم برای حفظ ارزش پول، سرمایه خود را روانه بازارها می کنند و با افزایش تقاضا، قیمت ها هم افزایش می یابد.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی