دفاع آیدین آغداشلو از فروش آثارش به بانک پاسارگاد / پیوند اقتصاد و هنر

بعد از انتشار پیام رئیس فرهنگستان هنر درباره ۵۰۰ تابلو از آثار هنرمندان بزرگ و سپس توضیح مشاور هنری بانک پاسارگاد، اکنون آیدین آغداشلو که آثار خود را به بانک پاسارگاد فروخته است، درباره چگونگی واگذاری آثارش به این بانک توضیحاتی داد.

به گزارش ایسنا، محمدعلی معلم دامغانی، رئیس فرهنگستان هنر ۱۱ مردادماه، پیامی را درباره ۵۰۰ تابلو از آثار هنرمندان بزرگ ایرانی، خطاب به اهالی فرهنگ و هنر و مسئولان منتشر کرد.

او در پیامش اعلام کرد: «بیش از ۵۰۰ تابلو از آثار نقاشان ایرانی که با تطمیع تأثیرگذاری در مدیران و بعضی از کارمندان به بهانه نمایشگاه و غیره، بدون شناسنامه و سند به خزانه فرهنگستان تحمیل شده، در اختیار این نهاد فرهنگی است. شرکت پارس آریان به سرپرستی آقای امین تفرشی مدعی مالکیت آن است، که ادعاست و باید اثبات شود.»

غلامرضا نامی، مشاور هنری بانک پاسارگاد بعد از انتشار این پیام، درباره آثار هنری مورد اشاره در نامه رئیس فرهنگستان هنر به ایسنا گفت: بانک پاسارگاد در دوران ریاست قبلی در فرهنگستان هنر، قراردادی را با مؤسسه فرهنگی و هنری صبا بست که زیر نظر فرهنگستان هنر است و آثار برخی هنرمندان را خرید که همان جا به عنوان موزه و محل نمایش آثار نگهداری می شد.

مشاور هنری بانک پاسارگاد درباره متن پیامی که معلم دامغانی منتشر کرد، نیز تصریح کرد: چون بانک پاسارگاد از طریق مراجع قضایی برای پیگیری کارش اقدام کرده، به نظر می رسد آقای معلم هم از این موضوع آزرده شده  و چنین ادبیاتی را در متن پیامش به کار برده است.بانک پاسارگاد ۱۰ روز پیش از انتشار این پیام، شکایت کرده است. البته آقای معلم، انسان فرهیخته و هنرمندی است و نمی دانم چرا چنین پیامی را منتشر کرده  است.

روایت آیدین آغداشلو درباره فروش آثارش

حالا بعد از گذشت کمتر از یک ماه از این موضوع، آیدین آغداشلو که به تازگی به تهران بازگشته است، در واکنش به ادعاهای رسانه ای شده گفت: در سال ۱۳۸۷ بنا بر سفارشی که از طرف بانک پاسارگاد دریافت کردم، چند قرارداد با این بانک امضا و سپس آثارم را تکمیل کردم و تحویل بانک دادم و پول خودم را هم از طرف قرارداد گرفتم. ضمنا اسناد خریدوفروش آثار تماما با حضور من و آقای امین تفرشی به نمایندگی از طرف بانک پاسارگاد امضا و تحویل داده شد.

او در پاسخ به این ادعا که هنرمندان فریب خورده اند و به جهت اسکان آثار در مؤسسه صبا موافقت کرده  به بانک پاسارگاد اثر ارائه داده اند، بیان کرد: من مطلقا قراردادی را با مؤسسه صبا امضا نکردم و این قرارداد را مستقیما با خود بانک پاسارگاد و شخص آقای امین تفرشی امضا کردم. آثار را هم به خود بانک پاسارگاد تحویل دادم و مبلغ آن نیز از جانب بانک به حساب من واریز شد. حتی خاطرم هست بانک پاسارگاد یک حساب جداگانه برایم افتتاح و مبلغ مدنظر را به آن حساب واریز کرد و از آن روز، من صاحب یک شماره حساب در این بانک شده ام.

این نقاش و مورخ تاریخ هنر به این پرسش که آیا شما هیچ وقت از مجموعه بانک پاسارگاد در مؤسسه صبا دیدن کرده اید؟ پاسخ داد: بله؛ چند سال قبل همراه برخی دیگر از اهالی فرهنگ و هنر به افتتاحیه موزه بانک پاسارگاد دعوت شدم و آنجا یک سخنرانی هم انجام دادم. در متن سخنرانی ذکر کردم که بانک پاسارگاد با افتتاح این موزه، یک عمل درست و بجای فرهنگی انجام داده است. آن سخنرانی در ساختمان صبا و در محل موزه بانک پاسارگاد انجام شد.

آغداشلو درباره تأثیر ورود بانک ها و مؤسسات مالی خصوصی به حوزه اقتصاد هنر، معتقد است: در همه جای دنیا وجود چنین رویکرد فرهنگی - اجتماعی از بنگاه های بزرگ مالی انتظار می رود. بسیاری از بانک ها و بنگاه های متمول مالی، از منظر تعهد اجتماعی که در قبال جامعه خود دارند، دارای موزه ها و مراکز فرهنگی هستند و به جهت امکانات مالی، حمایت تمام عیاری از هنر و هنرمندان سرزمین شان می کنند و زمینه ساز رونق اقتصاد هنر می شوند.

او ادامه داد: البته برخی رویکردهای دیگری را هم لحاظ می کنند، مثلا بانک ها در اروپا با خرید مستقیم آثار هنرمندان و همین طور برگزاری نمایشگاه های مختلف هنری، به معافیت های مالیاتی دست پیدا می کنند که شیوه ای رایج در سراسر دنیاست. برخی پا را از این فراتر گذاشته و در تجارت هنر فعالیت می کنند و آثار هنرمندان را در سطح وسیع خریداری و مجموعه داری می کنند. با لطبع، اگر این سرمایه گذاری به طور هوشمندانه صورت پذیرد، بانک هم می تواند به سود خوبی برسد. شرکت در حراجی ها می تواند یک سرمایه گذاری مناسب برای بانک ها باشد. کما اینکه بانک پاسارگاد با شرکت در حراج «کریستیز» یک مجسمه را به ده ها برابر قیمتی که خرید، به فروش رساند. این راه هم در نهایت، به نفع هنرمند و اقتصاد هنر تمام خواهد شد.

رد پای پاسارگاد در اسکار

این هنرمند ادامه داد: سرمایه گذاری بانک ها فقط به حوزه هنرهای تجسمی خلاصه نمی شود، بلکه بانک ها در سراسر دنیا، به خصوص بانک های کشورهای غربی، سرمایه اولیه آثار نمایشی را هم تقبل می کنند و در سرمایه آن آثار شریک می شوند. حقیقت است که بدون شراکت بانک ها، امکان تهیه فیلم هایی که میلیون ها دلار هزینه دارند، مقدور و ممکن نیست. در ایران، همین بانک پاسارگاد در فیلم «جدایی نادر از سیمین» به کارگردانی آقای اصغر فرهادی سرمایه گذاری کرد که آن فیلم جایزه خیلی مهم اسکار را هم گرفت.

آغداشلو درباره تأثیر تأسیس موزه بانک پاسارگاد نیز گفت: بانک پاسارگاد با انجام این کار، گام اول را برداشته و این مسیر قاعدتا باید توسط سایر مؤسسات مالی دنبال شود و ادامه پیدا کند. در واقع، اگر گامی که بانک پاسارگاد برداشته، مورد استقبال سایر مؤسسات مالی قرار بگیرد و به یک الگو تبدیل شود، آن هنگام تأثیر شگرف این سرمایه گذاری ها در بازار هنر ایران آشکار می شود.

بانک پاسارگاد در حال حاضر سرمایه چاپ و نشر بسیاری از کتب نفیس را هم برعهده گرفته و تعداد زیادی از نسخ قدیمی و مهم هنر ایران را به چاپ نفیس رسانده که اتفاق بسیار خوبی است و جای تقدیر دارد.