درس های رهبری تجاری از استیو جابز

وقتی نام استیو جابز به میان می آید، تصاویر مشخصی در ذهن ما نقش می بندد: یک مرد با پیراهن یقه اسکی مشکی روی صحنه ای بزرگ که با یک جمله ساده دنیا را به هیجان می آورد. ما او را به عنوان یک مخترع، یک سخنران کاریزماتیک و بنیانگذار بزرگ ترین شرکت فناوری جهان می شناسیم، اما فروکاستن جابز به این عناوین، مانند توصیف یک تابلوی نقاشی پیچیده، تنها با اشاره به رنگ های اصلی آن است. جابز یک مدیرعامل نبود؛ او یک هنرمند بود که بوم نقاشی اش، صنعت فناوری بود.

او یک سیستم عامل منحصر به فرد داشت که نه تنها در کامپیوترهای مک، بلکه در ذهن خودش نیز اجرا می شد. این سیستم عامل مجموعه ای از اصول و قواعدی بود که او با وسواس و سماجت به آنها پایبند بود. این قواعد اغلب در تضاد کامل با خرد جمعی حاکم بر دنیای مدیریت بودند، اما دقیقا همین تفاوت ها بود که اپل را به اپل تبدیل کرد. 

درک این اصول، نه برای کپی برداری کورکورانه، بلکه در راستای الهام گرفتن از یک ذهن بزرگ برای هر رهبر و کارآفرینی ضروری است. این هفت فرمان نقشه راه ورود به دنیای این انقلابی بی تکرار است.

فرمان اول: فقط دیوانه ها دنیا را عوض می کنند

همه چیز با این باور شروع می شود. جابز عمیقا معتقد بود که تنها کسانی می توانند جهان را تغییر دهند که آنقدر جسارت دارند که فکر کنند قادر به این کار هستند. او به دنبال بهبودهای تدریجی و جزئی نبود؛ او به دنبال جهش های کوانتومی بود. او نمی خواست یک گوشی تلفن بهتر بسازد؛ او می خواست مفهوم گوشی تلفن را از نو تعریف کند. این یعنی داشتن یک چشم انداز یا ویژن آنقدر بزرگ و بی پروا که در ابتدا دیوانگی به نظر برسد.

این چشم انداز، قطب نمای درونی او بود. وقتی شما بدانید که قرار است به کدام قله صعود کنید، دیگر مسیرهای فرعی و میانبرهای وسوسه انگیز، شما را از راه به در نمی کند. مدیران معمولی، روی «چگونه» تمرکز می کنند، اما رهبران بزرگ با «چرا» شروع می کنند. چرا ما این کار را انجام می دهیم؟ هدف نهایی ما چیست؟ این چشم انداز بزرگ، نه تنها مسیر را برای خود جابز روشن می کرد، بلکه به ابزاری قدرتمند برای جذب و الهام بخشیدن به با استعدادترین مهندسان و طراحان دنیا تبدیل شده بود. آنها به اپل نمی آمدند که فقط یک شغل داشته باشند؛ آنها می آمدند تا در ساختن بخشی از آینده، سهیم باشند.

مطلب مرتبط: 7 درس استیو جابز برای مدیران و کارآفرین ها

فرمان دوم: هزار بار نه بگو

وقتی استیو جابز در سال ۱۹۹۷ به اپل بازگشت شرکت در حال غرق شدن بود. یکی از اولین کارهای او، یک اقدام بی رحمانه و در عین حال هوشمندانه بود. او به سراغ خط تولید گسترده و گیج کننده شرکت رفت و با یک قلم قرمز روی بیشتر آنها خط کشید. او خط تولید اپل را از حدود ۳۵۰ محصول، به تنها ۱۰ محصول کاهش داد. تیم او از این کار شوکه شده بود، اما جابز می دانست که موفقیت، به اندازه کارهایی که انجام می دهید، به کارهایی که تصمیم می گیرید انجام ندهید نیز بستگی دارد.

هنر «نه گفتن» یکی از اصلی ترین فرمان های او بود. او معتقد بود تمرکز یعنی حذف تمام ایده های خوب دیگر، برای اینکه بتوان تمام انرژی را روی یک یا دو ایده عالی گذاشت. در دنیایی که همه به دنبال انجام کارهای بیشتر هستند، جابز به دنبال انجام کارهای کمتر، اما بهتر بود. این نه گفتن، نیازمند شجاعت و انضباطی آهنین است. این یعنی شما آگاهانه از فرصت های وسوسه انگیز چشم پوشی کنید تا بتوانید در حوزه اصلی خودتان، بهترین در تمام دنیا باشید.

فرمان سوم: فقط با بازیکنان درجه یک بازی کن

جابز هیچ تحملی برای عملکرد متوسط نداشت. او به طور وسواس گونه ای معتقد بود که یک تیم کوچک از بازیکنان درجه یک می تواند از یک ارتش بزرگ از بازیکنان متوسط عملکرد بهتری داشته باشد. او فرآیند استخدام را به شدت جدی می گرفت و گاهی شخصا در مصاحبه با نیروهای کلیدی شرکت می کرد. او به دنبال افرادی نبود که فقط مهارت فنی بالایی داشته باشند؛ او به دنبال کسانی بود که به محصول و چشم انداز اپل، شور و اشتیاق دیوانه واری داشتند. وقتی شما محیطی سرشار از استعدادهای برتر ایجاد می کنید، یک اتفاق جادویی رخ می دهد: این افراد، یکدیگر را به چالش می کشند، از هم یاد می گیرند و سطح عملکرد کل تیم را بالا می برند. در چنین فضایی، جایی برای افراد متوسط باقی نمی ماند. این رویکرد شاید بی رحمانه به نظر برسد، اما جابز می دانست که سازش در مورد کیفیت افراد، به معنای سازش در مورد کیفیت محصول نهایی است و این چیزی بود که او هرگز حاضر به پذیرش آن نبود.

فرمان چهارم: مشتری نمی داند چه می خواهد

این شاید جنجالی ترین فرمان استیو جابز باشد که مستقیما با تمام کتاب های درسی بازاریابی در تضاد است. در حالی که همه شرکت ها در حال برگزاری گروه های کانونی و نظرسنجی از مشتریان بودند، جابز معتقد بود که پرسیدن از مشتری که چه می خواهد، برای خلق نوآوری های بزرگ، یک کار بیهوده است. جمله معروفی از هنری فورد نقل می شود که می گفت اگر از مردم می پرسیدم چه می خواهند، آنها می گفتند اسب های سریع تر.

جابز وظیفه خود را نه برآورده کردن نیازهای فعلی مشتری، بلکه پیش بینی و خلق نیازهای آینده او می دانست. هیچ کس پیش از آی پاد نمی دانست که به دستگاهی برای حمل هزار آهنگ در جیبش نیاز دارد. 

هیچ کس پیش از آیفون، نیازی به یک کامپیوتر لمسی قدرتمند در دستانش احساس نمی کرد. جابز با تکیه بر شهود، درک عمیق از روانشناسی انسان و تمرکز بر سادگی، محصولاتی را خلق می کرد که آنقدر خوب بودند که خودشان تقاضای شان را ایجاد می کردند. این یعنی رهبری کردن مشتری، نه دنباله روی از او.

مطلب مرتبط: توصیه کلیدی استیو جابز برای افزایش بهره وری و خلاقیت

فرمان پنجم: یک داستانگوی مسحورکننده باش

استیو جابز فقط یک محصول نمی فروخت؛ او یک رویا می فروخت. او به خوبی می دانست که مردم با منطق تصمیم نمی گیرند، بلکه با احساسات شان خرید می کنند و سپس با منطق، تصمیم شان را توجیه می کنند. به همین دلیل، مراسم های رونمایی او، یک ارائه فنی خشک و خالی نبود. یک تئاتر تمام عیار بود؛ یک داستانگویی استادانه که احساسات مخاطب را درگیر می کرد.

او با استفاده از کلمات ساده، تصاویر قدرتمند و ایجاد حس هیجان و رمزآلودگی، می توانست یک محصول جدید را به مهمترین اتفاق سال تبدیل کند. او هرگز در مورد مگابایت حافظه یا مگاهرتز پردازنده صحبت نمی کرد. 

او در مورد اینکه این محصول چگونه زندگی شما را بهتر می کند، صحبت می کرد. شعار معروف اپل، «متفاوت فکر کن»، یک نمونه درخشان از این استراتژی بود. این یک شعار نبود، یک بیانیه بود؛ دعوتی برای پیوستن به قبیله ای از شورشیان و رویاپردازان.

فرمان ششم: هنرمندان واقعی، کارشان را امضا می کنند

وسواس جابز به جزییات، افسانه ای بود. این وسواس فقط به ظاهر بیرونی محصول محدود نمی شد. یک داستان معروف وجود دارد که او اصرار داشت بُردهای الکترونیکی داخل اولین کامپیوتر مکینتاش نیز باید زیبا طراحی شوند. مهندسان به او اعتراض کردند که هیچ کس هرگز داخل دستگاه را نخواهد دید. پاسخ جابز، چکیده فلسفه او بود: «اما ما می دانیم که آنجاست».

او به تیمش یاد می داد که باید به کارشان به چشم یک اثر هنری نگاه کنند. یک نجار ماهر، پشت یک کمد زیبا را با یک تخته سه لای ارزان قیمت نمی پوشاند، حتی اگر بداند کسی آن را نخواهد دید. این تعهد به کمال در تمام جزییات، چیزی است که تفاوت میان یک محصول خوب و یک محصول عالی را رقم می زند. مشتریان شاید این جزییات را آگاهانه درک نکنند، اما به طور ناخودآگاه، آن حس کیفیت و توجه را دریافت می کنند و همین، وفاداری عمیق آنها را می سازد.

فرمان هفتم: سرمایه گذاری روی مهارت ها

جابز در یکی از مشهورترین سخنرانی هایش، به داستان شرکت کردنش در کلاس خوش نویسی پس از ترک تحصیل از دانشگاه اشاره می کند. در آن زمان این کار یک تصمیم بی هدف و کاملا غیرکاربردی به نظر می رسید، اما 10 سال بعد زمانی که او در حال طراحی اولین کامپیوتر مکینتاش بود، تمام آن دانش در مورد فونت ها و تایپوگرافی زیبا، به کمکش آمد و مک را به اولین کامپیوتری تبدیل کرد که فونت های زیبا داشت. پیام او روشن بود: شما نمی توانید با نگاه به جلو، نقطه ها را به هم وصل کنید؛ شما فقط می توانید با نگاه به گذشته این کار را انجام دهید.

مطلب مرتبط: چگونه به سبک کاری استیو جابز نزدیک شویم

این یعنی شما باید به حس شهود و کنجکاوی خودتان اعتماد کنید. باید باور داشته باشید که تجربیات به ظاهر نامرتبط امروز، در آینده به شکلی به هم متصل خواهند شد و به شما یک مزیت منحصر به فرد خواهند داد. این یک نوع ایمان به مسیر است؛ ایمانی که به شما شجاعت می دهد تا راهی را بروید که دیگران آن را نمی فهمند، با این اطمینان که در نهایت، این مسیر شما را به جایی ارزشمند خواهد رساند.

سخن پایانی

میراث استیو جابز مجموعه ای از گجت های زیبا و انقلابی نیست. میراث واقعی او، یک روش تفکر است. این یک یادآوری قدرتمند است که کسب وکار، فقط به معنای پر کردن جداول اکسل و افزایش سود نیست. این هنرِ ساختن چیزی شگفت انگیز است؛ چیزی که در زندگی مردم تفاوتی ایجاد کند. این اصول، شاید برای همه مناسب نباشد، اما یک درس جهانی در آنها نهفته است: بزرگ ترین دستاوردها، در نقطه تلاقی شور و اشتیاق دیوانه وار، تمرکز بی رحمانه و یک تعهد تزلزل ناپذیر به برتری، متولد می شوند. جابز نه تنها محصولات، بلکه انتظارات ما از دنیا را برای همیشه تغییر داد.

منابع:

https://www.inc.com