اکوتوریسم، طبیعت بکر می‌خواهد نه هتل چندستاره

در سرزمینی زندگی می‌کنیم با مواهب الهی بی‌شمار و نگرانی‌هایی برای از دست دادن تک‌تک این نعمت‌های خدادادی. مرور تجربیات تلخ گذشته در بهره‌کشی از منابع طبیعی به جای بهره‌برداری پایدار از آن زنگ خطری هولناک را به صدا درآورده است. بی‌تردید، امروزه توجه به توسعه پایدار تنها راهگشای مسیر رسیدن به آینده‌ای روشن برای فرزندان این مرز و بوم است. حفظ محیط‌زیست و بهره‌برداری بخردانه از آن، نشانه عقلانیت یک جامعه و بلوغ فکری آن است، اما شوربختانه در بسیاری از تصمیم‌های بالادستی در کشور، وقعی بر آن نمی‌نهند. 

یکی از نمونه‌های بی‌توجهی به محیط‌زیست و منابع طبیعی که در بسیاری از رسانه‌ها نیز بازتاب یافته، موضوع جزیره آشوراده است. در این موضوع باز هم پای سودجویان و منفعت‌طلبان در میان است؛ کسانی که چشم طمع به یکی از ارزشمندترین و حساس‌ترین مناطق کشور  دارند و با تصمیمی کاملا غیر‌کارشناسی، دولت را با لابی‌گری و فشارهای همه‌جانبه وادار به پذیرش تصمیم تغییر کاربری بخشی از اراضی جزیره آشوراده برای گسترش صنعت توریسم کرده‌اند. 

بسیاری از کارشناسان صنعت گردشگری بر این نکته تاکید دارند که برقراری و توسعه گردشگری طبیعی (اکوتوریسم) آن هم در یک بوم‌ سازگان حساس باید براساس نهاده‌ها و ابزار محلی، اقلیم، فرهنگ و دانش بومی مردم آن منطقه صورت گیرد.  اساسا اکوتوریسم به معنای «زیستن در طبیعت در سفر» و نه فقط مشاهده آن است و به برقراری رابطه ارگانیک انسان و طبیعت نیاز دارد. در این راستا، هرگونه دخل و تصرف در طبیعت به بهانه ساخت هتل یا مجتمع گردشگری در محل‌هایی که خود جاذبه گردشگری هستند در حکم تخریب همزمان جاذبه گردشگری، محیط‌زیست و تمدن آن منطقه بوده و مصداق توسعه ناپایدار و نکوهیده است. 

تاکید کارشناسان برای گردشگری پایدار در این نقاط خاص مشخصا عدم ورود سرمایه‌گذار خارجی و به جای آن ساماندهی اقامتگاه‌های بومی و توانمندسازی جوامع محلی برای اشتغال پایدار با رویکرد مدیریت مشارکتی است. در این راستا پافشاری بر ظرفیت برد و مخالفت با گردشگری انبوه بدون ضابطه برای افزایش کیفیت گردشگری در کشور ضروری است. در بخش اکوتوریسم، کیفیت گردشگری به سلامت و بکر بودن طبیعت ارتباط دارد و نه تعداد ستاره‌های هتل اقامتی. ساخت هتل، مجتمع اقامتی و بازارچه در دل جاذبه‌ای توریستی که ارزش آن به دست نخورده بودن آن است، لطیفه‌ای است گریه‌دار. 

حال بر ماست که با تمام توان در حفظ خاک و آب‌و‌هوای زادگاه، زیستگاه و آرامگاه‌مان بایستیم و به‌عنوان بخشی از زیست‌مندان این سرزمین با تاکید بر عدم‌امکان چانه‌زنی برای مساحت تغییر کاربری‌شده‌ هرگونه واگذاری، ساخت سازه دائمی جدید و بهره‌کشی از مناطق بی‌تکراری چون جزیره آشوراده را محکوم کنیم. امیدمان به دولت تدبیر و امید است تا خود، بذر امید را در دل دغدغه‌مندان این مرز و بوم بیفشاند و با عنایت به نظر کارشناسان مستقل و ناوابسته اکوتوریسم و محیط‌زیست، راهی خداپسندانه برای بهره‌مندی از این نگین زیبای طبیعت ایران برگزیند. 

* اکولوژیست