قفل کردن دامنه نوسان قیمت‌ها به صلاح بورس نیست

هم‌اکنون در تعداد کمی از بورس‌های پیشرفته جهان، این میزان محدودیت‌ها که ما در بورس داریم، مشاهده می‌شود و معمولا قیمت‌ها قفل نمی‌شوند. متاسفانه دامنه نوسان در بورس ما باعث می‌شود قیمت‌ها قفل شده و صف‌های خریدوفروش به وجود بیاید که در کمتر کشوری در دنیا می‌توان این را مشاهده کرد. در بورس‌های توسعه‌یافته دنیا، معمولا قیمت‌ها سریع به تعادل می‌رسند، بنابراین این تصمیم مبنی بر افزایش دامنه نوسان شرکت‌های بورسی از 4 به 5 درصد کاملا حرکتی منطبق بر استانداردهای بورس‌های کشورهای پیشرفته است و امیدواریم این حرکت در بلند‌مدت ادامه‌دار باشد.

دامنه نوسان تبعات بسیار منفی را در بازار به همراه دارد. هر چقدر این دامنه کمتر باشد تبعات منفی بیشتر و هر چقدر افزایش پیدا کند تبعات منفی کمتر خواهد شد. نخستین تبعات منفی که دامنه نوسان کم خواهد داشت تشکیل صف‌های خریدوفروش بی‌شمار است. هر چقدر دامنه نوسان کمتر باشد صف‌های خریدوفروش بیشتر خواهد بود چون سهم‌ها زودتر به دامنه می‌خورند و صف تشکیل می‌شود و وقتی صف تشکیل می‌شود معضلات هم شروع می‌شود. نخستین معضل این است که رسیدن به نقطه تعادل را مشکل می‌کند. بالاخره اخبار مثبت و منفی در مورد هر سهمی منتشر می‌شود که این اخبار و اطلاعات مثبت یا منفی در قیمت سهم منعکس می‌شود و وقتی دامنه نوسان مانع واقعی شدن قیمت سهام شود رسیدن به نقطه تعادل بازار را مشکل می‌کند. در این موقعیت، دامنه نوسان سدی برای رسیدن به تعادل است بنابراین هرچقدر دامنه نوسان بازتر شود ایجاد صف خریدوفروش و موانع برای رسیدن به نقطه تعادل کمتر می‌شود.

دومین معضل این است که نقدشوندگی سهام با ایجاد صف‌های خریدوفروش کاهش پیدا می‌کند یعنی افرادی که می‌خواهند مبادلاتی داشته باشند به دلیل ایجاد صف خرید نمی‌توانند بخرند و با صف فروش نمی‌توانند بفروشند و نقدشوندگی دچار تهدید می‌شود. نقدشوندگی یک آیتم اساسی در بورس‌هاست و برای افزایش این نقدشوندگی باید اقدامات لازم را انجام دهیم تا ریسک عدم نقدشوندگی برای سرمایه‌گذاران کاهش پیدا کند و افزایش دامنه نوسان در این بین می‌تواند با کم کردن صف خریدوفروش نقدشوندگی را در سهام افزایش دهد. اثر دیگری که افزایش دامنه نوسان دارد بحث تحلیلی‌تر و حرفه‌ای‌تر شدن بازار است.

* دبیرکل کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار