نظام بانکی نوین و قدرتمند راه برون رفت از رکود

تولید ناخالص داخلی ایران در سال 1393 به قیمت ثابت سال 1383 بر پایه گزارش بانک مرکزی که در نماگر شماره 81 این نهاد (سه ماهه دوم 1394) اعلام شده معادل 302 هزار میلیارد تومان است. اگر نرخ رشد تولید ناخالص داخلی ایران در سال 1394 به 2درصد می‌رسید، این شاخص در پایان سال گذشته 4060 میلیارد تومان بیشتر می‌شد. اما آمارهای ارائه شده نشان می‌دهد نرخ رشد تولید ناخالص داخلی ایران به قیمت ثابت صفر شده است و به این ترتیب با توجه به رشد یک درصدی جمعیت، درآمد واقعی ایرانیان به‌طور سرانه کاهش یافته است.

رشدهای پایین تولید ناخالص داخلی در یک دوره طولانی چند تهدید برای موجودیت ایران و مردم آن ایجاد می‌کند. تهدید بزرگ و ترسناک اولیه رشد شدید نرخ بیکاری است که جوانان ایرانی را ناامیدتر از هر زمان دیگری خواهد کرد و می‌تواند امنیت داخلی را مخدوش کند.

پیامد دیگر این نرخ‌های رشد پایین کاهش قدرت چانه‌زنی ایران در مناسبات منطقه‌ای و جهانی است. وقتی جامعه‌ای از داخل با نارضایتی شهروندان جوان بیکار مواجه است و در خارج نیز نمی‌تواند پابه‌پای رقبای منطقه‌ای رشد کند به مرور از قدرتش کاسته می‌شود و نمی‌تواند در منازعات دست بالا را داشته باشد.

همچنین با توجه به توزیع نابرابر درآمدها در جامعه ایرانی، رشد ناکافی می‌تواند این نابرابری و شکاف درآمدی را ژرف و گسترده‌تر کند و به تکه – تکه شدن گروه‌های اجتماعی منجر شده و انسجام ملی را تهدید کند. دور شدن از تکنولوژی روز دنیا، منزوی‌تر شدن در جامعه جهانی، فرسوده‌تر شدن منابع و ثروت‌های ملی موجود نیز سایر تهدیدهای رشد ناکافی است. بنابراین، حرکت دادن جامعه و اقتصاد ایران به سوی رشدهای بالاتر تولید ناخالص داخلی اختیار نیست، بلکه اجبار است.

نیاز نخستین و بزرگ رشد اقتصادی ایران با توجه به مجموعه شرایط موجود، تامین منابع مالی و اعتباری است. آیا جامعه ایرانی آمادگی تامین منابع مالی برای رشدهای بالا را دارد؟ آمار و اعداد و اطلاعات این را تایید نمی‌کنند. آیا جز بانک‌ها سایر نهادهای مالی و جایگزین آمادگی کافی برای تجهیز منابع را دارند؟ پاسخ منفی است. بنابراین باید بانک‌ها را نیرومندتر کرد و راه ورود سرمایه‌های خارجی را نیز صاف کرد تا تهدیدهای رشد ناکافی همچنان در ذهن باقی بمانند و به میدان عمل نیایند.

* مدیر مسئول روزنامه «فرصت امروز»