شماره معکوس برای فیلتر محبوب‌ ترین پیام‌ رسان کشور آغاز شد / سرورهای تلگرام در مسیر پردست‌ انداز به ایران

طی سه سال گذشته شبکه‌های پیام‌رسان فعالیت چشمگیری در ایران داشتند که تلگرام در صدر لیست پر‌اقبال‌ترین این نرم‌افزارها قرار دارد. طبق اعلام ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، حدود 15 میلیون ایرانی عضو فعال تلگرام هستند که هر روز بر این تعداد افزوده می‌شود.

در این مدت چند شرکت داخلی نیز برای رقابت با خارجی‌ها اپلیکیشن‌های مشابهی را طراحی کردند که به دلایل مختلف مورد استقبال کاربران ایرانی قرار نگرفتند و برخی بر این باور بودند که با فیلتر شبکه‌هایی مثل تلگرام، کاربران مجاب به استفاده از نمونه‌های داخلی خواهند شد.

شنبه گذشته در جلسه شورای عالی فضای مجازی، قانونی مبنی بر انتقال سرور پیام‌رسان‌های خارجی به داخل کشور تصویب شد. براین‌اساس شرکت‌های خارجی برای ادامه فعالیت خود در ایران ملزم هستند تا همه اطلاعات و فعالیت مرتبط با شهروندان ایرانی را به داخل کشور منتقل کنند.

البته سال گذشته پلیس فتا به پیام‌‌رسان‌های خارجی فرصتی یک‌ماهه‌ داد تا سرورهای خود را به ایران بیاورند، ولی با گذشت زمان مقرر هیچ اختلالی در ارائه خدمات تلگرام در کشور رخ نداد. اما حالا با تصویب این قانون سوالی به وجود می‌آید که آیا شمارش معکوس برای پایان فعالیت تلگرام در ایران آغاز شده است؟

فرید حسن‌لو، کارشناس رسانه‌های نوین دراین‌باره به «فرصت امروز» گفت: طبق آمار، ایرانی‌ها بیشترین کاربران تلگرام در سراسر دنیا هستند و نزدیک به نیمی‌ از کاربران این پیام‌رسان در داخل کشور ما هستند. بنابراین اگر مدیران تلگرام حاضر نشوند سرور‌های خود را به ایران بیاورند مسلما این تعداد کاربر را به یکباره از دست خواهند داد.

وی با بیان اینکه این قانون تنها مختص به ایران نمی‌شود، اظهار کرد: اینکه سرور‌های شرکتی به داخل کشور منتقل شود قانونی‌ است که در بیشتر کشورهای پیشرفته و درحال توسعه وجود دارد و شبکه‌های خارجی که اطلاعات کاربران را در خود ذخیره می‌کنند باید سرورهای مربوطه را به داخل یا کشور‌های همجوار و متحد منتقل کنند. حسن‌لو افزود: به‌عنوان مثال گوگل برای اینکه اجازه فعالیت در اروپا را داشته باشد سرورهای خود را در چند کشور این قاره مستقر کرده است.

این کارشناس درپاسخ به این سوال که دلیل این همه اصرار برای انتقال سرور‌های پیام‌رسان‌‌ها به داخل کشور چیست؟ گفت: تلگرام نزدیک به 15میلیون کاربر فعال در ایران دارد و در صورت انتقال سرور به داخل کشور باید از قوانین ایران تبعیت کند؛ به این ترتیب بسیاری از مشکلات داخلی حل خواهد شد.

پلیس فتا راحت‌تر می‌تواند بر کانال‌های غیراخلاقی نظارت و در صورت لزوم، آنها را مسدود کند. از طرفی چون در کانال‌های مجازی امکان ضایع شدن حقوق شهروندی بسیار است، با انتقال سرور این شرکت به داخل، پیگیری این حقوق نیز میسر می‌شود.

حمیدرضا میرزایی‌فر، کارشناس امنیت شبکه‌های رایانه‌ای نیز در پاسخ به این سوال که انتقال سرور‌ها به داخل کشور چقدر از نظر امنیتی می‌تواند تاثیر‌گذار باشد؟ گفت: بستگی دارد که امنیت را چگونه تعریف کنیم، اگر منظور از امنیت جلوگیری از انتشار اطلاعات باشد باید گفت که هیچ تاثیری در امنیت سایبری کاربران ندارد، اما اگر امنیت را دسترسی مراجع قانونی به اطلاعات کاربران تعریف کنیم باید بگوییم که این‌کار نیز باید با نظر مدیران شرکت‌هایی که سرور‌های‌شان را به ایران آورده‌اند انجام شود در غیر‌این‌صورت امکان‌پذیر نخواهد بود.

وی افزود: اطلاعات روی سرور‌ها به شکل رمز شده ذخیره می‌شوند و تنها مدیران شرکت می‌توانند با الگوریتم‌های خاص، آنها را از حالت رمز شده دربیاورند.

میرزایی‌فر درباره تاثیر انتقال سرور‌های تلگرام به داخل و رویت اطلاعات کانال‌های غیر‌اخلاقی توسط مراجع ذی‌صلاح نیز اظهار کرد: خوشبختانه تابه‌حال مسئولان تلگرام توانسته‌اند به خوبی از پس این کار برآیند و اگر هم  سرورهای خود را به ایران بیاورند بازهم تاثیر چندانی در روند حذف این کانال‌ها نخواهد داشت چون همان‌طور که گفته شد هر تغییری در اطلاعات سرورها باید با مجوز شرکت ارائه‌دهنده خدمات انجام شود.

این کارشناس در پاسخ به این سوال که آیا مدیران تلگرام حاضر به انتقال سرور‌های خود به ایران می‌شوند؟ گفت: با توجه به اینکه تلگرام یک اپلیکیشن رایگان است و درآمد چندانی برای سازندگان آن ندارد، بعید می‌دانم این کار انجام پذیرد چون انتقال سرور هزینه‌هایی برای شرکت‌ها دارد که به راحتی زیربار آن نمی‌روند.

وی افزود: از طرف دیگر سیاست‌های مدیران تلگرام تابه‌حال نشان داده که چندان اهل مراودات و رایزنی‌ نیستند و مسدود شدن این پیام‌رسان در ایران چندان برایشان اهمیت ندارد، مگر اینکه فضای فعالیت طوری برای حضور این شرکت در ایران فراهم شود که ارزش انتقال سرور را داشته باشد.

ارتباط با نویسنده: anoosh.m1986@gmail.com