وصله‌پینه مصوبه شورای پول و اعتبار توسط بانک مسکن

برخورد سرد خریداران مسکن با وام 80‌میلیون‌تومانی مسکن سرانجام موجب تغییر شرایط این وام از سوی بانک مسکن شد. به گزارش «فرصت امروز» سازوکارهای کارشناسی مصوبات شورای پول و اعتبار موجب شده تا مصوبات این شورا در عمل قابلیت اجرایی نداشته باشند. یکی از بارزترین مثال‌های این مصوبات در مورد تسهیلات مسکن بود. شورای پول و اعتبار که چند ماهی است این مصوبه را ابلاغ کرده اما نتوانسته آن را به فعلیت برساند.

پس از شکست طرح تسهیلات 60‌میلیون تومانی، این بار نوبت تسهیلات 80‌میلیون تومانی بود تا با بن‌بست اجرایی مواجه شود. وام 80‌میلیون تومانی با دو مشکل مهم و اساسی مواجه بود که از همان ابتدای تصویب کارشناسان هشدار داده بودند با استقبال مردم مواجه نمی‌شود شرط تاهل برای دریافت کننده تسهیلات و اقساط سنگین آن از مهم‌ترین ایرادات وارده به این مصوبه بود که در نهایت بانک مسکن پس از چند ماه و عدم استقبال مردم در بخشنامه‌ای برخی از شرایط ابلاغی را برای اعطای وام 80‌میلیون تومانی تغییر داد تا فضای مناسب‌تری برای متقاضیان ایجاد شده و به دنبال آن استقبال بیشتری هم از این تسهیلات انجام شود.

به گزارش ایسنا، در این ابلاغیه شرط تاهل حذف شده و از این پس مجردها البته با رعایت شرط سنی بالای 18 سال می‌توانند با رعایت سایر بندها برای دریافت این تسهیلات اقدام کنند. از سوی دیگر با انجام یک اصلاحیه برخی شرایط برای همسر متقاضی تسهیلات نیز برداشته شد. به‌گونه‌ای که اگر همسر متقاضی وام ۸۰ میلیونی، قبلا تسهیلات خرید مسکن یا امکانات دولتی تهیه مسکن دریافت کرده باشد، مانعی برای دریافت این تسهیلات نیست. ولی اگر خود متقاضی قبلا از این امکانات استفاده یا وام خرید مسکن دریافت کرده باشد، دیگر مشمول این وام نخواهد شد.

در عین حال که اگر همسر یا فرزندان صغیر متقاضی وام ۸۰میلیونی از محل صندوق یکم، انواع تسهیلات بخش مسکن شبکه بانکی اعم از خرید، احداث، انتقال سهم‌الشرکه یا جعاله تعمیر واحد مسکونی را دریافت کرده باشند نیز مانع از دریافت تسهیلات ۸۰میلیونی صندوق‌یکم نخواهند بود و تنها اگر خود متقاضی این وام‌ها را قبلا دریافت کرده باشد دیگر مشمول وام صندوق پس‌انداز مسکن یکم نخواهد بود.

از دیگر شروط ابتدایی پـــرداخــت تسهیــلات 80‌میلیونی به عمر واحد مسکونی قابل خرید با آن برمی‌گردد که سه سال تعیین شده بود. اما با تغییرات تازه در بخشنامه این وام، تاکید شده امکان اعطای این وام از سوی شعب بانک مسکن به متقاضیانی است که واحد مسکونی یا پلاک ثبتی با عمر حداکثر ۱۵ سال از تاریخ صدور پروانه ساختمانی (جواز ساخت) آنها می‌گذرد، خریداری کنند. در ابلاغیه قبلی این تسهیلات، شرط سنی ساختمان حداکثر سه سال ذکر شده بود که در بخشنامه جدید بانک مسکن به ۱۵ سال افزایش یافته است.

اما در حالی که پیش‌تر تکلیف شده بود باید حداکثر هفت سال از تاریخ صدور پایان کار واحد مسکونی قابل خرید با وام‌ها صندوق پس‌انداز یکم گذشته باشد. با اصلاحات جدید دیگر نیازی به ذکر تاریخ پایان کار نیست.

ضعف مصوبات شورای پول و اعتبار

سهــراب ثــابـت قــدم، کـارشنــاس اقتصــادی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: شورای پول و اعتبار یک نهاد عالی در نظام بانکی است و انتظار می‌رود که چنین نهادی به همه ابعاد مسائل بازار پولی و مالی اشراف داشته باشد. تصویب و ابلاغ یک مصوبه و سپس پس از چند ماه ایجاد اصلاح در آن و به اصطلاح وصله پینه کردن مصوبه قبلی نشان از عدم تمرکز شورای پول و اعتبار بر مسائل و مشکلات شورای پول و اعتبار دارد.

وی افزود: شورای پول و اعتبار قطعا در این مصوبه دغدغه‌هایی داشته است. دغدغه‌هایی مثل عدم افزایش قیمت مسکن و تحریک نشدن ناگهانی تقاضا، همین دغدغه‌ها هم موجب شد تا شورا چنین مصوبه غیر‌کارآمدی را روانه بانک‌ها کند اما در عمل چیزی که بیرون آمد شبیه به آبرو‌ریزی بود چون خود بانک‌ها هم این مصوبه را قبول نداشتند.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: خود بانک‌ها هم اعلام کردند که نمی‌توانند تسهیلات 60‌میلیون تومانی را پرداخت کنند، به طوری که مسئولان بانک مرکزی مجبور شدند بگویند بانک‌ها مکلف به اجرای مصوبات شورای پول و اعتبار نیستند. خوب اگر قرار نیست این مصوبات به اجرا گذاشته شود، شورای پول و اعتبار برای چه وقت می‌گذارد و آن را تهیه و مصوب می‌کند؟ فقط قرار است بایگانی مصوبات شورای پول و اعتبار پر شود؟

اقساط سنگین مهم‌ترین مانع

حمید سالارپور، کارشناس اقتصادی درباره اثرات ابلاغیه جدید بانک مسکن بر بازار مسکن گفت: از همان ابتدا هم قرار نبود که این تسهیلات اتفاق خاصی را در بازار مسکن رقم بزند. این وام اشکالات مهمی مثل اقساط سنگین دارد که با توان بخش مهمی از خریداران مسکن همخوانی ندارد. وی افزود: در اصلاحیه بانک مسکن این ایراد بر‌طرف نشده و همچنان این مانع به‌عنوان ترمزی در استقبال مردم از وام 80 میلیونی عمل می‌کند اما برداشته شدن سایر شرایط می‌تواند به‌عنوان تسهیل‌کننده استقبال مردم از این تسهیلات تلقی شود.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: با تسهیل شدن شرایط تسهیلات 80 میلیون تومانی می‌توان گفت که این وام از سوی خریداران قابل پذیرش شده اما تنها آن دسته از افراد می‌توانند از آن استفاده‌کننده که توان قسط‌دهی خوبی داشته باشند. وی اظهار کرد: این تسهیلات می‌تواند تا حدی به خروج معاملات مسکن از رکود کمک کند اما بازار برای خروج از رکود همچنان نیاز به تسهیلاتی دارد که با توان عامه خریداران همخوانی داشته باشد.