یك انسان شناس مى گوید / آمریكا پر است از مشاغل بیهوده

آمریكا با اپیدمى شغل مواجه است، نه به واسطه اینكه با كمبود شغل كه با زیادی شغل مواجه است؛ این را دیوید گرائبر كه انسان شناس و استاد دانشكده اقتصاد لندن است، مى گوید. او معتقد است که بخش هاى زیادى از اقتصاد آمریكا كاملا غیرضرورى است.

منظورش بخش هایى است كه به مشاغلى چون بازاریاب تلفنى (و چند شغل بومى دیگر) كه تعدادشان در آمریكا زیاد است، مربوط است. مشاغلى كه بخش زیادى از اقتصاد این كشور را هم به خود اختصاص داده است و صاحبانش از اینكه درباره اش با دیگرى حرف بزنند، شرمسارند؛ مشاغلى كه از نگاه صاحبانش بى معنى است.

پروفسور گرائبر این بحث مشاغل بى معنى را ابتدا در سال ٢٠١٣ مطرح كرد، براساس پیش بینى فردى به نام جان مینارد كینز در سال ١٩٣٠. كینز آن زمان پیش بینى كرده بود كه تا پایان قرن ٢١ بشر به اندازه اى در زمینه فناورى پیشرفته مى شود كه فقط كافى است هفته اى ١٥ ساعت كار كند.

گرائبر مى گوید این پیش بینى باید به حقیقت تبدیل مى شد اما این اتفاق نیفتاد.

در عوض آمریكا وارد عصر دیجیتال شد. مشاغل سطح پایین كارخانه اى جای شان را به مشاغل ادارى دادند و وظایف شان چه بود: فایل بندى، برنامه ریزى و مدیریت پایگاه اطلاعاتى. گرائبر این را به رویكرد شوروى كه مردمش را به هر قیمتى امیدوار به داشتن شغل نگه می داشت مربوط می ماند، حالا شغل هر چقدر بى معنى باشد و وظایفش غیرضرورى.

گرائبر مى گوید فناورى به مسیرى دارد مى رود كه راهى پیدا كند تا همه ما مجبور شویم بیشتر كار كنیم. براى اینكه این اتفاق بیفتد مشاغلى به وجود آمده كه كاملا غیرضرورى اند.

البته گرائبر با توجه به آنچه اقتصاددانان درباره از بین رفتن بعضى مشاغل مى گویند، نسبت به وضعیت موجود امیدوار است.

به عنوان مثال، گزارشى جدید نشان مى دهد هواپیماهاى بدون سرنشین مى توانند جاى ١٢٧ میلیون نفر از نیروى كار انسانى را بگیرند، به خصوص در بخش زیرساخت و كشاورزى. چند سال پیش هم گزارشى از آكسفورد تخمین زد كه تا اوایل سال ٢٠٣٣، ٥٠ درصد از مشاغل فعلى از بین خواهد رفت.

خودكارسازى بخش زیادى از نیروى كار مى تواند دو تأثیر عمده داشته باشد؛ هم ثروت بیشترى براى جامعه باقى مى ماند (چراكه به مرور زمان سیستم هاى خودكار از نیروى انسانى ارزان تر خواهد بود) و هم مردم كمتر كار مى كنند.