روان‌سازی اقتصاد در گرو اجرای صحیح خصوصی‌سازی

علی طیب نیا در جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش‌خصوصی اظهار کرد: «سیاست‌های اصل 44 انقلابی در اداره بنگاه‌های کشور بود. مقام معظم رهبری به صراحت اعلام کردند دولتی بودن و نفتی بودن دو مشکل اصلی اقتصاد ایران است.وی افزود: «سیاست اصل 44 به دنبال این بود که دولتی بودن اقتصاد را حل کند.متأسفانه در گذشته در این زمینه عملکرد نه در بهبود فضای کسب‌و‌کار و نه واگذاری بنگاه‌ها قابل قبول نبود و به شکل صحیح انجام نشد.» مشکل دولتی بودن اقتصاد، یکی از بزرگ‌ترین موانع برای رسیدن به بهره‌وری و رشد اقتصادی است. به‌طوری که با وجود حمایت‌های مالی دولت از شرکت‌های دولتی توان رقابت‌پذیری در صنایع مختلف از بین می‌رود و دیگر انگیزه کافی برای تلاش و رسیدن به سود و کارایی بیشتروجود ندارد.

عبدالرضا امیرتاش، کارشناس اقتصادی با تأکید بر میزان بهره‌وری در شرکت‌های خصوصی به  «فرصت امروز» گفت: این تقریباً یک اصل مسلم است که میزان بهره‌وری در شرکت‌های خصوصی بسیار بالاتر از شرکت‌های دولتی است، زیرا شرکت‌های خصوصی برای اینکه چرخشان بچرخد باید سوددهی داشته باشند، بنابراین برای رسیدن به این بهره‌وری و کارایی تلاش بیشتری انجام خواهند داد تا بتوانند به کار خود ادامه دهند. اما شرکت‌های دولتی و وابسته به دولت به این دلیل که بودجه این شرکت‌ها از سوی دولت تأمین می‌شود و مورد حمایت دولت هستند بهره‌وری لازم را ندارند.

مزیت‌های خصوصی سازی

وی با اشاره به مزایای خصوصی‌سازی افزود: مدیریت شرکت‌های خصوصی مدیریتی کارآمد و آگاه است زیرا باید شرکت را به سود دهی برساند درحالی‌که در شرکت‌های دولتی کمتر این اتفاق می‌افتد و انتخاب‌ها جای خود را به انتصاب‌ها می‌دهد. از طرف دیگر شرکت‌های خصوصی از نظر هزینه‌ها و گردش مالی و صرفه جویی‌ها نسبت به شرکت‌های دولتی در وضعیت بهتری قرار می‌گیرند، بنابراین خصوصی‌سازی امری است بدیهی که باید انجام شود.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از آنجا که ادامه حیات شرکت‌های خصوصی وابسته به خودشان است و به عبارتی روی پای خود ایستاده‌اند، انگیزه و تلاش بیشتری از خود نشان می‌دهند تا به سودآوری و بهره‌وری بالاتری برسند، زیرا درغیراین‌صورت قادر به ادامه کار نخواهند بود. این در حالی است که اگر شرکت‌های دولتی متحمل ضرر و زیانی هم شوند، از سوی دولت تأمین مالی می‌شوند و به کار خود ادامه خواهند داد، بنابراین انگیزه و تلاش لازم را برای اینکه کارآیی و بهره‌وری افزایش یابد انجام نمی‌دهند.

مقاومت‌ها و مخالفت‌ها

وی با تأکید بر سخنان وزیر اقتصاد مبنی بر اینکه مقاومت‌های زیادی در اجرای خصوصی‌سازی وجود دارد، افزود: مسلم است که در اجرای این اصل مقاومت می‌شود، زیرا آنهایی که در رأس این شرکت‌ها هستند با بودجه دولتی ریاست می‌کنند و حاضر نیستند جای خود را به افراد دیگر بدهند. بنابراین مقاومت‌هایی در این خصوص وجود دارد.

کما اینکه خصوصی‌سازی‌هایی که در دولت قبل نیز اتفاق افتاد مبنای درستی نداشته و در واقع می‌توان گفت که مسئله رانت‌خواری و رابطه بازی است و چون بحث خصوصی‌سازی با منافع عده‌ای مطابقت و هماهنگی ندارد، مقاومت می‌شود و آن‌طور که باید و شاید انجام نمی‌شود. عبدالرضا امیرتاش با اشاره به بحث واگذاری باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس افزود: اینکه خصوصی‌سازی انجام شود بستگی به توانایی‌های دولت دارد.

در صورتی که دولت توان مقابله با مخالفان و مقاومت‌ها را نداشته باشد این کار عملی نخواهد شد. کما اینکه سال‌های سال است که باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال را می‌خواستند بفروشند اما آخر گفتند نمی‌فروشیم، زیرا با مقاومت‌ها و مخالفت‌هایی روبه‌رو هستند در صورتی که این باشگاه‌ها با توجه به طرفدارانی که دارند از توان بالقوه‌ای برخوردار هستند درحالی‌که بسیاری از باشگاه‌های دیگر هستند که بدهکارند و دست‌شان در جیب دولت است زیرا مدیریت آنها دولتی است.

خصوصی‌سازی در سال 95

وی با اشاره به انتخابات مجلس ادامه داد: دولت دارد سعی خود را انجام می‌دهد. انتخاباتی که انجام شد این نوید را می‌دهد که دولت با دست بازتری برنامه‌های خود را عملی کند. شاید این امر کمکی باشد برای اینکه قوانین محکمی به تصویب برسد و دولت بتواند با اتکا به این قوانین کار درستی را که باید انجام دهد. وی در پایان گفت: در رقابت است که سازمان‌ها و شرکت‌ها ساخته می‌شوند. وقتی که به جای رقابت، حمایت باشد پیشرفتی حاصل نمی‌شود.

به‌عنوان مثال اتفاقی که برای صنعت خودروی ما افتاده و با وجود اینکه شرکت‌های خودروساز ما ده‌ها سال سابقه دارند اما هنوز خیلی از دنیا عقب هستند درحالی‌که شرکت‌های کره‌ای روز به روز با پیشرفت‌های زیادی همراه می‌شوند. در هر صورت صنایع ما باید در جایی وارد رقابت شوند و در این رقابت‌ها ساخته شوند.

ارتباط با نویسنده: M_farazmand_66@yahoo.com