رويکرد جديد سازمان بورس نسبت به فعالان بازار

مصوبه‌اي که در هيات مديره سازمان بورس اوراق بهادار تهران تصويب شده، موجب تغيير در حجم مبناي شرکت‌ها شده است و نقدشوندگي بالايي را براي بازار به ارمغان مي‌آورد. در گذشته چهار طبقه‌بندي براي حجم مبنا داشتيم به اين صورت که شرکت‌هايي با سرمايه يک ميليارد سهم و کمتر با حجم مبناي هشت در 10 هزار معامله مي‌شدند و شرکت‌هايي با سرمايه بين يک و سه ميليارد سهم با حجم مبناي چهار در 10هزار، شرکت‌ها با تعداد سهام بالاي سه تا 10 ميليارد با حجم مبناي چهار در 10 هزار و شرکت‌هايي با تعداد سهام بالاي 10 ميليارد سهم هم حجم مبناي سه در 10 هزار سهم داشتند.

طبق اين مصوبه، حجم مبناي همه شرکت‌ها چهار در 10 هزار اعلام شد ضمن اين که دو بند نيز به آن اضافه شد مبني بر اين‌که اگر ارزش حجم مبناي يک شرکت یک ميليارد تومان و بيشتر باشد همراه با محاسبه حجم مبناي چهار در 10 هزار تعداد سهام ضربدر آخرين قيمت آخرين روز هفته، حجم مبناي اين شرکت در واقع تعداد سهامي خواهد بود که ارزش آن يک ميليارد تومان باشد و همچنين در سطح پايين نيز حجم مبناي شرکت‌هاي کوچک را افزايش داده است به نحوي که شرکت‌هايي که حجم مبناي آنها، با اين محاسبه چهار در 10 هزار، کمتر از 500 ميليون ريال يا 50 ميليون تومان باشد، حداقل حجم مبناي آن، معادل تعداد سهامي است که ارزش 50 ميليون تومان داشته باشد. در بند ديگر اين مصوبه، در پايان هر هفته يعني آخرين روز کاري، اين حجم مبنا براساس آخرين قيمت آن روز کاري محاسبه مي‌شود و براي هفته بعد اعمال مي‌شود در صورتي که در گذشته، اين طبقه‌بندي‌ها و ضرايب به صورت سالانه اعمال مي‌شد.

هميشه آخرين رويدادها و اخبار مرتبط با صنايع شرکت‌ها در بازار سرمايه تاثير داشته است و از لحاظ تئوريک اين اخبار در قيمت سهم‌ها منعکس مي‌شود. تعداد شرکت‌هايي که با اين روش جديد با کاهش حجم مبنا مواجه مي‌شوند 215 شرکت خواهند بود در حالي که در بورس تهران کل تعداد شرکت‌هاي پذيرفته شده 314 شرکت است که به اين ترتيب، 99 شرکت هم با افزايش حجم مبنا همراه شدند و اين شرکت‌ها اقليت بازار را از لحاظ تعداد و حجم شامل مي‌شوند. يکي از جذابيت‌هاي بازار سرمايه نقدشوندگي است و اثر اين مصوبه بر مقوله نقدشوندگي بسيار زياد است به اين معنا که با اين مصوبه، قيمت‌ها در فرمول جديد به صورت هفتگي بازنگري مي‌شوند و باعث افزايش نقدشوندگي در بازار خواهد شد.

در گذشته شرکت‌هايي داشتيم که بايد حدود هشت ميليارد تومان معامله به سرانجام مي‌رساندند تا نوسان چهار ‌درصد مثبت يا منفي را به ثبت برسانند اما در مدل جديد که اين مقدار به يک ميليارد تومان کاهش‌يافته است با معامله يک ميليارد تومان اين تغييرات مثبت و منفي بر حسب رويداد شرکت امکان‌پذير است و اين تغيير قابل ملاحظه‌اي نسبت به گذشته است.

در گذشته هر چه تعداد سرمايه و سهام بالاتر بود حجم مبنا بيشتر بود و اين باعث مي‌شد که سرمايه‌گذاران بيشتر به سمت شرکت‌هايي که نوسان‌پذيري بيشتري دارند، جذب شوند و شرکت‌هاي کوچک بيشتر موردنظرشان بود حتي اگر در شرايط مساوي يک شرکت بزرگ از لحاظ بنيادي وضعيت مشابهي با شرکت کوچک داشت باز هم انتخاب سرمايه‌گذاران به‌دليل حجم مبنا، شرکت کوچک‌تر بود. امروز اين رويداد حل شده است و با وجود اين که شرکت‌هاي بزرگ از لحاظ بنيادي در موقعيت مناسبي بودند و به‌دليل شناسايي صرفه‌جويي در مقياس و حضور در صنايع بزرگ کشور مورد کم‌لطفي سهامداران قرار مي‌گرفتند اما با اين مصوبه حجم مبنا، با تغيير در روند معاملاتي روبه‌رو خواهند شد و ما انتظار داريم که با اين اصلاحات مشکل نقدشوندگي برطرف شود. اين مصوبه پاسخي از سوي سازمان بورس و هيأت مديره به مطالبه فعالان بازار بوده و اميدوارم با رويکرد جديد سازمان بورس مبني بر پاسخ به مطالبه سهامداران و فعالان، بازار شاهد نقدشوندگي بالاتري نسبت به گذشته باشد.

* معاون بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران