66 میلیارد فاینانس چین در هاله‌ای از ابهام

آبان ماه سال 1392 علی لاریجانی، رییس‌مجلس روانه چین شد تا علاوه بر تسویه حساب بدهی نفتی چین به ایران، برخی مسائل اقتصادی و سیاسی را نیز پیگیری کند.

در آن سفر بود که خبر رسید، توافقات مناسبی در این زمینه صورت گرفته و قرار بر این شد که 18 میلیارد یورو بدهی چین به ایران (معادل 22 میلیارد دلار) تسویه شود. بعد از آن اسدالله عسگراولادی، رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در گفت‌وگو با مهر اعلام کرد که قرار شده به ازای هر یک دلار از بدهی ایران، سه دلار فاینانس چینی در اختیار قرار گیرد.

این مذاکرات زمانی انجام شد که تحریم همچنان بر اقتصاد ایران تاثیر شدیدی داشت و خریدارانی که با وجود نیازی که به منابع انرژی ایران داشتند، اما به دلیل تحریم‌های سختگیرانه غرب، حاضر نشدند پای میز مذاکره و معامله با ایران بیایند و روزهایی را رقم زدند که به گفته رستم قاسمی، وزیر نفت دولت محموداحمدی‌نژاد، بشکه‌های نفت ایران روی آب مانده بود و مشتری نداشت.
در دولت قبلی تقریبا چین تنها خریدار نفت ایران بود اما امکان جابه‌جایی پول نفت و واریز آن به حساب ایران را نداشتند؛ بنابراین توافق دو دولت بر این شد که ایران به جای پول نفت خود، از چین کالاهای مورد نیاز را خریداری کند اما تسویه تمامی این بدهی، به عمر دولت دهم قد نداد و قرار بر این شد که   تسویه حساب پول نفت ایران با چین، در دولت یازدهم صورت گیرد.
در واقع، در آن زمان فاینانس دو و سه برابری خبر امیدوار کننده‌ای برای فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران ایرانی بود که بتوانند از این فرصت استفاده کرده و در شرایط رکود تورمی و سه قفله شدن بانک‌ها برای تزریق منابع ارزی و ریالی، دسترسی مناسبی به منابع داشته باشند. 

حال بعد از هشت ماه از گذشت این توافق، اسدالله عسگر اولادی در مصاحبه با مهر اعلام کرد: تنها بخش کوچکی از این فاینانس گشایش شده است و در مقاطعی، بانک صنعت و معدن و نیز بانک تجارت، بخشی از این فاینانس را تامین اعتبار کردند.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین افزود: بانک مرکزی چین آمادگی کامل برای اختصاص این فاینانس‌ها را دارد اما گشایش آن، بین 15 تا 20درصد ریال نیاز دارد که متاسفانه بانک مرکزی ایران، این میزان ریال را تامین نمی‌کند.
وی تصریح کرد: بانک مرکزی در این مورد خیلی اذیت می‌کند و اگرچه ما می‌خواهیم از دولت حمایت کنیم، اما برخی از حرکت‌ها ما را در این مسیر سست می‌کند، این در حالی است که دلیل این عدم رغبت بانک مرکزی مشخص نیست.
عسگراولادی معتقد است فقط نباید به مذاکرات با اروپایی‌ها خوشبین بود و چین را از یاد برد.  این گفته‌ها از سوی عسگراولادی و خبرگزاری مهر در حالی مطرح می‌شود که تماس‌های «فرصت امروز» با روابط عمومی و معاونت ارزی و همچنین مدیریت تامین و اعتبار ارزی برای دریافت اطلاعات در این زمینه و تایید یا تکذیب خبر تعلیق فاینانس چین هنوز به نتیجه نرسیده است.
به گزارش «فرصت امروز» یک مطلع در این خصوص گفت: ایران در آستانه توافق با غرب بر سر موضوع هسته‌ای است و چین و روسیه در این زمینه احساس خوبی ندارند و در صدد هستند تا قبل از توافق به ایران فشار وارد کنند و امتیازهایی از ایران بگیرند.   وی افزود: چین و روسیه نگران بعد از توافق و باز شدن پای دولت‌ها، سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بزرگ در بازار ایران هستند و معتقدند که بعد از ورود آنها به بازار ایران، چین و روسیه بازندگان اصلی خواهند بود.
مجیدرضا حریری، از اعضای اتاق بازرگانی ایران و چین به «فرصت امروز» گفت: فاینانس چین در حال حاضر انجام نمی‌شود و اتاق معتقد است که ادامه این روند به بحث اقتصاد کلان و تجارت لطمه
می‌زند.
وی در خصوص مبادلات تجاری ایران و چین در حال حاضر گفت: ما هیچ مشکلی در خصوص مبادلات تجاری غیر‌نفتی با چین نداریم و کار در حال انجام شدن است. به دلیل مباحث تحریم، پولی که در اروپا بود، به آسیا و چین منتقل شد ضمنا از مازاد تجاری ایران و چین از سالیان گذشته نیز پول‌هایی وجود داشته که در این مبادلات به کار گرفته می‌شود، اما این خبر می‌تواند تاثیر منفی بر ادامه مبادلات تجاری ایران و چین بگذارد.

  مهدی تقوی، اقتصاددان، در خصوص تعلیق احتمالی فاینانس چین به «فرصت امروز» گفت: در شرایط فعلی این تعلیق می‌تواند تاثیر منفی‌ای داشته باشد زیرا الان بیشتر واردات ما از چین است و هنوز تحریم‌ها لغو نشده و ممکن است عرضه کالا کم شده و به‌تبع آن قیمت کالاها بالارفته و تاثیر بدی بر اقتصاد خواهد گذاشت.  وی ادامه داد: البته بعد از توافقات با غرب، ورود کشورهای دیگر به ایران، شاید تاثیر کمتری داشته باشد، ولی در حال حاضر تعلیق برای اقتصاد ایران لطمه‌هایی در بر خواهد داشت.