کارخوب را با ارائه گزارش كامل كنید

مدیران ارشد بانك مركزی ایران شاید با تأخیر، اما سرانجام با آزادسازی خریدوفروش ارز در بانك ها با قیمت های توافقی و غیردستوری گام بلندی برای عبور از ارز چندنرخی برداشتند. این كار بانك مركزی با اقبال فعالان اقتصادی كه فعالیت شفاف دارند مواجه شد و شمار قابل اعتنایی از آنها با نوشتن یادداشت و مقاله این كار بانك مركزی را تأیید كردند. برخی از نوشته ها و گفته های بخش خصوصی با محوریت راه های جلوگیری از شكست احتمالی در تك نرخی كردن ارز بود. یكی از توصیه های فعالان و كارشناسان اقتصادی به مدیران بانك مركزی و دولت این بود كه با ارائه اطلاعات و آمارهای گوناگون از این رخداد، شفافیت را افزایش دهند.

اكنون چند هفته از اجرای دستورالعمل بانك مركزی به بانك ها مبنی بر قانونی بودن دادوستد ارز سپری شده است و انتظار می رود بانك مركزی درباره نتایج و پیامدهای گوناگون آن به علاقه مندان و ذی نفعان و مردم توضیح داده و اطلاعات قابل انتشار را بازگو كند. یكی از شاخص های مورد علاقه فعالان اقتصادی در بخش های گوناگون این تصمیم تاریخی این است كه نرخ ارزهای معتبر و شناخته شده مثل یورو، ین و دلار دادو ستد شده در میانگین كدام عدد به تعادل رسیده است. در صورتی كه میانگین قیمت دادوستدشده در بانك ها برای دلار فروشندگان گوناگون به بانك ها آشكار شود، می توان نسبت آن را با میانگین نرخ این ارز با میانگین نرخ بازار آزاد آن مقایسه كرد و به روندهای آتی دست یافت. با اعلام نرخ ارز ها در دادوستد بانك ها و فروشندگان همچنین تفاوت آن با ارز مبادله ای را نیز به دست آورد.

یكی دیگر از اطلاعات جذاب درباره اجرای دستورالعمل یادشده این است كه آشكار شود میزان دادو ستد ارز در این مدت چقدر بوده است كه نشان می دهد عرضه ارز از این مسیر تازه و شفاف با چه میزان اقبال مواجه شده است. درصورتی كه میزان عرضه ارز به ویژه از منابع غیر از دولت عدد قابل توجهی باشد راه را برای دارندگان ارز هموار می كند تا به این بازار بیایند و با اعتماد به بانك بر میزان عرضه بیفزایند. مدیران محترم بانك مركزی همچنین با ارائه اطلاعات از كاهش یا شاید به طور دقیق از تحولات عرضه و تقاضای ارز مبادله ای در این مدت می توانند این چشم انداز را در برابر دیدگان ذی نفعان ترسیم كنند كه همزمان با اجرای آزادسازی خریدوفروش ارز آزاد، حجم رانت ها در این بخش كاهش یافته و بر میزان اعتماد فعالان به بازار ارز اضافه شود. واقعیت غیر قابل تردید این است كه گام بعدی تك نرخی كردن ارز هنگامی با كامیابی همراه خواهد شد كه اطلاعات و آمار دقیق و شفاف از اجرای دستورالعمل بانك مركزی عرضه شود. رفتار روشنگرانه و دادن آمار در این باره از ایجاد شایعه و گمانه زنی های غیر كارشناسانه جلوگیری می كند.

مدیران محترم بانك مركزی به خوبی از مزیت ها و برتری های ارائه اطلاعات آگاهی دارند و بدون تردید در روزهای آتی اقدام اخیر در تداوم تك نرخی كردن ارز را با دادن تحلیل از رفتار دارندگان ارز در فروش به بانك ها به اطلاع افكار عمومی خواهند رساند. یادمان باشد كه درنگ در این كار شاید انگیزه ها را برای برداشتن گام های بعدی سخت كند و خدای ناكرده به نقطه اول برگردیم. كسانی كه از چندنرخی بودن ارز سودهای رانتی به دست می آوردند و همچنین برخی از سیاستمداران و اقتصاددانان مخالف ارز آزاد بیكار ننشسته اند، منتظرند و با كوچك ترین لغزش از سوی بانك مركزی صدایشان بلند خواهد شد.

عضو هیأت رئیسه اتاق تهران