کشاورزی محرک توسعه اقتصادی

با وجود اینکه بخش کشاورزی تامین‌کننده حدود 85 درصد نیاز غذایی جامعه است اما شوربختانه در دهه‌های گذشته توجه چندانی به این بخش مهم نشده است. بی‌رغبتی سرمایه‌گذاران در این بخش نشان‌دهنده عقب‌ماندگی آن است. چنانچه عوامل متعدد مانند بالا بودن هزینه‌های تولید، کشت وکار به روش سنتی، افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی و مشکلات تامین و تهیه آن‌ها، عدم شناخت بازارهای برون مرزی و همچنین خطرهای قهری و بلایای طبیعی همواره به‌عنوان موانع اصلی سرمایه‌گذاری و تولید محصولات کشاورزی کشور نامیده می‌شوند.

آمارهای بانک مرکزی، مرکز آمار و گمرکات کشور نیز نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در سطح کشور بیشتر به سمت تجارت و امور خدماتی سوق داده شده و کشاورزی و تولید بهره چندانی از آن نبرده است. بخش کشاورزی علاوه بر تامین غذا، می‌تواند بهترین گزینه برای اشتغالزایی باشد اما مسئولان مربوط تاکنون توجه چندانی به توسعه آن نداشته‌اند. در واقع می‌توان گفت بی‌توجهی به زیرساخت‌های کشاورزی و صنایع تکمیلی و تبدیلی، خسارت‌های هنگفتی به اقتصاد کشور وارد کرده است‌.

بالا بودن هزینه‌های تولید سبب شده که بیشتر تولیدکنندگان محصولات کشاورزی به مرز ورشکستگی برسند یا اینکه علاقه‌ای به ادامه فعالیت نداشته باشند. اگر کشاورزی کشور نتواند همگام با رشد بی‌رویه جمعیت بر میزان تولید محصولات بیفزاید، تامین و کمبود مواد‌غذایی مشکلی خواهد بود که روز به روز دامنگیر اقشار مختلف جامعه و همچنین دولت‌ها می‌شود‌.

بنابراین و به منظور بهبود این وضعیت، دولت با تسهیل سرمایه‌گذاری در زمینه توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی می‌تواند تا حدودی دغدغه‌های تولید را کم و زمینه افزایش جاذبه برای جلب سرمایه‌گذاران را فراهم کند. بی‌تردید عملکرد درست بخش دولتی در هدایت صحیح سرمایه‌گذاری فعالان بخش خصوصی (به سمت عوامل تولید کشاورزی) می‌تواند بسیار اثرگذار و حتی راه نجات کشور از مشکلات اقتصادی کنونی باشد.

دولت می‌تواند با تقویت صنایع جانبی، بهبود بسته‌بندی محصولات غذایی، شناخت بازار و بازاریابی منطقه‌ای و جهانی به‌موقع هم دست واسطه‌ها و دلال‌ها را کوتاه کند و هم زمینه کاهش هزینه‌های تولید را فراهم آورد. در این صورت، تولید محصولات کشاورزی، افزایش تولید و تثبیت قیمت‌ها را نیز درپی خواهد داشت. عامل دیگری که می‌تواند باعث هدایت سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی شود، اعتماد به اهداف و برنامه‌های تحقیقاتی خواهد بود.

سرمایه‌گذار باید اطمینان حاصل کند که مراکز تحقیقاتی از دانش نوین کمک می‌گیرند و به عبارتی با علوم و فنون روز همگام هستند. همچنین احساس امنیت کند که کشت وکار متناسب با شرایط اقلیمی و آب و هوایی هر منطقه به‌صورت اصولی انجام می‌شود و زمینه برای سوددهی و برگشت سرمایه، مهیاست. اگر سرمایه‌گذار به یقین برسد که سرمایه‌گذاری در تولید محصولات کشاورزی فعالیتی مثبت و پربازده خواهد بود و در توسعه صادرات نیز نقش‌آفرین است، لحظه‌ای تردید به خود راه نمی‌دهد و فعالیت‌های تولیدی‌اش را گسترش خواهد داد. به بیانی دیگر اگر توسعه کشاورزی، زمینه برای ساماندهی صادرات را میسر کند و آن را رونق دهد، نه‌تنها درآمد کشاورزان افزایش می‌یابد بلکه امنیت غذایی کشور هم تضمین و بخشی از نگرانی‌های مسئولان برای اشتغالزایی افراد نیز رفع خواهد شد. به شرط اینکه دولت ضمانت و حمایت کند.