فقط نان متخلفان را آجر کنید!

ایمنی غذایی و دسترسی مردم به غذای سالم یکی از دغدغه‌های اصلی دولت‌ها به‌ویژه در کشورهای پیشرفته است. این موضوع اما در کشورهایی مانند ایران چندان جا نیفتاده و مسئولان و دولت‌ها باوجود هزینه‌های زیادی که برای بهداشت و درمان مردم پرداخت می‌شود، عزم جدی برای دستیابی به آن نشان نمی‌دهند. گاه‌گاهی خبرهایی مبنی بر آلودگی مواد‌غذایی با انواع آلاینده‌های شیمیایی و سمی در خبرگزاری‌ها و مطبوعات کشور منتشر می‌شود و واکنش‌های مقطعی و سطحی مسئولان مربوط، مشکلی از انبوه مشکلات در این زمینه نمی‌کاهد.

این روزها باز هم تولید و حتی صادرات ماست و لبنیات تقلبی با روغن گیاهی پالم نقل محافل و رسانه‌ها شده است. خبر مرجوع شدن بخشی از ماست‌های صادرشده به عراق به دلیل استفاده از روغن گیاهی پالم، در فضای رسانه‌ای منتشر شد. این خبر را نیره پیروز‌بخت، رییس سازمان ملی استاندارد اعلام کرد. اما رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی، به تسنیم گفت: محصولات لبنی که از کشور عراق به دلیل وجود روغن پالم برگشت خورده‌اند احتمالا مربوط به صنایع کوچک منطقه‌ای است. 

وی در واکنش به اظهارات رییس سازمان ملی استاندارد در ارتباط با بازگرداندن ماست‌های صادرشده به عراق به دلیل وجود روغن پالم در محصول، اظهار کرد: در برند‌های معتبر که عضو انجمن هستند مشکلی درخصوص استفاده از روغن پالم در فرآورده‌ها وجود ندارد و محصولات آنها تا به امروز برگشت نخورده است. باکری با کمی تردید افزود: برند‌های معتبر صنایع لبنی اجازه مصرف روغن پالم در تولیدات به منظور عرضه در بازار داخل و صادرات را ندارند و تخلف صورت گرفته احتمالا مربوط به صنایع لبنی منطقه‌ای است.

این درحالی بود که رسول دیناروند، رییس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، در یک برنامه خبری تلویزیونی حضور یافت و اعلام کرد: استفاده از روغن پالم از ابتدای سال 94 بسیار ناچیز بوده و نظارت‌ها در این حوزه جدی‌تر شده است. دیناروند با اشاره به اینکه استفاده غیرمجاز از چربی گیاهی در شیر و ماست نداریم، گفت: نظارت دقیقی بر واردات روغن پالم داریم و در سال 93، 300 هزار تن کاهش واردات داشته‌ایم. وی همچنین بر نظارت‌های جدی و مستمر در این حوزه تاکید کرد.

با کنار هم گذاشتن خبر ماست‌های پالمی مرجوعی از عراق، پاسخ انجمن صنایع لبنی مبنی بر احتمال استفاده صنایع کوچک منطقه‌ای از پالم در تولید محصول و همچنین سخنان رییس سازمان غذا و دارو، بازهم موضوع ضعف نظارت‌ها در تولید محصولات غذایی نمود بیشتری پیدا می‌کند. اینکه چگونه سازمان‌های مربوط و متولی بر صنایع و واحدهای کوچک نظارت نمی‌کنند و عده‌ای می‌توانند بدون مجوز و پروانه بهداشتی و استاندارد، فرآورده‌های غذایی تولید و حتی صادر کنند؟ نظارت مسئولان سلامت و بهداشت جامعه چگونه و کجا اعمال می‌شود؟ چرا مردم باید همچنان تاوان این تخلف‌ها و بی‌مسئولیتی‌ها را بدهند؟

البته دیناروند در پاسخ به این پرسش که متولی نظارت بر سلامت مواد‌غذایی و آشامیدنی کیست، گفت: طبیعتا مردم وزارت بهداشت را به‌عنوان متولی سلامت در حوزه ایمنی و سلامت مواد‌غذایی می‌شناسند و قاعدتاً وزارت بهداشت باید پاسخگوی این حوزه باشد ولی در عمل این وزارتخانه یکی از بازیگران این صحنه است. وی ادامه داد: به‌طور مثال در وزارت جهاد کشاورزی ما دو سازمان دامپزشکی و سازمان حفظ نباتات را داریم که وظیفه سازمان دامپزشکی در مورد نظارت بر سلامت فرآورده‌های گوشتی، دامی و آبزیان است و وظیفه سازمان حفظ نباتات نیز در مورد سلامت کود و سموم و نظارت و مصرف درست آن است.

رییس سازمان غذا و دارو اضافه کرد: خارج از وزارت جهاد کشاورزی ما سازمان استاندارد را داریم که استانداردهای مواد‌غذایی در این سازمان تعیین می‌شود لذا حوزه نظارت و ایمنی سلامت مواد‌غذایی یک حوزه فرابخشی است. رییس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا نمی‌شود یک دستگاه را به‌عنوان متولی سلامت غذایی تعیین کرد، گفت: تجربیات بین‌المللی متفاوت است، ولی روند کنونی این است که دستگاه نظارتی در حوزه غذا و متولی آن یکی شود. در سال‌های اخیر نیز در اغلب کشورها متولی را یکپارچه کردند تا یک مجموعه پاسخگو و مسئول در این حوزه باشد. در ادامه این برنامه دیناروند در پاسخ به این سوال که آیا شما لایحه‌ای در این حوزه از طرف دولت به مجلس ارائه کرده‌اید یا خیر گفت: ما فکر می‌کنیم فرصت مناسب در برنامه ششم خواهد بود و پیشنهاداتی نیز آماده شده که امیدواریم در لایحه برنامه ششم این پیشنهادات لحاظ شود و در مجلس هم رأی آورد که این موضوع گام محکمی به سمت ارتقای سلامت است.