مبارزه با فساد در پیش‌فروش‌‌های عمومی مسکن

وزیر راه و شهرسازی بر افتتاح حساب امانی پیش‌فروش در بانک‌ها تاکید کرد و گفت: بانک‌ها دستورالعمل و آیین‌نامه‌های حساب امانی را تدوین کنند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت راه و شهرسازی، عباس آخوندی در سیزدهمین جلسه شورای هماهنگی مسکن درخصوص افتتاح حساب امانی پیش‌فروش مسکن نزد بانک‌ها گفت: این نوع حساب، مبحث بسیار مهمی است و وزارت راه و شهرسازی به‌شدت پیگیر اجرایی شدن آن است. وقتی قرار است پیش‌فروش در بخش ساختمان به‌صورت اعلان عمومی اتفاق بیفتد، باید بر این نوع روش تامین اعتبار، یک ناظر امین نظارت داشته باشد. آنچه در دنیا رواج دارد، افتتاح حساب امانی نزد بانک‌هاست. وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه باید این روش هم از سوی مسئولان بانک مسکن و هم مدیران ارشد وزارت راه و شهرسازی به مردم و فعالان اقتصادی توضیح داده شود تا مفاسد اقتصادی متعدد گذشته در بخش پیش‌فروش مسکن و ساختمان دیگر تکرار نشود، اظهار داشت: در این روش، بانک پیشرفت پروژه را کنترل کرده و به‌عنوان امانت‌دار مردم، پول‌ها را به‌تدریج در اختیار سازنده یا پیش‌فروشنده قرار می‌دهد.

وزیر راه و شهرسازی افزود: در واقع در پروژه‌های ساختمانی که به روش اعلان عمومی پیش‌فروش می‌شوند وجوه پیش‌خریداران نزد یک بانک به‌عنوان ناظر و امین و در قالب حساب امانی نگهداری می‌شود و براساس توافق میان سازنده و بانک و مطابق با جریان نقدینگی مورد نیاز پروژه، منابع این حساب آزاد می‌شود. این سازوکار، امکان مشارکت بانک در فرآیند تامین مالی پروژه از طریق اعطای تسهیلات ساخت یا خرید را نیز تسهیل خواهد کرد. وی با اشاره به نامه رسمی بانک مرکزی در پاسخ استعلام وزارت راه و شهرسازی از نحوه گشایش حساب امانی در بانک‌ها که تدوین دستورالعمل و آیین‌نامه‌های این نوع حساب را به خود بانک‌ها واگذار کرده است، ادامه داد: ایجاد این نوع حساب اقدام صحیحی است که اگر حتی قانون مصوب مجلس هم نبود، قصد داشتم لایحه آن را نگاشته و برای تصویب به مجلس تقدیم کنم تا فسادهای بزرگ در بخش پیش‌فروش املاک مسکونی اتفاق نیفتد. 

آخوندی افزود: بانک‌ها در دستوالعمل اجرایی این حساب‌ها باید هر دو وجه موضوع را مدنظر قرار دهند. به این معنا که نقش بانک به‌عنوان امین و ناظر به‌درستی اجرا شود. در مقابل نیز بستر جذاب و تسهیل‌کننده‌ای برای سرمایه‌گذاران و سازندگان فراهم شود و تعامل بانک با سازندگان در ساز‌و‌کار اجرایی این حساب‌ها به‌گونه‌ای باشد که آزادی عمل آنها در تصمیم‌گیری اقتصادی محدود نشود. آخوندی با تاکید بر اینکه باید به این سمت برویم تا نه‌تنها در حوزه پیش‌فروش املاک بلکه در همه حوزه‌هایی که پیش‌فروش وجود دارد، امکان افتتاح حساب امانی ایجاد شود، خاطرنشان کرد: وقتی سرمایه‌گذاری می‌خواهد هزار واحد مسکونی به‌صورت پیش‌فروش بسازد، امکان نظارت بر روند ساخت از سوی همه هزار متقاضی خرید که پول‌های خود را به سازنده داده‌اند، وجود ندارد.

وی تصریح کرد: بنابراین بانک به نمایندگی از مردم روند پیشرفت پروژه را نظارت کرده و براساس پیشرفت فیزیکی آن، به‌تدریج پول‌های مردم را به پیش‌فروشنده می‌دهد تا پیشرفت فیزیکی ساخت‌و‌ساز ادامه یابد. البته من با محدود کردن افتتاح حساب‌های امانی نزد یک بانک مخالفم و پیش‌فروشنده باید حق انتخاب هر یک از بانک‌های عضو شبکه بانکی به‌عنوان میزبان حساب امانی را داشته باشد. وزیر راه و شهرسازی در بخش دیگری از سخنان خود به برگزاری کارگاه آموزشی تامین مالی مسکن برای معاونان و مدیران کل و ارشد وزارت راه و شهرسازی از سوی کارشناسان مسکن کره‌جنوبی در روزهای ۲۹ و ۳۰ اردیبهشت اشاره و بیان کرد: کره‌ای‌ها درخصوص تضمین کیفیت ساخت‌و‌ساز، ساز‌و‌کار مناسبی طراحی کرده‌اند که در ایران نیز قابل استفاده است.

وی افزود: کارشناسان مسکن کره‌جنوبی در مبحث طراحی ساز‌و‌کار پیش‌فروش مسکن بسیاری از ریسک‌های این روش تامین مالی صنعت ساختمان را پوشش داده‌اند که شامل کاهش ریسک خروج پول‌های مردم از پروژه، ریسک عدم اتمام پروژه توسط پیش‌فروشنده، ریسک حفظ اصل پول مردم، ریسک پول ندادن متقاضیان تا پایان پروژه، ریسک کیفیت ساختمان و ریسک تضمین پایان پروژه در زمان اعلام شده می‌شود. این کشور دارای تجربه موفق در حوزه مسکن است و بسیاری از کشورها از این روش‌ها تبعیت می‌کنند. آخوندی تاکید کرد: باید تبادل تجربیات با کشورهای موفق در حوزه مسکن گسترش یابد و از تجربیات بین‌المللی به منظور ساماندهی بخش مسکن، نهادسازی صحیح و اصلاح فرآیندها در این بخش استفاده کنیم.