نگرانی از شرایط اقتصادی چین، کانون بحث اجلاس داووس

در مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوییس، مدیران اجرایی و سرمایه‌گذاران انگشت اتهام به سوی چین برده‌اند و این کشور را مسئول رکود در بازارهای جهانی می‌دانند. نگرانی‌ها در مورد کاهش رشد اقتصادی چین، کانون توجه مذاکرات سطح بالا در حین جلسات عمومی و خصوصی بوده‌است. جورج سوروس، سرمایه‌گذار آمریکایی در مراسم شامی در شب چهارشنبه گفت: «در شرایط کنونی کاهش رشد اقتصادی اجتناب‌ناپذیر است.» سوروس چین را ریشه اصلی بحران اقتصادی خواند. اما در پس این بحث‌ها تصویری پیچیده در بین نخبگان و سرمایه‌گذاران جهان به خصوص کسانی که در چین زندگی یا کار کرده‌اند، در حال شکل‌گیری است.

ملیسا ما، موسس شرکت خصوصی 6.8 میلیارددلاری Asia Alternativesمی‌گوید: «در داووس شکافی بین تصور و واقعیت وجود دارد. اگر در چین زندگی کنید، دلیلی برای نگرانی نمی‌بینید.» شرکت Asia Alternative در پکن چین واقع شده است و در سراسر آسیا سرمایه‌گذاری می‌کند. تأثیرگذارترین رؤسای اجرایی چین، در جلسه مجمع جهانی اقتصاد حضور داشتند.هدف اصلی این مدیران ایجاد دیدی متفاوت از شرایط چین بود. در حالی که برخی شرکت‌کنندگان غربی نگرانی خود را از شرایط چین اعلام کردند، اما رؤسای اجرایی چین از توانایی‌های این کشور برای رشد و پیشرفت دفاع کردند.

نیل شن، از موفق‌ترین سرمایه‌گذاران و کارآفرینان چینی در جلسه‌ای در مورد تحول صنعت چین گفت که شرکت‌های چینی در سطح خود در حال رقابت با صنایعی چون صنعت تولید گوشی‌های هوشمند هستند. در مورد بازارهای مالی، رهبران چینی و غربی متفق‌القول بودند که نگرانی در مورد شرایط بازار اغراق‌آمیز است. در هفته گذشته بازار سهام جهانی با افت بیش از 20درصد روبه‌رو شده بود که مهم‌ترین دلیل آن را شرایط ناامیدکننده آمارهای تولید داخلی چین دانسته‌اند.

بساری از کارشناسان بر کاهش سرعت رشد اقتصادی چین تأکید کردند و این سوال پیش آمد که آیا دولت این کشور می‌تواند تبدیل شدن اقتصاد این کشور از اقتصادی که بر صنعت و صادرات متمرکز است به اقتصادی که بیشترین رشد خود را وامدار مصرف است، مدیریت کند یا خیر. بسیاری نیز نگران هستند که عواقب ناخواسته کمپین مبارزه با فساد رئیس‌جمهور شی جین‌پینگ به اختلال بیشتر در بازارهای مالی بینجامد.

کریستین لاگارد، رئیس صندوق بین‌المللی پول، در ابتدای کنفرانس مجمع جهانی اقتصاد با اشاره به موارد ذکر شده گفت که امروز بزرگ‌ترین مشکل چین نحوه ارتباط دولت این کشور با دیگر کشورهای دنیاست.«من معتقد هستم که علاوه بر تحولات بزرگ که در حال شکل‌گیری است، مشکل برقراری ارتباط وجود دارد و این چیزی است که بازار آن را نمی‌پسندد.»اقدامات غیرقابل پیش‌بینی و دور از انتظاری از سوی دولت چین در تابستان گذشته باعث ایجاد اختلال در بازار شد. برخی از این اقدامات سبب شد تا بازار تا نزدیکی مرز توقف و تعطیلی پیش برود. در مقطعی در ماه جولای، یک سوم بازار سهام متوقف شد. سرمایه‌گذارانی که صاحب سهم‌های چشمگیر بودند از فروش سهام خود منع شدند.

فانگ شینگ‌های، نایب رئیس کمیسیون تنظیم مقررات اوراق بهادار چین که کمیسیون قانون‌گذاری وی مسئول بخش بزرگی از مداخله در بازار سهام بوده‌است، می‌گوید: «ما باید بهتر عمل کنیم و در حال انجام دادن اقدامات مؤثرتری هستیم.» با این حال بسیاری از ناظران به گفته‌های وی بدبین هستند. کنت روگوف، اقتصاددان از هاروارد که برای مدتی طولانی نسبت به امکان بحران اقتصادی در چین هشدار داده‌است، از جمله کسانی است که همچنان دیدی بدبینانه دارد. «یک پروپاگاندا وجود دارد که می‌خواهد به اجبار دیگران را متقاعد کند که همه‌چیز خوب است.»

وی هفته گذشته به شرکت‌کنندگان مجمع جهانی اقتصاد گفت که تجمع بدهی‌های دولت چین یک روز شوک بزرگی به سیستم مالی ایجاد می‌کند. جیم کانوس، که زمانی معتقد بود چین به سرعت به سمت جهنم پیش‌می‌رود، می‌گوید که همچنان نگران است. وی که رئیس صندوق مالی«Kynikos Associates»  است، می‌گوید: «مشکل اصلی چین هنوز مشکل بدهی‌ است.» او تأکید می‌کند که بدهی‌های دولت چین از عوامل مهم کاهش رشد اقتصادی این کشور است.

سورو می‌گوید، مقامات چینی بیش از حد برای توضیح تغییر مدل اقتصادی خود صبر کرده‌اند. وی در جواب خبرنگار بلومبرگ که پرسیده بود آیا شرایط بحران اقتصادی سال 2008 دوباره قابل تکرار است گفته بود شرایط کنونی بازار شبیه زمان بحران اقتصادی است، با این تفاوت که در سال 2008 مشکل اصلی وجود وام‌های بدون پشتوانه آمریکا بود ولی در حال حاضر مشکل اصلی چین است.